Nâng chất lượng giáo dục từ đánh giá diện rộng

Theo báo cáo của Trung tâm Khảo thí quốc gia và Đánh giá chất lượng giáo dục, Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT), khảo sát thử nghiệm diễn ra từ ngày 12 - 17/5/2025. Tổng số 10 tỉnh/thành phố thuộc 6 vùng kinh tế trọng điểm trước sáp nhập (gồm: Cà Mau, Đắk Lắk, Điện Biên, Hà Nội, Huế, Kiên Giang, Phú Thọ, Phú Yên, Thái Bình, Tây Ninh) đã tham gia với tổng số 90 cơ sở giáo dục với gần 6.300 học sinh, 843 giáo viên, 90 hiệu trưởng và hàng nghìn phụ huynh.

Về hình thức khảo sát, học sinh lớp 5 làm bài khảo sát, trả lời phiếu hỏi trên giấy; học sinh lớp 9, 11 làm bài khảo sát, trả lời phiếu hỏi trên máy tính; hiệu trưởng, giáo viên, phụ huynh học sinh liên quan trả lời phiếu hỏi trên máy tính. Công tác chấm/mã hóa bài khảo sát thử nghiệm được thực hiện từ 21 - 26/7/2025 bởi các chuyên gia môn học đến từ Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, các cơ sở giáo dục đại học; giáo viên các cơ sở giáo dục phổ thông.

Những bài học kinh nghiệm từ đây đã được trao đổi và tổng kết để sẵn sàng triển khai khảo sát chính thức năm 2026 bảo đảm chất lượng, hiệu quả. Đồng thời, cũng là kinh nghiệm quan trọng để Việt Nam tiếp tục thực hiện các chương trình đánh giá diện rộng quốc gia và quốc tế như chương trình đánh giá học sinh quốc tế (PISA), chương trình đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học khu vực Đông Nam Á (SEA-PLM), chương trình khảo sát quốc tế về dạy và học (TALIS)…

Hiện việc đánh giá định kỳ quốc gia kết quả học tập của học sinh trong các cơ sở giáo dục phổ thông đang được quy định tại Thông tư 51/2011/TT-BGD&ĐT. Tuy nhiên, Thông tư 51 chỉ áp dụng đối với các kỳ đánh giá định kỳ cấp quốc gia do Việt Nam chủ trì mà chưa điều chỉnh đối với các kỳ đánh giá quốc tế có sự tham gia của Việt Nam.

Để phù hợp với tình hình thực tế, Bộ GDĐT đang xây dựng dự thảo Thông tư ban hành quy định về đánh giá diện rộng cấp quốc gia chất lượng giáo dục phổ thông sẽ mở rộng bao gồm cả “Đánh giá diện rộng quốc gia” và “Đánh giá diện rộng quốc tế”.

Về hình thức, đánh giá được đa dạng hóa: Thực hiện khảo sát trên giấy, trên máy vi tính hoặc kết hợp cả hai hình thức. Trong trường hợp cần thiết để phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước, Bộ trưởng Bộ GDĐT có thể bổ sung các kỳ khảo sát, bên cạnh các kỳ khảo sát định kỳ cấp quốc gia và quốc tế. Kỳ vọng đặt ra là Thông tư mới sẽ góp phần cung cấp định kỳ các thông tin khách quan, tin cậy về chất lượng GDPT; đồng thời là cơ sở để đề xuất chính sách và giải pháp đổi mới hoạt động dạy và học, đáp ứng yêu cầu triển khai chương trình GDPT, nâng cao chất lượng và thúc đẩy hội nhập quốc tế của giáo dục phổ thông Việt Nam.

Năm học 2025 - 2026, ngành giáo dục tiến hành đánh giá chu trình đầu tiên triển khai Chương trình GDPT 2018; từ đó quay lại để giải quyết những vấn đề theo chiều sâu, vấn đề về chất lượng, trong đó đặc biệt chú ý đến phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá, đội ngũ nhà giáo... Theo Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn, đây là năm học mang ý nghĩa rất quan trọng với toàn ngành với nhiều việc khó đang ở phía trước, nhưng theo hướng tích cực. Do đó, cần sự nhập cuộc nhanh, đồng tốc, để làm động lực cho sự phát triển.