Báo Đại Đoàn Kết Mặt trận

Nghệ nhân Phạm Ngọc Giới, người 'giữ lửa' chèo Yên Khánh

Báo Đại Đoàn Kết Tăng kích thước chữ

Nghệ nhân Phạm Ngọc Giới, người 'giữ lửa' chèo Yên Khánh

Báo Đại Đoàn Kết trên Google News

Sinh ra và lớn lên ở 'cái nôi' chèo Yên Khánh (Ninh Bình), nghệ nhân ưu tú Phạm Ngọc Giới đã gắn bó hơn nửa thế kỷ với nghệ thuật chèo. Ông không chỉ biểu diễn mà còn sưu tầm, sáng tác, truyền dạy chèo, đào tạo nhiều thế hệ học trò, góp phần hồi sinh và phát triển loại hình nghệ thuật truyền thống đặc sắc này.

Nửa đời gắn bó với nghệ thuật chèo

Xuất thân từ vùng đất được xem là 'cái nôi của nghệ thuật chèo' ông Phạm Ngọc Giới, 71 tuổi, trú xóm 10, xã Khánh Thiện đã gắn bó với phong trào văn nghệ từ thuở nhỏ. Từ năm 17 tuổi, ông đã tham gia đội văn nghệ của xã, được người thầy đầu tiên phát hiện năng khiếu và truyền dạy các làn điệu chèo cổ.

NNƯT Phạm Ngọc Giới đến với chèo từ năm 17 tuổi. Ảnh: NB
NNƯT Phạm Ngọc Giới đến với chèo từ năm 17 tuổi. Ảnh: NB

Trở về địa phương, dù đảm nhận nhiều công việc tại xã, ông vẫn dành thời gian nghiên cứu, sưu tầm, sáng tác các làn điệu chèo cổ, các kịch bản vở, tiểu phẩm, ca cảnh…

Ông đã đào tạo nhiều thế hệ học trò, từ học sinh tiểu học đến trung niên, nhiều người trở thành diễn viên nhà hát Chèo Ninh Bình hoặc hạt nhân các câu lạc bộ chèo địa phương.

Với phương pháp dạy nghiêm túc, tỉ mỉ, ông chú trọng cảm xúc, nội tâm nhân vật và cái hồn của làn điệu chèo, giúp học trò nắm vững kỹ thuật, phát huy tài năng.

Gần nửa thế kỷ gắn bó cùng chèo, ông Giới đã đào tạo được nhiều thế hệ học trò xuất sắc. Ảnh: N.G
Gần nửa thế kỷ gắn bó cùng chèo, ông Giới đã đào tạo được nhiều thế hệ học trò xuất sắc. Ảnh: N.G

Không chỉ truyền dạy, ông còn trực tiếp dàn dựng, biểu diễn nhiều tiết mục phục vụ các hội diễn, hội nghị, góp phần lan tỏa nghệ thuật chèo trong đời sống cộng đồng.

Một số kịch bản sáng tác của ông đạt Huy chương vàng tại hội diễn nghệ thuật quần chúng tỉnh Ninh Bình, các tiết mục do ông chỉ đạo được biểu diễn tại nhiều địa phương, thu hút đông đảo khán giả.

Ông sử dụng thành thạo các nhạc cụ truyền thống như đàn nguyệt, nhị 1, nhị 2, giúp các chương trình chèo thêm sống động và hoàn thiện.

Nhờ nỗ lực bền bỉ, ông Giới đã góp phần hồi sinh và phát triển loại hình nghệ thuật chèo tại Yên Khánh, đồng thời duy trì và nhân rộng các câu lạc bộ chèo, đưa chèo đến gần hơn với cộng đồng và du khách.

Không chỉ sáng tác, ông Giới còn có thể dàn dựng, biểu diễn trực tiếp. Ảnh: N.G
Không chỉ sáng tác, ông Giới còn có thể dàn dựng, biểu diễn trực tiếp. Ảnh: N.G

Với sự cống hiến này, ông được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao tặng Kỷ niệm chương vì sự nghiệp văn hóa, Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, trở thành tấm gương điển hình trong việc bảo tồn nghệ thuật dân gian.

Niềm tự hào và động lực truyền lửa

Với những cống hiến không ngừng nghỉ, ông Phạm Ngọc Giới vinh dự được Ủy ban MTTQ tỉnh Ninh Bình lựa chọn là 1 trong 6 gương mặt đại diện tham gia bình chọn chương trình 'Vinh danh Người truyền lửa' cấp quốc gia do Báo Đại đoàn kết phối hợp cùng SABECO tổ chức.

Ông Giới tự hào khi được lựa chọn tham gia chương trình 'Vinh danh Người truyền lửa'. Ảnh: N.G
Ông Giới tự hào khi được lựa chọn tham gia chương trình 'Vinh danh Người truyền lửa'. Ảnh: N.G

Trao đổi với PV Báo Đại đoàn kết, NNƯT Phạm Ngọc Giới cho biết: Khi biết bản thân được đề cử, ông rất phấn khởi và tự hào, bởi niềm đam mê hát chèo, giữ gìn, bảo tồn và lan tỏa các làn điệu chèo ở quê hương, cũng như hành trình suốt 50 năm qua, nay được ghi nhận. 

'Giải thưởng này không chỉ là niềm vui cá nhân mà còn là niềm tự hào của các câu lạc bộ và những người yêu chèo mà tôi đã truyền dạy suốt nhiều năm', ông Giới xúc động nói và cho biết, việc được tham dự giải thưởng này sẽ là động lực để bản thân tiếp tục công việc, lan tỏa nghệ thuật chèo, thúc đẩy phong trào văn hóa văn nghệ ở cơ sở, đồng thời bảo tồn và nhân rộng các giá trị văn hóa truyền thống.   

Ông Giới được đánh giá là tấm gương điển hình trong việc bảo tồn nghệ thuật dân gian. Ảnh: N.G
Ông Giới được đánh giá là tấm gương điển hình trong việc bảo tồn nghệ thuật dân gian. Ảnh: N.G

Ông Giới khẳng định, thành công lớn nhất của bản thân là kiên trì rèn luyện và thực hiện được ba việc quan trọng, đó là viết kịch bản, sáng tác các bài hát chèo, dàn dựng và tổ chức biểu diễn chương trình chèo.

Niềm vui lớn nữa của ông là được đại diện cho chèo Ninh Bình tham dự Hội thảo khoa học quốc tế về ‘Bảo vệ và phát huy giá trị di sản trình diễn dân gian và nghệ thuật chèo trong xã hội đương đại’.

NNƯT Phạm Ngọc Giới là 1 trong 44 cá nhân điển hình tiên tiến của tỉnh Ninh Bình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh giai đoạn 2014 - 2024. Ảnh: Đình Minh
NNƯT Phạm Ngọc Giới là 1 trong 44 cá nhân điển hình tiên tiến của tỉnh Ninh Bình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh giai đoạn 2014 - 2024. Ảnh: Đình Minh

Trong cảm xúc của mình, ông cũng trăn trở trước thực trạng các câu lạc bộ chèo đang già hóa, mong muốn các cấp, ngành quan tâm đưa chèo vào trường học, tạo thế hệ kế cận, để những làn điệu truyền thống không mai một.

'Mỗi việc tử tế dù nhỏ đều có sức mạnh thay đổi một cộng đồng. Tôi mong ngọn lửa đam mê chèo sẽ tiếp tục được lan tỏa, nối dài niềm tin yêu văn hóa dân gian của các thế hệ mai sau', ông Giới tâm sự.

Danh sách 6 cá nhân tiêu biểu ở Ninh Bình. 1. Nghệ nhân ưu tú Phạm Ngọc Giới (xóm 10, xã Khánh Thiện, tỉnh Ninh Bình.              2. Bà Trần Thị Huyền - huấn luyện viên hạng III, Trung tâm Thể thao II tỉnh Ninh Bình.      3. Ông Trần Minh Tú - giáo viên môn Vật lí, trường THPT Trương Hán Siêu, tỉnh Ninh Bình.                                                                   4. Ông Phạm Trọng Thịnh - giáo viên môn Hóa học, trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, tỉnh Ninh Bình.                                     5. Ông Đinh Văn Thịnh - hội viên hội Cựu chiến binh xã Hải Quang, tỉnh Ninh Bình.        6. Bà Trần Thùy Nhi - Ủy viên Ủy ban MTTQ xã Quang Thiện, Bí thư Chi đoàn công ty TNHH Vina Handicrafts; Tổng phụ trách Đội trường Tiểu học Hùng Tiến, Phó Giám đốc Công Ty TNHH Vina Handicrafts; Phó Chủ nhiệm CLB đầu tư và khởi nghiệp tỉnh Ninh Bình.

Đường link bình chọn: 
https://150ydisanvuoncao.sabeco.com.vn/binh-chon-cho-nguoi-truyen-lua

Đình Minh