Đối với hàng triệu người dân Ấn Độ và Pakistan, đợt nắng nóng mùa hè đến sớm đã trở thành thực tế đáng sợ, đang thử thách giới hạn sống sót và gây sức ép rất lớn lên nguồn cung cấp năng lượng, cây trồng và sinh kế.
Mùa hè đến sớm
Ấn Độ và Pakistan thường trải qua đợt nắng nóng trong những tháng mùa hè là tháng 5 và tháng 6, nhưng mùa nắng nóng năm nay đến sớm hơn bình thường và dự kiến cũng sẽ kéo dài hơn. Nhiệt độ dự kiến sẽ tăng lên mức nguy hiểm ở cả hai quốc gia trong tuần này.
Theo cơ quan khí tượng Pakistan, trong khoảng thời gian từ ngày 14 đến 18/4, một số khu vực của nước này có khả năng sẽ trải qua đợt nắng nóng với mức nhiệt tăng cao hơn đến 8 độ C so với bình thường. Theo đó, nhiệt độ tối đa ở bang Balochistan nằm phía Tây Nam Pakistan có thể lên tới 49 độ C. Mức nhiệt này khiến người dân cảm thấy giống như sống ở Thung lũng Chết, nơi nóng nhất và khô nhất ở Bắc Mỹ khi nhiệt độ ban ngày vào mùa hè thường tăng lên mức tương tự.
Ông Ayoub Khosa - một cư dân sống tại thành phố Dera Murad Jamali của bang Balochistan cho biết, đợt nắng nóng đã đến với "cường độ khiến nhiều người bất ngờ", gây ra những thách thức nghiêm trọng cho cư dân nơi đây. "Một trong những vấn đề chính là tình trạng mất điện liên tục, có thể kéo dài tới 16 giờ một ngày. Điều này đã làm gia tăng tác động của nắng nóng, khiến mọi người khó ứng phó hơn" - ông Khosa nói.
Ấn Độ cũng đang trải qua đợt nắng nóng khắc nghiệt đến sớm hơn bình thường khiến cơ quan khí tượng của nước này phải đưa ra cảnh báo đối với người dân ở một số vùng chuẩn bị cho "số ngày nắng nóng cao hơn bình thường" trong tháng 4.
Theo Cục Khí tượng Ấn Độ (IMD), nhiệt độ tối đa tại Thủ đô New Delhi (thành phố có hơn 16 triệu dân) đã vượt quá 40 độ C, ít nhất 3 lần trong tháng này, cao hơn 5 độ C so với mức trung bình theo mùa. Một số tiểu bang lân cận cũng đang phải đối mặt với cái nóng thiêu đốt, trong đó có Rajasthan ở phía Tây Bắc, nơi người lao động và nông dân đang phải vật lộn để ứng phó khi các báo cáo về bệnh tật bắt đầu xuất hiện. IMD cho biết, nhiệt độ cao nhất được ghi nhận ở một số vùng của Rajasthan đã đạt 44 độ C vào ngày 14/4.
Chị Anita Soni - từ nhóm phụ nữ Thar Mahila Sansthan cho biết, nắng nóng tệ hơn nhiều so với những năm trước khiến chị cảm thấy lo lắng về tác động của nó đối với trẻ em và phụ nữ trong bang. Với điều kiện làm việc ngoài trời nắng nóng, những người lao động và nông dân sẽ ngay lập tức bị mất nước, khiến họ bị ốm hoặc cảm thấy chóng mặt.
Một nông dân tên Balu Lal cho biết, anh cảm thấy lo lắng về công việc của mình và cách anh sẽ kiếm tiền để nuôi gia đình, nhưng họ không có nơi nào khác để đi.
Thử thách giới hạn sống sót
Trong quá khứ, các đợt nắng nóng tại Pakistan đã từng làm tăng nhu cầu về điện, dẫn đến tình trạng thiếu than và khiến hàng triệu người không có điện. Giao thông đình trệ khi các chuyến tàu bị hủy để tiết kiệm năng lượng, trong khi các trường học buộc phải đóng cửa gây ảnh hưởng đến việc học tập.
Hơn thế, trong điều kiện nắng nóng, phụ nữ mang thai và những đứa con chưa chào đời của họ có nguy cơ đặc biệt cao. Bà Neha Mankani - cố vấn tại Liên đoàn nữ hộ sinh quốc tế tại Karachi (Pakistan) cho biết: "Đã xuất hiện tình trạng sảy thai và sinh non không rõ nguyên nhân. Vào mùa hè, 80% trẻ sơ sinh sinh non gặp các vấn đề về hô hấp do thời tiết. Chúng tôi cũng nhận thấy tình trạng tăng huyết áp do mang thai có thể dẫn đến bệnh tiền sản giật - nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở bà bầu".
Ấn Độ và Pakistan dự kiến sẽ nằm trong số những quốc gia chịu tác động nặng nề nhất bởi cuộc khủng hoảng khí hậu, hơn 1 tỷ người ở tiểu lục địa này được dự đoán sẽ bị ảnh hưởng, khiến những tác động dây chuyền sẽ rất tàn khốc.
Theo bà Mehrunissa Malik - một chuyên gia về biến đổi khí hậu và phát triển bền vững đến từ Thủ đô Islamabad của Pakistan, hậu quả có thể dẫn đến các tình trạng từ thiếu lương thực, hạn hán đến lũ quét do băng tan.
Bà Malik cho biết, những cộng đồng không được tiếp cận với các biện pháp làm mát, nhà ở tiện nghi và những người phụ thuộc vào các yếu tố tự nhiên để kiếm sống sẽ cảm nhận được những tác động này rõ rệt hơn nhiều. "Đối với nông dân, thời tiết luôn thất thường và khó dự đoán. Nhưng thách thức chính là việc nhiệt độ tăng vào thời điểm cây trồng chưa đến giai đoạn thu hoạch. Chúng có khởi đầu sớm hơn nhưng cho năng suất thấp hơn. Nếu cây vẫn còn non, nhiệt độ cao sẽ khiến chúng khó phát triển".
Ông Tofiq Pasha - một nông dân và nhà hoạt động vì môi trường đến từ thành phố Karachi cho biết, mùa hè hiện bắt đầu sớm hơn nhiều so với trước đây. Tỉnh Sindh và Balochistan đã ghi nhận một số mức nhiệt nóng nhất toàn cầu trong những năm gần đây, các tỉnh này cũng đã phải chịu một đợt hạn hán lớn trong những tháng mùa đông và lượng mưa ít dẫn đến tình trạng thiếu nước.
"Đây sẽ là vấn đề sinh kế lớn đối với những người nông dân. Khi trời quá nóng, cây cối sẽ không thể phát triển vì bị sâu bệnh tấn công, gây ra sự tàn phá mùa màng và đảo lộn các chu kỳ sinh trưởng, từ đó dẫn đến việc sản xuất lương thực bị ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng" - ông Pasha cho biết khi giải thích về ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự xuất hiện của sâu bệnh.
Các chuyên gia cho biết, nhiệt độ tăng cao đang thử thách giới hạn của con người. Trong những thập kỷ gần đây, nhiệt độ cực cao đã giết chết hàng chục nghìn người ở Ấn Độ và Pakistan. Các chuyên gia về khí hậu cảnh báo, đến năm 2050, Ấn Độ sẽ là một trong những nơi đầu tiên mà nhiệt độ vượt qua giới hạn khả năng sống sót.