Gửi bình luận
Thứ Sáu, 22/11/2024
Hòa Bình nổi tiếng với nhiều danh thắng hòa quyện trong thiên nhiên. Có một công trình đặc biệt, do bàn tay con người gây dựng nên, ẩn chứa nhiều bí mật của lịch sử, đó là rừng mộ đá Đống Thếch nằm ở xã Vĩnh Đồng, huyện Kim Bôi. Đây còn được gọi là nghĩa địa đá duy nhất còn sót lại ở Việt Nam hiện nay.
Những phiến đá vây quanh tạo nên không gian kỳ bí.
Hòa Bình nổi tiếng với 4 Mường: “Nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động”. Một trong những điều độc đáo tạo nên sự bí ẩn ở mỗi xứ Mường là đều có khu nghĩa địa riêng dành cho quan lang, thổ tù… Tuy nhiên, thời gian chảy trôi, đến nay chỉ có khu nghĩa địa mộ đá Đống Thếch - vốn thuộc Tổng Mường Động ngày xưa - là còn tồn tại và cũng là di chỉ có giá trị nhất về mặt lịch sử cũng như khảo cổ học.
Theo chân anh Đinh Văn Thành - một người Mường chính gốc, chúng tôi đến khu mộ đá Đống Thếch khi ánh chiều đang buông. Anh Thành bảo, có nhiều lời truyền miệng về khu mộ đá này. Tuy nhiên, một điểm đặc biệt lôi cuốn của Đống Thếch là những cột đá cao quá đầu người được dựng xung quanh các ngôi mộ. Những ngôi mộ được thiết kế theo nguyên tắc: đầu mộ chôn ba khối đá cao to nhất thành một hàng, phía chân mộ chôn ba khối nhỏ hơn. Tất cả đều là đá cẩm thạch có nguồn gốc từ tỉnh Thanh Hóa.
Rừng mộ đá Đống Thếch hiện có 2 khu nhỏ, được gọi là khu A và khu B. Khu A có hơn chục ngôi mộ dạng tròn hoặc vuông với các hòn đá bao quanh, đầu mộ thường chôn hòn đá cao, to nhất. Trên các hòn đá thường có ghi tên tuổi, công trạng ngày mất của người nằm dưới mộ. Khu B có ngôi mộ tổ to nhất rõ hình dạng, còn lại là những nấm mồ được đắp đất đơn sơ…
Anh Thành cũng cho chúng tôi biết: Vào năm 1984, trong một đợt khảo cổ tại Đống Thếch, các nhà chuyên môn thuộc Viện Khảo cổ học Việt Nam đã tìm thấy nhiều đồ gốm sứ Nhật Bản có niên đại từ 700 - 1.000 năm.
Hiện nay, khu mộ đá Đống Thếch đã được công nhận là Di tích văn hóa cấp Quốc gia về lịch sử, khảo cổ và văn hóa, được một số nhà khảo cổ trong và ngoài nước công nhận là rừng mộ rộng lớn và chứa đựng nhiều câu trả lời về văn hóa và lịch sử.
Theo bà con quanh vùng kể lại, khu rừng đá này trước đây rất rộng, với hàng trăm ngôi mộ cùng hàng ngàn phiến đá vây quanh, không gian linh thiêng và rất bí ẩn. Quan sát thực tế có thể thấy, khu mộ Đống Thếch bây giờ đã bị thu hẹp đáng kể, có một số hộ dân vào trồng lạc, trồng ngô ngay trong khuôn viên của “rừng mộ”, ít nhiều làm ảnh hưởng tới cảnh quan.