Quảng Ninh nổi tiếng với nhiều bãi tắm lớn nhỏ, vịnh Hạ Long, đảo Tuần Châu, Quan Lạn, Cô Tô… nhưng cái tên Ngọc Vừng thì nghe có vẻ lạ tai. Rộng chừng 45 km2 , chưa có dấu hiệu của thương mại hóa, hòn đảo xinh đẹp này vẫn nguyên vẹn vẻ hoang sơ với cuộc sống yên ả của người dân chài lưới.
Du khách tận hưởng vẻ đẹp nguyên sơ trên đào.
Đảo Ngọc Vừng thuộc địa phận huyện Vân Đồn, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Đảo còn có tên gọi khác là đảo Ngọc. Theo người dân nơi đây lý giải, tên gọi này bắt nguồn từ việc xưa kia tại đây có nhiều ngọc trai quý hiếm thường phát ra ánh sáng lung linh vào ban đêm. Nay, nghề nuôi trai lấy ngọc ở đây phát triển rất mạnh. Vùng nước này là thiên đường của ngọc trai, ít nơi trên thế giới có thể hội tụ được những điều kiện thuận lợi để nuôi cấy ngọc trai như nơi đây. Kể cả độ mặn của nước, thức ăn và cả thời tiết đều thích hợp để trai phát triển và sản sinh ra những viên ngọc thượng hạng. Điều này cũng không phải tự nhiên mà có, vì mảnh đất này còn gắn liền với những truyền thuyết cách đây hàng nghìn năm. Qua tuyến đường vào đảo, có thể nhìn thấy những trại nuôi trai dập dềnh trên mặt biển.
Đặc biệt, trên đảo có nhiều nước ngọt nên người dân có thể trồng lúa. Hải sản như ghẹ, tôm, cá, mực được nuôi thả lồng ngoài biển giúp đảo có thể tự cung tự cấp. Về yếu tố tự nhiên, Ngọc Vừng có đầy đủ các yếu tố địa hình như: sông, bãi biển, vụng biển, bến cảng, đồng bằng... Đảo chỉ có khoảng 1000 dân. Cảnh quan và cuộc sống yên bình khiến nơi đây được ví như một làng quê đẹp nằm giữa biển khơi.
Ra đảo Ngọc Vừng khá đơn giản, du khách có thể thuê tàu ra đảo hoặc mua vé tàu khách tại các bến tàu Hạ Long (TP Hạ Long), Bến Do (TP Cẩm Phả) và bến tàu tại cảng Cái Rồng (huyện Vân Đồn) để ra đảo. Chỉ sau hơn hai tiếng đồng hồ ngồi tàu gỗ là được đặt chân lên đảo Ngọc Vừng. Tới Ngọc Vừng du khách có thể nghỉ ở nhà dân theo hình thức Homestay, đó cũng là một lựa chọn thú vị.
Vẻ đẹp đảo Ngọc Vừng.
Yên bình, chính là điểm nhấn của Ngọc Vừng, khác với không khí nhộn nhịp của các hòn đảo nổi tiếng khác của Quảng Ninh. Dân cư trên đảo thưa thớt, thị trấn nhỏ, du lịch và dịch vụ chưa đáp ứng nổi nhu cầu của du khách, nhưng Ngọc Vừng lại mê hút các bạn trẻ ưa khám phá. Hòn đảo hoang sơ với con đường độc đạo chạy dọc ven biển, phương tiện công cộng duy nhất là những chuyến xe lam.
Để thăm thú hòn đảo nhỏ với những ngôi nhà đơn sơ, không có gì thích thú hơn là một chuyến chạy xe đạp. Đừng ngại bước chân vào một ngôi nhà nào đó và hỏi mượn hay thuê chiếc xe đạp đang ngả bên bờ rào, những người dân nhiệt tình sẵn sàng cho bạn mượn. Cuộc dạo chơi lang thang trên con đường nhỏ sát biển, hay những đường đi xuyên qua rừng. Rồi vào thăm làng chài yên bình ven biển, các ngôi nhà nhỏ bình dị của người dân chài. Làng chài Cống Đỏ là điểm khám phá thú vị trong hành trình của chuyến đi. Tại đây mỗi người được tự tay điều khiển chiếc xuồng máy nhỏ len lỏi qua làng chài, dừng lại chuyện trò với người dân chài mến khách giữa mênh mông biển trời và đá núi.
Ngọc Vừng có núi Vạn Xuân cao 182m, có di chỉ khảo cổ thuộc văn hoá Hạ Long. Năm 1937, nhà khảo cổ học người Thuỵ Điển J.Anderson đã đến nghiên cứu và phát hiện được trên bãi cát giữa đảo những chiếc rìu đá, hòn kê, bàn mài rãnh hình chữ U và rất nhiều mảnh gốm có bề mặt rỗ... Sau khi phát hiện thêm một loạt các di tích khác có tính chất tương đồng ở ven bờ và một số đảo trên Vịnh Hạ Long, ông đã đặt tên cho nền văn hoá ấy là Văn hoá Danh - Do - La, cái tên này đã tồn tại nhiều thập kỷ trước khi nó được các nhà khảo cổ học Việt Nam đổi thành Văn hoá Hạ Long vào năm 1967. Nơi đây hiện vẫn còn bến cảng cổ Cống Yên thuộc hệ thống thương cảng cổ Vân Đồn từ thế kỷ XI, có di tích thành cổ nhà Mạc và nhà Nguyễn. Trung tâm đảo Ngọc có một cây si um tùm. Năm 1962, Hồ Chủ tịch đã ra thăm đảo và dưới tán cây này Bác đã nói chuyện với nhân dân.
Đường xuyên đảo.
Đường biển trải dài gần 3 km, hoang sơ và vắng người là điểm hấp dẫn nhất của hòn đảo. Biển nước trong xanh, bờ cát dài phẳng lặng, mềm mại dưới chân cùng những đợt sóng vỗ bờ. Những đôi chân trần trên bờ cát sạch sẽ, thoai thoải, đi ra xa sóng vẫn chỉ ngang ngực. Bãi biển cong vòng như một mảnh trăng khuyết với hàng phi lao rì rào. Nếu bạn đã mệt với những con sóng, hãy thả bước dạo bộ trên bãi cát mềm, nhặt vô vàn những chú ốc xinh xắn bị sóng đánh xô bờ và xây những lâu đài bằng ốc duyên dáng.
Hải sản ở đảo Ngọc Vừng khá ngon và rẻ, hàng quán tuy ít ỏi nhưng không khó để có một bữa ăn ngon, nếu muốn, bạn còn có thể đặt cơm tại nhà dân với giá cả phải chăng hơn nhưng không kém phần ngon miệng. Cơm tối chỉ đơn giản với bát canh hà nấu lá lốt, đĩa cá thu rán vừa được câu, rau muống xào nhưng vô cùng ngon miệng.
Một trong những trải nghiệm thú vị là cùng người dân đi cào ngao trên bãi cát hoặc xúc tép trên biển. Ngao Ngọc Vừng trắng, to, có vị ngọt là nguyên liệu tuyệt vời cho món lẩu hoặc nướng. Tép có thể dùng để chế biến thành món gỏi ăn cùng mù tạt theo cách của người dân đảo hoặc để phơi khô. Ngoài 2 món đặc sản trên, du khách có thể mua kiệu và khoai trồng trên ruộng cát ở Bình Ngọc, 2 đặc sản rất ngon và nổi tiếng của Ngọc Vừng. Đây là những món đặc sản làm quà ngon và rẻ.
Đêm trên đảo Ngọc Vừng tĩnh lặng, không có những thiết bị nghe nhìn hiện đại, không internet. Chỉ có tiếng sóng biển và tiếng côn trùng rả rích. Thi thoảng bắt gặp những đôi mắt đom đóm nhấp nháy đầy vẻ diệu ảo.