Nâng hàm lượng khoa học công nghệ trong sản phẩm nông nghiệp

Đánh giá về tác động của công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa đến phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam trong bối cảnh yêu cầu mới, PGS. TS Đào Thế Anh, Phó Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam cho rằng: 13 năm thực hiện Nghị quyết 26 đã góp phần làm tăng trưởng kinh tế và thu nhập, chuyển từ cây lương thực sang cây hàng hóa có giá trị cao.

Tăng năng suất lao động, thúc đẩy nghiên cứu khoa học công nghệ, đảm bảo tăng trưởng và tăng quy mô sản xuất. Số lượng doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp có tăng lên, thúc đẩy sản xuất tăng trưởng.

Tuy nhiên theo ông Đào Thế Anh, hiện nông thôn đang gặp phải những trở ngại như: dịch chuyển lao động tự do từ nông nghiệp sang công nghiệp, lao động nông nghiệp bị già hóa và bị nữ hóa do lao động nam giới đã di cư đến các thành phố để kiếm việc làm.

Nhất là lao động chưa được đào tạo trước yêu cầu công nghiệp hóa, cơ giới hóa, năng suất lao động công thấp. Đầu tư cho nông nghiệp còn hạn chế cho nên khó mở rộng sản xuất. Quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, tại nông thôn, thể chế chính sách về nông thôn chưa đồng bộ.

Nêu lên thực tế, dịch Covid-19 đang ảnh hưởng tới sự phát triển của nông nghiệp, nhất là nền nông nghiệp Việt Nam có độ mở lớn, biến động cao, khi thị trường thế giới bị biến động thì nền nông nghiệp trong nước sẽ bị ảnh hưởng, TS Đào Thế Anh cho rằng, cần quan tâm tới vấn đề dự báo, bắt kịp theo xu hướng chung của quá trình hội nhập. Quan tâm phát triển nông nghiệp số, nông thôn số, tăng trưởng xanh và bền vững. Phát triển nông nghiệp sinh thái phù hợp với vùng miền.

Đáng chú ý cần phát triển nông nghiệp tuần hoàn để không bỏ lại những đối tượng có quy mô nhỏ. Cần liên kết nhiều ngành để phát triển bền vững, đảm bảo lương thực thực phẩm để tham gia thị trường, phát triển bền vững. Hình thành thế hệ nông dân chuyên nghiệp, ứng xử thông minh với các biến động như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, thị trường.

Đặt vấn đề: “Nông thôn hiện đại là phải trở thành miền quê đáng sống, tiếp cận đầy đủ các dịch vụ công, bảo vệ môi trường, thu hút du lịch nông thôn”, ông Thế Anh cho rằng, xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị hóa trong giai đoạn tới phải dựa trên nền nông nghiệp sinh thái, phù hợp với vùng miền gắn với quá trình sản xuất. Theo đó trước tiên, phải ưu tiên sản xuất dựa trên áp dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đa dạng các hình thức tổ chức sản xuất, liên kết theo chuỗi giá trị, tạo được động lực trong mọi thành phần kinh tế.

Muốn vậy theo ông Thế Anh, phải tạo đột phá về khả năng cạnh tranh theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và chất lượng hàm lượng khoa học công nghệ trong sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường, tăng năng suất lao động để tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân nông thôn. Đây chính là điểm yếu trong 13 năm qua cho nên cần phải khắc phục để tránh tình trạng lao động nông thôn phải di cư từ vùng nông thôn về các khu thành thị để kiếm sống.

Kết luận hội nghị, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực chỉ đạo Nghị quyết 26/NQ-TW cho biết, vấn đề này sẽ trình Trung ương cho ý kiến tại Hội nghị Trung ương 5. Tập trung nỗ lực lo cho nông thôn là chiến lược đã được Đảng xác định. Hiện người dân sống ở nông thôn chiếm 62% dân số Việt Nam. Lo cho nông thôn là lo cho đa số người dân Việt Nam. Vì vậy cần đầu tư mạnh mẽ cho khoa học công nghệ để tái cơ cấu mạnh mẽ nông nghiệp.