Nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm Ocop
Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (Ocop) được triển khai đồng bộ trên phạm vi cả nước giai đoạn 2021-2025. Đến nay, cả nước đã có trên 132 điểm giới thiệu và bán sản phẩm Ocop, với trên 17.000 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn Ocop từ 3 - 5 sao.
Nâng chuẩn 4 - 5 sao cho sản phẩm Ocop
Theo ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương), Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (Ocop) được triển khai đồng bộ trên phạm vi cả nước, giai đoạn 2021-2025, đến nay, cả nước đã có trên 132 điểm giới thiệu và bán sản phẩm Ocop, với trên 17.000 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn Ocop từ 3 - 5 sao, trong đó có trên 120 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao cấp quốc gia.
Chương trình Ocop sắp tới sẽ tập trung tăng cường ứng dụng kinh tế số trong quản lý, vận hành và kết nối sàn thương mại điện tử nhằm nâng cấp chất lượng sản phẩm, hướng tới tăng tỷ lệ đạt chuẩn 4 - 5 sao, đồng thời lồng ghép Ocop với du lịch để mở rộng kênh tiêu thụ bền vững.
Trong số những sản phẩm Ocop, có nhiều sản phẩm là đặc sản vùng miền, nông sản, thực phẩm chế biến, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, dược liệu, mỹ phẩm tự nhiên hay cả những dịch vụ du lịch cộng đồng. Nhờ triển khai chương trình Ocop đã góp phần nâng cao đời sống cho nhiều người dân ở các làng quê. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, chương trình cũng còn tồn tại những hạn chế, khó khăn: Kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước còn hạn chế; điểm bán chưa được giới thiệu, quảng bá rộng rãi trên các nền tảng truyền thông; thiếu website, mạng xã hội, mã QR giới thiệu sản phẩm, gây hạn chế khả năng tiếp cận khách hàng... Cùng với đó, thiếu sự liên kết giữa các điểm bán để hình thành chuỗi tiêu thụ; thiếu kỹ năng bán lẻ và chăm sóc khách hàng; không gian trưng bày hạn chế, không có khu trải nghiệm sản phẩm; quy mô sản xuất của nhiều chủ thể còn nhỏ lẻ; khả năng đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng sản phẩm chưa cao...
Xuất phát từ thực tế này, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho biết, giai đoạn 2026 - 2030, khi Chương trình Ocop được phê duyệt, Bộ Công thương sẽ đề xuất để Chương trình được tiếp tục triển khai đồng bộ, rộng khắp, lồng ghép, kết hợp với trải nghiệm văn hóa, du lịch; tăng cường xây dựng cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và lựa chọn điểm bán tại vị trí tiềm năng (khu du lịch, trạm dừng chân…). Trong đó, chương trình hướng đến mục tiêu tăng tỷ lệ sản phẩm Ocop đạt 4 - 5 sao trên cả nước nói chung và ở mỗi địa phương nói riêng, phát triển phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp; tăng cường chủ thể tham gia, mở rộng kênh kết nối, tiêu thụ, gắn kết Ocop với du lịch. Không chỉ vậy, chương trình cũng hướng tới mục tiêu tăng cường ứng dụng kinh tế số trong quản lý, vận hành, kết nối sàn thương mại điện tử; nâng cấp bao bì, nhãn mác, mã QR, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng; phát triển sản phẩm Ocop đảm bảo bền vững và gắn với bảo vệ môi trường.
Mở rộng kênh tiêu thụ hàng hóa
Theo ông Nguyễn Bá Hải - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư phát triển Công thương ( Bộ Công thương), Ocop không chỉ đơn thuần là sản phẩm mà còn là “câu chuyện về văn hóa, trí tuệ và khát vọng vươn lên của cộng đồng doanh nghiệp, địa phương Việt Nam”. Những sản phẩm ấy mang trong mình tinh hoa văn hóa, sự sáng tạo và nỗ lực không ngừng của các hộ nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc nâng hạng sản phẩm từ 3 - 4 sao lên 4 - 5 sao, đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế là một trong những mục tiêu quan trọng của giai đoạn 2026 - 2030.
“Nâng hạng không chỉ là thêm sao, mà là nâng cả chuỗi giá trị từ nguyên liệu, quy trình sản xuất đến bao bì, truy xuất nguồn gốc”. Điều này sẽ giúp sản phẩm Ocop cạnh tranh tốt hơn trên thị trường toàn cầu” - ông Hải nhấn mạnh đồng thời cho rằng cần tăng cường kết nối doanh nghiệp, xây dựng các kênh tiêu thụ ổn định, lâu dài thông qua việc kết nối hợp tác xã với các doanh nghiệp phân phối và xuất khẩu lớn. Đây là “yếu tố sống còn” để sản phẩm Ocop không chỉ trụ vững trong nước mà còn tiến xa ra thế giới.
Một trong những giải pháp trọng tâm là đẩy mạnh chuyển đổi số, đưa sản phẩm Ocop lên các sàn thương mại điện tử trong và ngoài nước như Amazon, Alibaba đồng thời phối hợp với các tập đoàn công nghệ và logistics để đào tạo hợp tác xã về kỹ năng số, quảng bá trực tuyến và livestream bán hàng. Theo ông Hải thì đây được xem là con đường ngắn nhất để sản phẩm Việt tiếp cận thị trường toàn cầu.
Hiện Bộ Công thương cũng đang tiến hành lồng ghép quảng bá sản phẩm OCOP trong Chương trình Xúc tiến thương mại quốc gia và Chương trình Thương hiệu quốc gia, qua đó xây dựng hình ảnh sản phẩm Ocop Việt Nam gắn liền với chất lượng, bền vững và bản sắc văn hóa. Trong giai đoạn 2026 - 2030, chương trình Ocop sẽ tiếp tục được triển khai đồng bộ, lồng ghép với trải nghiệm văn hóa và du lịch, đồng thời tăng cường ứng dụng kinh tế số trong quản lý và vận hành.
