Nâng thời hạn cấp thị thực cho công dân Hoa Kỳ
Đó là vấn đề được đặt ra khi Quốc hội xem xét, thảo luận ở hội trường về việc phê chuẩn Công hàm Thoả thuận về cấp thị thực giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, diễn ra ngày 4/4.
Đại biểu Quốc hội tại Hội trường, ngày 4/4. (Ảnh: Hoàng Long).
Trình bày tờ trình đề nghị Quốc hội phê chuẩn Công hàm Thoả thuận về cấp thị thực giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biết: Theo báo cáo của Chính phủ, những năm gần đây phía Hoa Kỳ nhiều lần nêu vấn đề về chính sách thị thực của ta gây khó khăn cho việc xin thị thực nhập cảnh Việt Nam của công dân Hoa Kỳ. Đặc biệt, sau khi Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài ở Việt Nam được Quốc hội thông qua, theo đó công dân Hoa Kỳ chỉ được cấp thị thực 3 tháng và không được gia hạn thời gian lưu trú.
Phía Hoa Kỳ cho rằng, chính sách này của Việt Nam không tương xứng với chính sách của Hoa Kỳ với Việt Nam và không tương xứng với quan hệ hai nước. Phía Hoa Kỳ đề nghị nâng thời hạn cấp thị thực cho công dân Hoa Kỳ lên một năm nhiều lần cho mục đích du lịch, hội nghị, việc riêng và các mục đích nhập cảnh khác.
Theo Chủ tịch nước, trên cơ sở nhất trí của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Bộ Ngoại giao đã thay mặt Chính phủ trao đổi với phía Hoa Kỳ công hàm cấp thị thực giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Phía Hoa Kỳ cũng đồng ý với công hàm của phía Việt Nam. Nội dung chính thỏa thuận như sau: Chính phủ Việt Nam cấp thị thực có thời hạn đến một năm nhiều lần cho công dân Hoa Kỳ nhập cảnh Việt Nam với mục đích du lịch, hội thảo, hội nghị, việc riêng hoặc làm việc với các cơ quan tổ chức doanh nghiệp tại Việt Nam và đáp ứng các điều kiên khác để nhập cảnh Việt Nam theo quy định của luật pháp Việt Nam.
Chính phủ Hoa Kỳ cấp thị thực một năm nhiều lần cho công dân Việt Nam nhập cảnh Hoa Kỳ với mục đích du lịch, hội thảo, hội nghị việc riêng hoặc làm việc với các cơ quan tổ chức doanh nghiệp tại Hoa Kỳ và đáp ứng các điều kiện khác để nhập cảnh Hoa Kỳ theo quy định của luật pháp Hoa Kỳ. Nội dung thỏa thuận cũng đề cập, mỗi nước có thể rút ngắn thời hạn thị thực và số lần nhập cảnh của từng trường hợp cụ thể theo luật pháp và quy định hiện hành.
Tuy nhiên nội dung và thỏa thuận nêu trên có điểm trái với quy định Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài năm 2014- đó là việc công hàm thỏa thuận cho phép cấp thị thực một năm với mục đích hội thảo, hội nghị, việc riêng; trong khi đó Khoản 2 và 3 Điều 9 Luật này quy định chỉ được cấp 3 tháng hoặc 6 tháng.
“Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm 2013, Luật Ký kết gia nhập điều ước quốc tế năm 2005, Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội xem xét quyết định phê chuẩn công hàm thỏa thuận về cấp thị thực Việt Nam và Hoa Kỳ, đồng thời đề nghị Chính phủ báo cáo giải trình những nội dung cụ thể”- Chủ tịch nước bày tỏ.
ĐB Hoàng Thanh Tùng (Sóc Trăng) cho rằng, để phù hợp với luật điều ước quốc tế, các ký kết cần cân nhắc áp dụng toàn bộ hay một phần? Cơ quan nào ban hành văn bản quy phạm pháp luật?Thỏa thuận có thể áp dụng trực tiếp nhưng nội dung áp dụng trực tiếp phải nêu rõ trong Nghị quyết của Quốc hội.
Theo ĐB Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) trước đây công dân Việt Nam đến du lịch Hoa Kỳ được cấp thị thực 1 năm, được xuất cảnh nhiều lần. Còn công dân Hoa Kỳ được vào Việt Nam với thời hạn 3 tháng, và không gia hạn thêm. Cho nên bây giờ phía Hoa Kỳ cũng cấp như vậy theo chính sách ngoại giao có đi, có lại. “Chính phủ đã có báo cáo, Chủ tịch nước có tờ trình đề nghị phê chuẩn về cơ bản là tán thành vì lợi ích người Việt Nam ở nước ngoài cũng như xuất cảnh, nhập cảnh cần phải phù hợp với Hiến pháp”- bà Khánh cho hay.
Tuy nhiên bà Khánh cũng đặt vấn đề: Tại sao không sửa đổi luật, vì công hàm này chúng ta mới xem ở Hoa Kỳ còn các khu vực khác thì chưa rà soát. Quốc hội sẵn sàng sửa đổi để phù hợp với điều ước quốc tế cho nên Chính phủ cần rà soát để làm rõ.
Cũng theo bà Khánh, các ngành Công an, Quốc phòng, Ngoại giao phải thống nhất với nhau, đề xuất với Quốc hội để đảm bảo cho vấn đề quốc phòng an ninh trong thời điểm hội nhập sâu, giữ vững môi trường ổn định. Chúng ta tạo điều kiện cho công dân là tốt nhưng phải tính đến các cơ quan chức năng đủ sức làm việc bảo đảm an ninh quốc gia. Quốc hội cần quan tâm hơn và Chính phủ cũng phải có báo cáo để tránh việc các đối tượng lợi dụng chính sách tốt đẹp của chúng ta vào làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
Trong khi đó, ĐB Lê Việt Trường (An Giang) cho rằng, tờ trình phản ánh chưa đúng thực chất, vì Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân, là quốc gia độc lập có chủ quyền. Quốc hội ban hành luật phụ thuộc vào ý chí của nhân dân chứ không vì bất kỳ quốc gia nào, vì luật áp dụng chung cho các quốc gia chứ không áp dụng riêng cho quốc gia nào. “Quốc hội thông qua trên cơ sở Chính phủ trình, trước khi thông qua đã hỏi cả 3 bộ: Công an; Quốc phòng; Ngoại giao đều nói không có gì. Bây giờ lại bảo Luật Quốc hội thông qua làm khó cho công dân Hoa Kỳ là không đúng”-ông Trường bày tỏ
Theo ông Trường, vì quyền lợi chung của công dân Việt Nam có thể chấp thuận phê chuẩn, nhưng sắp tới các nước khác họ cũng đề nghị ta lại đi sửa luật. “Chúng ta phải xem lại chứ không phải cuối kỳ mà dễ dãi”- ông Trường bày tỏ.
