Động Từ Thức nằm trong lòng một quả núi thuộc dãy Tam Điệp, cách TP Thanh Hóa hơn 40 km về phía Đông Bắc. Ảnh: Đình Minh Hang động này không chỉ có giá trị địa chất, sinh thái mà còn có giá trị văn hóa, lịch sử. Theo anh Mai Thế Hải – hướng dẫn viên khu di tích cho hay, động Từ Thức là nơi mà chàng Từ Thức, một nhà thiền sư nổi tiếng thời Lý - Trần đã gặp được nàng tiên. Ảnh: Đình Minh Trước cửa động có một cây gắm lâu đời, thân dây quấn quanh cây thị cổ, vắt ngang lối đi tạo nên những chiếc võng đung đưa trong gió. Theo người dân địa phương, cây gắm này đã mọc và phát triển từ nhiều đời nay. Ảnh: Đình Minh Anh Mai Thế Hải cho biết: Ở cửa động Từ Thức có tấm bia đá khắc bài thơ của Lê Quý Đôn khi ông qua đây vãn cảnh. Còn trên phiến đá, có khắc bài thơ của vua Lê Thánh Tông. Ảnh: Đình Minh Động Từ Thức được xếp hạng di tích danh thắng quốc gia năm 1992. Theo UBND huyện Nga Sơn, mỗi năm, nơi đây đón hàng vạn lượt khách tham quan, vãn cảnh, chủ yếu vào mùa lễ hội và dịp Tết. Ảnh: Đình Minh Anh Mai Thế Hải cho biết, theo sử cũ chép lại, Từ Thức là một nhân vật lịch sử có thật sinh sống dưới thời Trần, thế kỷ XIV, làm quan ở Tiên Du, Bắc Ninh. Ông nổi danh là người thông minh, ham học, làm quan và luôn có lòng thương dân. Ông thường dành lương bổng mua thóc gạo phát chẩn cho dân những năm đói kém mất mùa. Ảnh: Đình Minh Thuyết minh viên kể lại rằng: Tương truyền, Từ Thức vốn thích ngao du sơn thủy, thưởng ngoạn phong cảnh và làm thơ. Trong một lần dự hội xem hoa, chàng bắt gặp một thiếu nữ tuyệt sắc giai nhân, khi ngắm hoa đã vô ý làm gãy cành mẫu đơn và bị nhà chùa giữ lại. Với tấm lòng nghĩa hiệp, chàng liền cởi chiếc áo gấm mặc ngoài để giúp người thiếu nữ chuộc tội. Sau đó, Từ Thức từ quan về quê để vui thú non nước. Ảnh: Đình Minh 'Một hôm, trông ra cửa biển Thần Phù, chàng thấy có áng mây ngũ sắc kết thành hình hoa sen. Từ Thức bèn chèo thuyền ra phía núi và bước vào bên trong một hang động. Khi bước vào, chàng say đắm trước cảnh tiên bồng và biết được đây chính là nơi ở của nàng tiên hội hoa năm nào. Kể từ đó, chàng Từ Thức sánh duyên cùng nàng tiên Giáng Hương', thuyết minh viên Hải nói. Ảnh: Đình Minh Thông tin từ UBND xã Nga Thiện, động Từ Thức dài hơn 200 m, rộng cả nghìn m2, bên trong có vô số thạch nhũ hình thù lạ mắt. Ảnh: Đình Minh Dưới ánh điện nhiều màu sắc càng làm cho hang núi thêm lung linh huyền ảo. Ảnh: Đình Minh Anh Mai Thế Hải cho biết: Người dân địa phương đã tưởng tượng ra những câu chuyện thần tiên như kho vàng, núi bạc, tượng phật, đài sen gắn với từng mảng thạch nhũ khiến nhiều du khách thêm mê hoặc, cuốn hút. Ảnh: Đình Minh Trong những năm gần đây, huyện Nga Sơn đã đầu tư nhiều dự án để nâng cấp hệ thống giao thông, cải tạo khuôn viên quanh động Từ Thức và các di tích phụ cận để khai thác tiềm năng du lịch. Ảnh: Đình Minh