Ngăn chặn buôn lậu ngà voi

Hàng lậu là ngà voi, sừng tê bị thu giữ có giá trị hàng tỷ đồng tại cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất. (Chi cục Hải quan Cửa khẩu Sân bay Tân Sơn Nhất cung cấp).

Thu giữ khối lượng lớn

Trong năm nay, TP HCM và Hà Nội là 2 thành phố của Việt Nam đi đầu trong đấu tranh, ngăn chặn nạn nhập lậu ngà voi, sừng tê giác từ các nước châu Phi qua cảnh qua Việt Nam và chuyển đến một quốc gia thứ 3.

Cụ thể, ngay sau khi Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài phối hợp cùng các lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra, bắt giữ lô hàng sừng động vật, ngà voi (213 khúc, 307 kg) trên địa bàn vào ngày 1/10 thì đến ngày 6/10 Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn (khu vực I) phối hợp với Đội Kiểm soát-Cục Hải quan TP HCM và Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm buôn lậu (C74) cũng đã tiến hành kiểm tra các lô hàng của Công ty TNHH thương mại Dịch vụ Diệu Tiên (Q.Tân Bình) nhập từ Mozambique (châu Phi).

Qua kiểm tra, các cơ quan chức năng của TP.HCM phát hiện các mặt hàng theo khai báo của công ty này là gỗ xoan đào xẻ hộp, tuy nhiên thực chất là 12 khúc gỗ được dán kín, bên trong có chứa 569 khúc, đoạn là ngà voi, với cân nặng 2.052kg.

Tiếp tục giám sát, trinh sát một số lô hàng gỗ nhập khẩu quá cảnh qua Việt Nam bằng hình thức nêu trên, Đội 4 - Cục điều tra chống buôn lậu tiếp tục phối hợp với lực lượng Biên Phòng và các cơ quan chức năng TP phát hiện kịp thời 2 xe container nhập gỗ từ châu Phi, thu giữ hơn 50kg ngà voi và hơn 10 bao vảy tê tê trị giá hơn 10 tỷ đồng.

Chưa dừng lại ở đó, đến ngày 26/10 các cơ quan chức năng tiếp tục của TP HCM tiếp tục phối hợp cùng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) bắt giữ 2 container thân gỗ được một công ty nhập từ châu Phi về cảng Cát Lái (TP HCM), trong đó phát hiện bên trong chứa lượng lớn ngà voi, vẩy tê tê, có giá trị hàng chục tỷ đồng.

Như vậy, chỉ trong tháng 10/2016, các cơ quan chức năng của TP HCM đã phối hợp với các lực lượng chức năng của trung ương đã bắt giữ được số lượng lớn ngà voi nhập lậu, với quy mô lớn nhất từ trước đến nay.

Thủ đoạn ngày càng tinh vi

Trong 3 năm trở lại đây thì khu vực cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã liên tục phát hiện và bắt giữ nhiều vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới, tiến hành lập hàng trăm biên bản vi phạm với trị giá tang vật hàng trăm tỷ đồng.

Trong số các vụ việc kể trên thì điển hình các vụ phát hiện, bắt giữ liên quan đến sản phẩm từ động vật hoang dã (sừng tê giác; ngà voi và các sản phẩm chế tác từ ngà voi). Các mặt hàng lậu này được thu giữ cho đến nay có tổng trị giá ước tính lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Theo Phòng Cảnh sát điều tra buôn lậu, Cục Cảnh sát chống buôn lậu - C74, các thủ đoạn nhập lậu ngà voi được che phủ bằng các vật liệu khô là thủ đoạn không mới nhưng các vụ việc có dấu hiệu tinh vi hơn khi không nhập trực tiếp vào Việt Nam mà quá cảnh sang Việt Nam và sau đó chuyển sang nước thứ 3 là Campuchia.

Đây là biến tướng mới trong hoạt động buôn lậu ngà voi mà các cơ quan chức trách đang đặc biệt chú ý trong các chiến dịch truy quét.

Báo Đại Đoàn Kết cũng đã có các bài đề cập nguyên nhân khiến nạn buôn lậu ngà voi vẫn diễn ra phức tạp, tinh vi, dù có sự vào cuộc của các cơ quan chức năng.

Trong đó, chỉ riêng các “điểm nóng” trên đường Hồng Hà (Q.Tân Bình, TP HCM) khi chúng tôi tiếp cận đã phát hiện hoạt động buôn bán, trao đổi ngang nhiên giữa ban ngày của các đối tượng.

Theo ông Trần Công Mạnh - một giám đốc công ty xuất khẩu tại TP HCM, việc đãi khách bằng sừng tê, ngà voi ở Sài Gòn diễn ra không xa lạ, vì giá trị về vật chất cũng như lời đồn về tác dụng của chúng cho sức khỏe con người, cũng như chế tác đồ trang sức cao cấp nên nhu cầu săn sừng tê, ngà voi diễn ra hết sức phức tạp.

Theo ông Trần Kiến Xương - Chánh Văn phòng Viện Kiểm sát Nhân dân TP HCM, xét về khía cạnh xử phạt các đối tượng được phát hiện buôn lậu sừng tê giác, ngà voi trên địa bàn thời gian qua đã có một số vụ được đưa ra xét xử, trong đó có một vụ buôn bán sừng tê, ngà voi từ Hồng Kông về Việt Nam, tuy nhiên đối tượng chỉ bị phạt 2 năm và hưởng án tù treo.

Theo ông Xương để tình trạng buôn lậu nêu trên không tiếp diễn thì luật pháp về lĩnh vực này phải nghiêm minh và dứt khoát phải nghiên cứu và đưa ra luật sử phạt mới, nặng hơn cho tội phạm buôn bán mặt hàng cấm này.

Rõ ràng, “cuộc chiến” chống nhập lậu ngà voi cần sự vào cuộc của cả xã hội, không chỉ đẩy mạnh hoạt động thanh, kiểm tra để phát hiện và ngăn chặn; mà còn cả giải pháp mạnh về chế tài, luật pháp để đủ sức răn đe đối với các đối tượng phạm tội.