Sau hơn một tháng vận hành chính quyền địa phương hai cấp, chương trình xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Hưng Yên đang có những bước điều chỉnh mạnh mẽ để thích ứng tình hình thực tiễn. Nhiều địa phương đã chủ động đưa ra những cách làm sáng tạo, vừa đảm bảo mục tiêu lâu dài, vừa giải quyết được yêu cầu trước mắt.
Xã Bình Định là một điển hình. Được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba xã Bình Định, Nam Bình và Hồng Tiến, địa phương có diện tích hơn 2.400 ha, dân số trên 22 nghìn nhân khẩu, với 20 thôn. Trước khi hợp nhất, đã có một xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu và một xã đạt nông thôn mới nâng cao. Đại hội Đảng bộ xã lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, xác định mục tiêu xây dựng Bình Định thành xã nông thôn kiểu mẫu và tầm nhìn đến năm 2035 trở thành xã nông nghiệp công nghệ cao, tiến tới xã thông minh.
Ông Bùi Ngọc Trìu, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Định chia sẻ: “Chúng tôi ban hành nghị quyết lãnh đạo xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, tập trung quy hoạch xã, huy động nguồn lực từ đấu giá đất ở để xây dựng cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là xã thuần nông, thu ngân sách hạn hẹp, cán bộ hầu hết mới nhận nhiệm vụ nên cần thời gian để nắm địa bàn, dân vận và huy động nguồn lực...".
Không chỉ Bình Định, nhiều xã khác như A Sào, Ái Quốc, Quỳnh Phụ… cũng đặt ra mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Ông Nguyễn Văn Nhiễm, Bí thư Đảng ủy xã Quỳnh Phụ, cho rằng: “Tỉnh cần rà soát lại chương trình vì giữa Hưng Yên cũ và Thái Bình cũ có nhiều điểm khác nhau trong chỉ đạo, cơ chế, chính sách. Các xã không đồng đều về tiêu chí, chất lượng nên phải tiếp tục đầu tư nâng tầm hạ tầng, đời sống nhân dân, trong đó ưu tiên chuyển đổi số, xây dựng xã thông minh”.
Kinh nghiệm của Quỳnh Phụ là huy động nguồn lực nhân dân theo hướng hiến đất mở đường giao thông, một cách làm sáng tạo đã được triển khai từ năm 2011, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trên toàn quốc. Trong khi đó, xã Vũ Thư lại chọn cách chủ động thực hiện những tiêu chí cao nhất trong khả năng.
Bí thư Đảng ủy xã Phạm Thị Như Phong cho biết: “Trong 5 năm tới, Vũ Thư phấn đấu trở thành xã văn minh, hiện đại, bản sắc; đến năm 2030 nằm trong nhóm xã phát triển khá của tỉnh. Chúng tôi bắt tay từ những việc cụ thể như nâng cấp đường liên thôn, mở rộng đường nội đồng, xây dựng trạm y tế, trường học, đài truyền thanh theo mô hình thông minh”.
Điểm nhấn của Hưng Yên còn nằm ở việc mạnh dạn ứng dụng công nghệ vào xây dựng nông thôn mới. Thôn Lương Xá (xã Hiệp Cường) là ví dụ tiêu biểu khi trở thành “thôn thông minh” đầu tiên của tỉnh. Với hơn 900 hộ dân, từ năm 2023, Lương Xá đã đầu tư hạ tầng số và các thiết chế văn hóa – xã hội. Nhà văn hóa thôn được lắp đặt wifi miễn phí, trở thành nơi người dân gặp gỡ, giao lưu, đồng thời tra cứu thông tin sản xuất, kinh doanh.
Ông Dương Thành Công, người dân trong thôn chia sẻ: “Chúng tôi đến đây không chỉ trò chuyện mà còn đọc tin tức, tìm hiểu kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, thị trường tiêu thụ”.
Bên cạnh đó, hệ thống camera an ninh kết nối trực tiếp với công an xã giúp giữ gìn trật tự, an toàn. Người dân bắt đầu sử dụng điện thoại thông minh để bán nông sản, hàng thủ công lên các sàn thương mại điện tử; thanh toán không dùng tiền mặt trở thành thói quen.
Trưởng thôn Lương Xá - Quách Văn Phượng cho biết: “Thông tin, giấy mời, thông báo giờ đều qua mạng xã hội. Công tác báo cáo cũng nhanh gọn khi hoạt động được ghi hình, gửi lên cấp trên. Hiệu quả công việc rõ rệt, tiết kiệm nhiều thời gian”.
Dù ban đầu còn khó khăn khi nhiều người lớn tuổi chưa quen thiết bị, nhưng nhờ tổ công nghệ cộng đồng hỗ trợ, người dân đã thành thạo và chủ động hơn trong tiếp cận công nghệ. Hiện nay, Lương Xá không chỉ cải thiện hạ tầng số mà còn chú trọng cảnh quan, môi trường, phát động phong trào “sáng, xanh, sạch, đẹp”, “khu dân cư ba không”. Không gian thôn làng khang trang, đời sống tinh thần và vật chất được nâng cao, cộng đồng gắn kết chặt chẽ.
Có thể thấy, dù chưa có bộ tiêu chí mới từ Trung ương, các xã ở Hưng Yên vẫn chủ động, linh hoạt tìm hướng đi phù hợp. Từ quy hoạch, huy động nguồn lực đến chuyển đổi số, mỗi địa phương có cách làm riêng nhưng cùng chung một mục tiêu: xây dựng nông thôn mới thực chất, bền vững, nâng cao chất lượng sống của người dân. Đây chính là tiền đề để Hưng Yên sớm đạt được mục tiêu phát triển nông thôn văn minh, hiện đại, hội nhập với xu thế chung.