Nền kinh tế đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất

2 kịch bản tăng trưởng

Kinh tế thế giới năm 2023 đi qua nhiều khó khăn, thách thức. Hầu hết các nền kinh tế trên thế giới đều có mức tăng trưởng thấp hơn kỳ vọng do tổng cầu suy giảm. Vậy năm kinh tế 2024 thì sao? Các dự báo các rủi ro tiềm ẩn từ môi trường kinh tế thế giới vẫn còn hiện hữu và tiếp tục tác động tiêu cực lên triển vọng phục hồi tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Ông Nguyễn Anh Dương - Trưởng ban nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho biết, CIEM dự báo 2 kịch bản tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2024. Kịch bản 1, GDP có thể tăng trưởng 6,13%, xuất khẩu tăng 4,02%, thặng dư thương mại 5,64 tỷ USD, lạm phát bình quân 3,94%. Kịch bản 2, GDP có thể tăng trưởng 6,48%, xuất khẩu tăng 5,19%, thặng dư thương mại 6,26 tỷ USD, lạm phát bình quân 3,72%.

Để thúc đẩy tăng trưởng năm 2024, đại diện CIEM cho rằng Việt Nam cần tiếp tục vượt qua một số thách thức trong quá trình thực hiện RCEP, trong đó có các thách thức về cải thiện tỷ lệ tận dụng ưu đãi, rủi ro gia tăng nhập siêu với một số đối tác trong RCEP, và bảo đảm chất lượng của các dự án FDI từ khu vực RCEP (Hiệp định đối tác toàn diện khu vực).

Đồng thời, ưu tiên chính sách cần tiếp tục tập trung vào thúc đẩy phục hồi tăng trưởng kinh tế, trên cơ sở cải thiện vững chắc nền tảng kinh tế vi mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng thân thiện hơn với đổi mới sáng tạo và môi trường, gắn với xử lý hiệu quả những rủi ro trong môi trường kinh tế quốc tế đầy biến động.

Giới chuyên gia chỉ rõ, các khó khăn của nền kinh tế đang lùi lại về phía sau. Theo đó, năm 2023, điểm sáng kinh tế xuất hiện nhiều hơn vào cuối năm khi xuất khẩu tăng dần và từng bước lấy lại được đơn hàng, lạm phát được hạ nhiệt.

Cụ thể, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,83% đóng góp 0,46 điểm phần trăm; công nghiệp, xây dựng tăng 3,74% đóng góp 1,51 điểm phần trăm (riêng công nghiệp tăng 3,02%) và dịch vụ tăng cao nhất với 6,82% đóng góp 3,25 điểm phần trăm và thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm tăng 3,33%. Ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục là “bệ đỡ” của nền kinh tế...

Cần giải pháp tổng thể

Để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giới chuyên gia cho rằng, các chính sách có tầm nhìn dài hạn, chính sách phải đi vào hành động.

Ông Trần Anh Tuấn - Trưởng Ban đổi mới quản lý DN TPHCM cho rằng, Việt Nam cần giải quyết vấn đề về thủ tục đầu tư. Dòng tiền đưa vào nền kinh tế chậm dù đã có cải thiện. Hiện, nếu một thủ tục có được triển khai nhanh thì với những dự án nhỏ thời gian làm thủ tục thông thường vẫn gấp đôi thời gian triển khai thực hiện, xây dựng. Điều này dẫn đến độ trễ lớn, không tác động ngay lập tức đến nền kinh tế. Kích cầu làm nhiều biện pháp, từ chính sách tiền tệ đến tài khóa, có nhiều chương trình phục hồi kinh tế được triển khai từ năm 2021 nhưng còn chậm.

Theo đó, cơ chế chính sách đầu tư cần được rút gọn về trình tự đầu tư. Nếu quá thận trọng đến mức tự kiềm chế sẽ khó có sự đột phá trong kích cầu tiêu dùng sản xuất, kích cầu sản xuất, xuất khẩu.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, vấn đề mô hình tăng trưởng kinh tế phải có một chính sách dài hạn hơn, nếu đi theo lối mòn chỉ có thể ổn định trong ngắn hạn.