Nghệ sĩ Nhân dân Vi Hoa: Sơn ca của núi rừng Tây Bắc

1. Từ lâu, tiếng hát của nghệ sĩ Vi Hoa đã được khán thính giả yêu nhạc cả nước mến mộ. Đặc biệt, với đồng bào, chiến sĩ nơi biên giới thì giọng hát của Vi Hoa càng trở nên gẫn gũi. Người ta ví, giọng hát trong trẻo của Vi Hoa như được chắt lọc từ tiếng rừng, tiếng suối vì thế, đã góp phần tạo nên thành công cho nhiều ca khúc về biên cương, về vùng cao.

Đại tá, NSND Vi Hoa sinh năm 1965, là người dân tộc Thái tại Sơn La. Cha của Vi Hoa là nghệ nhân Vi Trọng Liên - một nhà nghiên cứu văn hóa dân gian có tiếng của tỉnh Sơn La. Từ nhỏ, Vi Hoa đã bộc lộ khả năng ca hát, yêu thích những làn điệu dân ca Thái mượt mà, đằm thắm. Được sự động viên của cha mẹ, Vi Hoa tham gia các đội văn nghệ thiếu nhi của địa phương. Lớn lên, học hết cấp 3, Vi Hoa thi đỗ vào Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, khoa Quản lý văn hóa. Là người tích cực tham gia hoạt động phong trào, nên khi vào đại học, cô sinh viên Vi Hoa trở thành cây văn nghệ xung kích trong các hoạt động văn nghệ của Trường Đại học Văn hóa Hà Nội ngày ấy.

Năm 1985, tại Hội diễn văn nghệ sinh viên toàn quốc, giọng hát Vi Hoa đã chinh phục được trái tim khán giả và dành được Huy chương Vàng. Rồi từ thành tích ban đầu đó, Vi Hoa luôn nỗ lực cố gắng, vừa học vừa rèn luyện khả năng ca hát của mình. Được sự hướng dẫn của NSND Quý Dương, nghệ sĩ trẻ Vi Hoa dần tạo dựng phong cách của mình, và bước vào con đường ca hát chuyên nghiệp. Ban đầu, Vi Hoa đầu quân cho Đoàn nghệ thuật Phòng không Không quân và rồi cơ duyên dẫn lối đã về Đoàn Văn công Bộ đội Biên phòng và gắn bó cho đến ngày nghỉ hưu.

2. Nhớ lại, năm 2020, để đánh dấu 33 năm ca hát của mình, trước khi chính thức nghỉ hưu, chia tay với Đoàn Văn công Bộ đội Biên phòng, Đại tá - NSND Vi Hoa đã kết hợp Với đạo diễn, NSND Việt Hương thực hiện MV ca nhạc ấn tượng “Đời lính tôi yêu”.

“Đời lính tôi yêu” kể về một cô gái dân tộc Thái ở vùng cao Tây Bắc, đem lòng yêu màu xanh áo lính từ lúc còn nhỏ, khi chứng kiến những chiến sĩ biên phòng đã giúp đỡ người dân trong cuộc sống, bên cạnh sự nghiệp bảo vệ biên giới. Từ sự ngưỡng mộ, trân quý, cô gái Thái đã trở thành một chiến sĩ biên phòng trên mặt trận văn hóa. Tiếng hát của cô đã vang vọng trên mọi nẻo đường biên giới, đến những bản làng xa xôi, đến những doanh trại bộ đội ở lưng chừng núi hay sâu thẳm trong rừng. Cô gái đã dành cả thanh xuân của mình cũng như những tháng ngày bên kia đỉnh dốc cuộc đời để cất lên tiếng hát ca ngợi màu áo lính, vẻ đẹp quê hương đất nước, tình yêu thiêng liêng, tình mẫu tử…

Chia sẻ về MV mang tính dấu mốc này, NSND Vi Hoa tâm sự: "Tôi sinh ra ở miền núi là nơi lính biên phòng gần dân nhất. Chặng đường 33 năm quân hàm xanh trên vai gian nan vất vả, nhưng Vi Hoa cùng các chiến sĩ của mình luôn tìm thấy niềm vui của đời lính".

Từ một câu chuyện giản dị, đạo diễn - NSND Việt Hương đã thổi hồn vào đó bằng những hình ảnh tuyệt đẹp của vùng cao Tây Bắc. Đa số những hình ảnh trong MV được quay tại Mộc Châu - Sơn La - quê gốc của NSND Vi Hoa, vì thế nó càng trở nên ý nghĩa đối với cô. Những hình ảnh nương chè, nhà sàn, những trang phục rực rỡ mà tinh tế của người Thái cũng như khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, nên thơ đẹp như cổ tích được thể hiện tinh tế qua những góc máy ấn tượng đã tạo nên một sản phẩm ca nhạc rất đẹp cả phần nghe lẫn phần nhìn.

Đặc biệt là những cảnh quay trên đỉnh Pha Luông hùng vĩ đã khiến người xem rung động. NSND Vi Hoa nhớ lại trong quá trình cả đoàn lên đỉnh Pha Luông, có những đoạn dốc, trơn tưởng chừng không thể vượt qua nhưng cả chị và NSND Việt Hương đều quyết tâm cho bằng được để có được những thước hình đẹp.

Ca khúc sử dụng trong “Đời lính tôi yêu” là “Nhà em ở lưng đồi”, do nhạc sĩ Đức Trịnh sáng tác, lời của Lê Tư Minh. Dưới sự phối khí của nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng, ca khúc trở nên lãng mạn hơn mà vẫn không kém phần sang trọng, mang đậm chất bán cổ điển, trẻ trung, dễ cảm.

Trước đó, năm 2018, NSND Vi Hoa cũng đã thực hiện liveshow “Vi Hoa - Biên giới tình em” kỷ niệm 30 năm ca hát của mình, được đồng nghiệp và khán giả đánh giá cao…

3. Hơn 30 năm trong quân ngũ, 30 năm mang lời ca tiếng hát đến với mọi người là 30 năm Vi Hoa sống hết mình cho nghệ thuật. Dấu ấn của Vi Hoa không chỉ để lại trong nhiều chương trình nghệ thuật sang trọng, mà còn ghim cài trong trí nhớ của nhiều bà con các dân tộc thiểu số, hay ở những đồn biên phòng heo hút, quanh năm sương phủ. Nghệ sĩ Vi Hoa cũng đã có mặt ở A Pa Chải (Điện Biên), Lũng Cú (Hà Giang), các đảo: Cô Tô, Bạch Long Vĩ, Phú Quốc hay quần đảo Trường Sa thân yêu của Tổ quốc để biểu diễn…

Với những đóng góp không mệt mỏi của mình, năm 2000, Vi Hoa được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. 15 năm sau, bà được nhận danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân…