Không có giấy chứng nhận đăng ký phương tiện, lấn chiếm đất làm bãi tập kết… là những sai phạm được cơ quan chức năng chỉ ra đối với các doanh nghiệp khai thác cát sỏi tại huyện Tân Kỳ (Nghệ An).
Sai phạm đồng loạt
Trước tình trạng hoạt động khai thác cát diễn ra khá phức tạp, vừa qua, huyện Tân Kỳ đã đồng loạt kiểm tra 14/16 doanh nghiệp (DN) khai thác khoáng sản trên địa bàn. Qua kiểm tra, UBND huyện Tân Kỳ đã ban hành 44 quyết định xử phạt với tổng số tiền hơn 1 tỷ đồng. Điều đáng nói, DN nào cũng để xảy ra sai phạm.
Theo báo cáo, trên địa bàn huyện Tân Kỳ, nơi được xem là “thủ phủ cát” hiện có 16 DN khai thác cát, sỏi được cấp phép. Mỗi năm, trung bình khai thác hơn 400.000m3. Do cát, sỏi ở huyện Tân Kỳ có giá trị cao trong xây dựng các công trình hạ tầng, bởi hạt đều, đẹp và độ sạch cao, nên được ưa chuộng không chỉ trong tỉnh mà còn đưa đi tiêu thụ ở nhiều tỉnh khác. Từ đó dẫn tới tình trạng khai thác cát sỏi ồ ạt, lộn xộn tại huyện Tân Kỳ tồn tại trong suốt nhiều năm qua.
Theo đó, về thuê đất hoạt động khoáng sản, có 7 DN lấn chiếm đất để sử dụng làm bãi tập kết, nhà điều hành khi chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất; 2 DN chưa thực hiện thủ tục đăng ký đất đai lần đầu đối với khu vực mỏ khai thác. Về an toàn lao động, có 4 DN không đăng ký nội quy lao động theo quy định của pháp luật; 1 DN không khai báo khi đưa vào sử dụng các máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, lao động...
Đặc biệt, về quy trình quy phạm khai thác, tất cả 14 DN đều vi phạm quy định trong lĩnh vực bến thủy nội địa, đơn cử như: Không đăng ký phương tiện khai thác; không đăng kiểm lại phương tiện; đưa phương tiện hoán cải vào hoạt động, khai thác khi chưa được đăng kiểm; không có văn bản thỏa thuận của cơ quan có thẩm quyền trước khi xây dựng cải tạo nâng cấp bến thủy nội địa…
“Nhờn” xử phạt
Trong số các DN bị xử phạt, Công ty TNHH Đầu tư phát triển tài nguyên Thái Cực (DN Thái Cực) có địa chỉ tại xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ; người đại diện pháp luật là ông Bùi Xuân Hải (48 tuổi) trú TP Vinh làm giám đốc được xem là đơn vị “nhờn” xử phạt. Bởi, cùng một lúc, DN Thái Cực phải nhận 3 quyết định xử phạt với số tiền gần 70 triệu đồng, trước đó DN Thái Cực cũng đã bị cơ quan chức năng xử phạt nhiều lần.
Theo các quyết định xử phạt, DN Thái Cực bị phạt 3 triệu đồng về hành vi không có giấy chứng nhận đăng ký phương tiện theo quy định; 30 triệu đồng về hành vi đưa phương tiện hoán cải vào hoạt động, khai thác khi chưa được đăng kiểm theo quy định; 15 triệu đồng về hành vi giao người không đủ sức khoẻ, tuổi, không có giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, chứng chỉ chuyên môn hoặc giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, chứng chỉ chuyên môn không phù hợp theo quy định điều khiển phương tiện, làm việc trên phương tiện mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Đơn vị này còn bị phạt 15 triệu đồng do vi phạm không đăng ký nội quy lao động theo quy định của pháp luật; bị phạt 4 triệu đồng do vi phạm hành chính về hoá đơn khi lập hoá đơn không đúng thời điểm.
Năm 2021, người dân địa phương đã kiến nghị lên cơ quan chức năng về việc nhiều diện tích đất sản xuất đã bị sạt lở xuống sông do DN Thái Cực tiến hành hút cát tại xã Nghĩa Dũng, huyện Tân Kỳ. Cũng với hành vi tương tự, công TNHH Thành Phát Nghệ An (xã Nghĩa Đồng, huyện Tân Kỳ) đã bị UBND Tân Kỳ ban hành 3 quyết định xử phạt với số tiền 117 triệu đồng với các hành vi: Không có giấy chứng nhận phương tiện, đưa phương tiện hoán cải vào hoạt động khi chưa đăng kiểm, xây dựng, cải tạo bến thuỷ nội địa không có sự thoả thuận của cơ quan có thẩm quyền… Các đơn vị như: Công ty Việt Hoàng (3 quyết định, xử phạt tổng số tiền 66 triệu đồng), Công ty Đức Hoàng (4 quyết định, xử phạt số tiền gần 130 triệu đồng), Công ty Đức Anh Linh (4 quyết định xử phạt, gần 90 triệu đồng)…
Sau khi có kết quả kiểm tra, UBND huyện Tân Kỳ đã ban hành thông báo gửi các DN, trong đó giao đơn vị tiến hành khắc phục các tồn tại hoàn thành trước ngày 30/1/2024; đồng thời giao các phòng ban, đơn vị liên quan thường xuyên kiểm tra đôn đốc giám sát việc khắc phục tồn tại của các DN. Ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ cho biết: Do 1 DN vừa dừng hoạt động và 1 DN vừa được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An kiểm tra, nên vừa qua, UBND huyện đã lập đoàn liên ngành, kiểm tra hoạt động khai thác cát, sỏi ở 14 DN còn lại.