Ngăn chặn mầm ác trong môi trường giáo dục

Trước sức “nóng” từ dư luận, ngay trong sáng 31/3 Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ đã cùng Đoàn công tác của Bộ GDĐT về làm việc với tỉnh Hưng Yên và lãnh đạo Trường THCS Phù Ủng.

Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ đến thăm, động viên em N.T.H.Y. đang điều trị tại Bệnh viện.

Sự việc đáng lên án

Theo thông tin trước đó, ngày 22/3 tại Trường THCS Phù Ủng đã xảy ra sự việc một nhóm 5 nữ sinh lớp 9 đã tham gia đánh dã man nữ sinh N.T.H.Y., học sinh lớp 9A của trường, ngay tại lớp học, làm em này phải nhập viện điều trị. Nhóm nữ sinh đã lột quần áo và liên tiếp đấm đá vào vùng mặt nữ sinh Y., đồng thời quay clip rồi sau đó tung lên mạng xã hội.

Điều đáng nói sự việc xảy ra ngay trên lớp học, và tình trạng em Y. bị hành hạ đã diễn ra trong thời gian dài mà không có sự can ngăn của các bạn cùng lớp, cũng như sự hay biết của giáo viên chủ nhiệm, của lãnh đạo nhà trường.

Trong cuộc làm việc với Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ sáng 31/3, ông Nhữ Mạnh Phong- Hiệu trưởng Trường THCS Phù Ủng đã thừa nhận ngay khi tiếp nhận thông tin, ông cùng một số cán bộ của nhà trường đã xử lý vụ việc theo hướng thỏa hiệp, xuề xòa, chưa đứng với tính chất nghiêm trọng của vụ việc. Ông cũng cho hay: Em Y. là học sinh hiền lành, ít nói và chậm chạp. Sau vụ việc ngày 23/3, nhà trường cũng đã có cuộc làm việc với gia đình các học sinh liên quan, sau đó đã tạm đình chỉ học tập đối với 5 nữ sinh, giao giáo viên xác minh làm rõ sự việc.

Trước đó, trong ngày 30/3, xác định đây là sự việc hết sức nghiêm trọng và đáng lên án, lãnh đạo tỉnh Hưng Yên giao các ngành chức năng (Sở GDĐT, Sở Y tế, Sở LĐTBXH, Công an tỉnh, UBND huyện Ân Thi) tích cực vào cuộc để xử lý nghiêm vụ việc theo đúng quy định pháp luật; yêu cầu Sở GDĐT Hưng Yên phối hợp với UBND huyện Ân Thi có biện pháp xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan trong việc xẩy ra vụ việc bạo lực học đường tại Trường THCS Phù Ủng.

Ngay trong ngày, UBND huyện Ân Thi cũng đã tổ chức buổi làm việc với các cơ quan chức năng để khẩn trương giải quyết vụ việc. UBND huyện Ân Thi đã yêu cầu Phòng Nội vụ ra thông báo: Tạm dừng điều hành công việc 15 ngày (kể từ ngày 1/4) đối với Hiệu trưởng Nhữ Mạnh Phong để tập trung giải quyết, khắc phục hậu quả vụ việc, có báo cáo giải trình trước ngày 6/4; cho thôi làm chủ nhiệm lớp đối với giáo viên chủ nhiệm lớp và thay giáo viên khác có đủ năng lực để ổn định lớp học. Cùng ngày, Bộ GDĐT cũng đã yêu cầu Sở GDĐT Hưng Yên kiểm tra làm rõ vụ việc nữ sinh bị đánh hội đồng, báo cáo cụ thể về Bộ trước ngày 2/4.

Bài học không của riêng địa phương nào

Tại cuộc làm việc sáng 31/3 với lãnh đạo tỉnh Hưng Yên, Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: Đây là vụ việc rất nghiêm trọng, đau lòng, ảnh hưởng đến niềm tin xã hội, phải có biện pháp xử lý nghiêm khắc. Bộ trưởng cho rằng, qua sự việc cho thấy, hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm chưa ý thức hết chức trách, nhiệm vụ được giao, chưa chủ động nắm bắt tình hình, chưa sát sao với học sinh và các hoạt động của nhà trường. Lãnh đạo nhà trường đã buông lỏng quản lí, khi sự việc xảy ra chỉ nghe báo cáo, không có các giải pháp xử lý triệt để, kịp thời.

Về việc xử lý của Hội đồng kỷ luật nhà trường sau khi sự việc xảy ra, Bộ trưởng cho rằng, Hội đồng đã xử lý chưa thỏa đáng, có phần du di, xuê xoa, không đủ sức răn đe.

Trong khi bạo lực học đường đang có những diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong dư luận xã hội, Bộ GDĐT đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định 80 quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, phòng, chống bạo lực học đường cùng nhiều chính sách khác.

Tuy nhiên, qua thực tế, cần xem xét việc quán triệt các văn bản này đã đến địa phương, đến giáo viên chưa, các cấp quản lí ở huyện, ở xã đã vào cuộc chưa, đã kiếm tra giám sát chưa?

“Tôi đề nghị, Hiệu trưởng, Ban Giám hiệu không hoàn thành nhiệm vụ thì xem xét cho thôi. Đây là bài học không chỉ cho ngành giáo dục Hưng Yên mà là bài học chung cho cả nước”- Bộ trưởng nêu rõ.

Bộ trưởng cũng đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Hưng Yên điều tra làm rõ sự việc, xử lý nghiêm sai phạm, sớm ổn định tình hình để các thầy cô chuyên tâm dạy dỗ, chăm lo cho học sinh; đề nghị chính quyền địa phương, các thầy cô giáo quan tâm, thăm hỏi, động viên hỗ trợ tối đa để em Yến sớm ổn định tâm lý, sớm trở lại học tập bình thường.

Cũng trong buổi sáng 31/3, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã đến thăm, động viên em N.T.H.Y. đang điều trị tại Bệnh viện Tâm thần kinh tỉnh Hưng Yên.

Khi nhận được thông tin báo cáo việc Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ về làm việc với tỉnh Hưng Yên sáng 31/3, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã yêu cầu Bộ trưởng và lãnh đạo tỉnh Hưng Yên chỉ đạo xử lý nghiêm vụ việc.

Nuôi mầm thiện, ngăn chặn cái ác

Sau sự việc vừa xảy ra với em Y., nhiều học sinh cho biết, đây không phải lần đầu tiên em bị bạn bè hành hạ như vậy. Sau khi xảy ra vụ việc, nạn nhân bất ổn về tâm lý nên được gia đình đưa vào Bệnh viện Tâm thần kinh Hưng Yên điều trị. Vụ việc gây bất bình dư luận, nhưng tìm hiểu được biết ngay cả một số bạn bè và thầy cô giáo trong trường cũng có quan điểm cho rằng: Em Y. bị bắt nạt, bị kỳ thị do “kỹ năng sống chưa tốt”!

Đây thực sự là một quan điểm phản giáo dục, bởi như thế những người như em Y. sẽ bị thiệt thòi đến 2 lần khi hòa nhập môi trường giáo dục. Em vừa thiếu sự hỗ trợ giúp đỡ từ giáo viên chủ nhiệm, từ bạn bè. Hơn thế lại còn luôn đứng trước nguy cơ bị hành hung tập thể.

Xâu chuỗi lại, từ vụ việc một học sinh ở Quảng Bình hứng chịu hàng trăm cái tát của chính bạn bè mình trong lớp học đến vụ việc học sinh lớp 9 ở Hưng Yên bị nhóm bạn hành hạ dã man ngay tại lớp học, nhiều chuyên gia giáo dục cũng có chung băn khoăn, trăn trở: Tại sao những đứa trẻ còn đang ngồi trên ghế nhà trường lại hành động thiếu nhân văn với chính bạn học của mình? Trong khi hàng ngày, hàng giờ chúng ta vẫn mong muốn “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, và bàn nhiều về mục tiêu “ứng xử văn minh trong môi trường giáo dục”...

Phải chăng lối giáo dục áp đặt, thiếu dân chủ, thậm chí ra hình phạt học sinh bằng cách yêu cầu học sinh đánh bạn của giáo viên đã “gieo mầm” bạo lực và vô cảm trước cái ác vào chính các em vốn “tính bản thiện”?

Luật Trẻ em năm 2016 quy định: Trẻ em là người dưới 16 tuổi, có quyền được bảo vệ dưới mọi hình thức để không bị bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc làm tổn hại đến sự phát triển toàn diện của trẻ em. Hành vi phạm tội của 5 nữ sinh đã có dấu hiệu phạm tội Cố ý gây thương tích và tội Làm nhục người khác. Tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 134 và Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Trong vụ việc nêu trên, các nữ sinh học lớp 9 đều trong lứa tuổi trẻ em dưới 16 tuổi. Do đó sự phát triển tâm sinh lý trẻ em ở lứa tuổi này chưa hoàn thiện, nhận thức pháp luật còn rất hạn chế. Bộ luật Hình sự năm 2015 cũng đã quy định về nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội, đặc biệt là trẻ em lứa tuổi từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm về những loại tội phạm rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.

Dẫu thế điều quan trọng là ngăn ngừa hành vi chứ không phải mỗi khi có sự việc xảy ra lại ngồi phân tích nguyên nhân, hậu quả của hành vi ấy. Theo mong muốn của nhiều phụ huynh và của chính các giáo viên đang đứng lớp: Việc mỗi nhà trường có bộ phận tham vấn tâm lý để giúp những học sinh yếu thế, dễ bị bắt nạt và ngược lại như những em có tâm lý “thích dùng bạo lực” như vụ việc xảy ra ở Trường THCS Phù Ủng vừa qua là rất cần thiết. Lẽ ra song hành với việc dạy chữ, môi trường giáo dục cũng đặc biệt chú trọng ươm mầm thiện, góp phần ngăn chặn sớm cái ác. Tham vấn tâm lý thực sự quan trọng trong xã hội phát triển và chính cách làm này mới làm cho xã hội ngày càng trở nên văn minh hơn.

* Quan tâm đặc biệt tới tâm lý học đường

Về những vụ việc bạo lực học đường liên tục xảy ra gần đây, và mới nhất là tại Trường THCS Phù Ủng- Hưng Yên, ông Đặng Hoa Nam - Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ LĐTBXH) cho rằng: Để xảy ra bạo lực giữa các học sinh trong nhà trường mà giáo viên chủ nhiệm và Ban Giám hiệu nhà trường không nắm được là điều không thể chấp nhận.

Việc bạo hành bạn học đã xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm và thân thể, rất đáng báo động trong quan hệ giữa các học sinh với nhau. Sự việc cũng cho thấy việc dạy kỹ năng sống cũng như dạy tâm lý học đường ở các trường học vẫn còn rời rạc, dẫn đến những bất ổn về mối quan hệ giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với nhau.