Năm 2020 sẽ sử dụng sổ BHXH điện tử

Trong năm 2017, phấn đấu bàn giao khoảng 60%-70% sổ BHXH cho người lao động.

Theo quy định của Luật BHXH năm 2006, thì người sử dụng lao động có trách nhiệm bảo quản sổ BHXH của người lao động trong thời gian người lao động làm việc tại đơn vị và trả sổ cho người lao động khi không còn làm việc. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai quy định này còn tồn tại một số bất cập như: người lao động không nắm được thông tin về quá trình đóng BHXH; đơn vị sử dụng lao động vẫn trừ tiền đóng BHXH của người lao động hàng tháng, nhưng không nộp cho cơ quan BHXH mà chiếm dụng tiền đóng BHXH của người lao động để sử dụng với mục đích khác; tờ rời sổ BHXH bị thất lạc, thậm chí chủ sử dụng lao động không trả sổ cho người lao động khi có nhu cầu chuyển đến nơi làm việc mới…

Trước những bất cập trên, Luật BHXH năm 2014 quy định: Người lao động có quyền được cấp, quản lý sổ BHXH và có trách nhiệm bảo quản sổ BHXH. Để việc bàn giao sổ BHXH cho người lao động đúng quy định, tháng 10-2016, BHXH Việt Nam đã ban hành Công văn số 4027/BHXH-ST về việc hướng dẫn rà soát và bàn giao sổ BHXH cho NLĐ.

Tuy nhiên, Hội nghị trực tuyến với 63 BHXH tỉnh, thành phố về việc rà soát, bàn giao sổ BHXH cho NLĐ do BHXH Việt Nam tổ chức mới đây, nhiều địa phương cho biết, hiện vẫn còn tồn tại một số khó khăn như: phần mềm quản lý còn bị lỗi chưa đáp ứng liên thông xuyên suốt; bên cạnh đó việc rà soát, xử lý chuẩn hóa thông tin người tham gia BHXH còn có nhiều vướng mắc... Bên cạnh đó, dữ liệu về NLĐ tham gia BHXH trước năm 2008 còn tình trạng sai sót về nhân thân, cấp bậc, chức vụ, chức danh nghề; việc NLĐ thay đổi ngày tháng, năm, sinh...

Tại Hà Nội, đại diện cơ quan BHXH cho biết, thực hiện triển khai Công văn số 4027 của BHXH Việt Nam, BHXH thành phố đã lập tổ rà soát sổ BHXH tại 30 quận, huyện; chuyển đến các đơn vị sử dụng lao động các văn bản hướng dẫn cụ thể quy trình rà soát, bàn giao sổ BHXH cho người lao động. Trong ngày 6/1 vừa qua, Tổng Công ty May 10 – đơn vị đầu tiên của cả nước đã thực hiện việc bàn giao sổ BHXH cho người lao động. Song nguồn lực để nhập dữ liệu tại BHXH các quận, huyện và phần mềm đối chiếu mẫu 03 vẫn còn nhiều bất cập, gây khó khăn trong việc kiểm tra, đối chiếu, trong vấn đề lưu trữ và lãng phí khi in.

Có thể thấy, trong điều kiện hiện nay, việc quản lý, bảo quản sổ BHXH tại đơn vị sử dụng lao động dễ bị ẩm mốc; tờ rời sổ BHXH bị thất lạc, thậm chí chủ sử dụng lao động không trả sổ BHXH cho người lao động khi có nhu cầu chuyển đến nơi làm việc mới; nhiều đơn vị sử dụng lao động vẫn trừ tiền đóng BHXH của người lao động nhưng không đóng nộp cho cơ quan BHXH,...Điều này làm ảnh hưởng không nhỏ tới quyền lợi BHXH của người lao động.

Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu, sổ BHXH chính là tài sản an sinh thiết thân của người lao động và yêu cầu, BHXH các tỉnh, thành phố phải đảm bảo triển khai quy trình rà soát đạt chuẩn, đảm bảo đầy đủ quyền lợi tham gia của người lao động, người lao động phải được đối chiếu và đề nghị điều chỉnh thông tin trước khi nhận sổ.

“Việc này không dễ thực hiện, nên đòi hỏi các địa phương phải huy động tổng lực làm việc này và cần làm đến đâu gọn đến đó. Đặc biệt, bắt đầu từ năm 2017 trở đi, sổ BHXH của người lao động tham gia BHXH, BHYT mới sẽ thực hiện trả ngay, có thể trả sổ BHXH thông qua đơn vị sử dụng lao động hoặc dịch vụ bưu chính; theo đó trong năm 2017, phấn đấu bàn giao khoảng 60%-70% sổ BHXH cho người lao động...” – ông Trần Đình Liệu nhấn mạnh.

Cũng theo ông Trần Đình Liệu, trước mắt những sổ BHXH đã hoàn thành thủ tục pháp lý, thông tin đầy đủ sẽ trả cho NLĐ; những sổ chưa đầy đủ thông tin cần bổ sung, điều chỉnh để bàn giao. Đối với những doanh nghiệp phá sản, nợ đọng BHXH sẽ thực hiện chốt sổ đến thời điểm doanh nghiệp đóng cho NLĐ. Nếu NLĐ có từ hai sổ BHXH trở lên và ghi thời gian đóng không trùng nhau, thì cơ quan BHXH thu hồi tất cả các sổ để hoàn chỉnh lại cơ sở dữ liệu, in thời gian đóng, hưởng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp vào sổ mới. Số sổ BHXH cấp lại là số của sổ BHXH có thời gian tham gia BHXH sớm nhất. Đối với trường hợp có thời gian đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp trùng, thì thực hiện hoàn trả cho người lao động số tiền đơn vị và người lao động đã đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất, thất nghiệp (không bao gồm tiền lãi)…