Ngôi nhà di sản của những người làm báo

Sứ mệnh lưu giữ di sản báo chí

Bảo tàng Báo chí Việt Nam được quyết định thành lập vào năm 2017, khành thành năm 2020. Với diện tích trưng bày lên tới 1.500m2 và hơn 35.000 hiện vật, Bảo tàng Báo chí Việt Nam (Lô E2, phố Dương Đình Nghệ, Cầu Giấy, Hà Nội) không chỉ là nơi lưu giữ tài liệu lịch sử mà còn là một không gian sống động, nơi các câu chuyện báo chí được kể lại qua từng hiện vật quý giá. Các hiện vật tại bảo tàng đều gắn liền với câu chuyện lịch sử của những người làm báo qua các thời kỳ; với những hy sinh, đóng góp và lòng kiên trung của người cầm bút trong suốt cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.

Trong số những hiện vật quý giá tại bảo tàng, có thể kể đến các tài liệu liên quan đến những nhà báo lão thành, những người đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp báo chí cách mạng.

Một ví dụ nổi bật là các tài liệu và hiện vật liên quan đến lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, người sáng lập và làm chủ bút cho tờ báo Le Paria tại Pháp vào những năm 1920. Tờ báo này là một công cụ mạnh mẽ trong việc phản ánh tiếng nói của những người lao động nghèo và là một vũ khí chống lại thực dân Pháp. Bảo tàng đã sưu tầm được 30 số báo của Le Paria, trong đó có số đầu tiên và số cuối cùng của tờ báo, giúp khách tham quan hình dung về một thời kỳ đầy gian khổ nhưng cũng rất ý nghĩa đối với sự nghiệp cách mạng của đất nước.

Bên cạnh đó, bảo tàng còn lưu giữ nhiều tài liệu quý giá liên quan đến các nhà báo khác, chẳng hạn như nhà báo Hoàng Tùng - nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, người đã hiến tặng nhiều kỷ vật của mình cho bảo tàng. Bộ sưu tập của gia đình ông bao gồm những chiếc bàn ghế mây, sổ ghi chép và các tư liệu báo chí đã giúp bảo tàng tạo dựng một bộ sưu tập sinh động, phản ánh những giai đoạn lịch sử quan trọng của ngành báo chí cách mạng.

Không thể không nhắc đến một trong những tài liệu vô giá mà Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã sưu tầm được, đó là bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đang đánh máy chữ tại chiến khu Việt Bắc năm 1950. Tấm ảnh này được hiến tặng cho bảo tàng bởi nhà báo Việt Tùng, không chỉ là một tài liệu quý mà còn là biểu tượng cho sự cần cù, kiên trì của Bác Hồ trong công cuộc đấu tranh cho độc lập dân tộc.

Số hóa để hiện vật kể chuyện

Công tác số hóa tài liệu hiện vật là một trong những điểm mạnh của Bảo tàng Báo chí Việt Nam. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, bảo tàng đã áp dụng các thiết bị số hóa để lưu giữ và bảo vệ các tài liệu quý giá, giúp giảm thiểu sự hao mòn do thời gian. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những tài liệu như báo chí in cũ, dễ bị mục nát theo thời gian.

Bảo tàng đã đầu tư một hệ thống công nghệ hiện đại với dung lượng lên đến 2TB và kết nối trực tuyến với các máy chủ, giúp bảo tàng số hóa và quản lý tài liệu một cách dễ dàng. Bảo tàng không chỉ số hóa các tài liệu mà còn lưu trữ và cập nhật các hiện vật mới liên tục. Mỗi hiện vật, mỗi tài liệu quý giá được đưa vào hệ thống số hóa không chỉ giúp bảo vệ lâu dài mà còn giúp việc truy cập trở nên dễ dàng hơn. Điều này đặc biệt hữu ích trong việc giảng dạy và nghiên cứu về lịch sử báo chí Việt Nam.

Một trong những lợi ích lớn nhất của việc số hóa là giúp công chúng, đặc biệt là giới trẻ, dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ hơn về giá trị của báo chí trong lịch sử đất nước. Thông qua các màn hình cảm ứng, người tham quan có thể tìm hiểu về các nhân vật lịch sử quan trọng, những chiến dịch truyền thông trong thời kỳ kháng chiến, cũng như những sự kiện lịch sử mà báo chí đã phản ánh một cách chân thực và sống động.

Công tác số hóa không chỉ giúp bảo tàng bảo vệ được các tài liệu quý mà còn giúp nâng cao tính tương tác của bảo tàng, thu hút đông đảo khách tham quan, đặc biệt là những người trẻ, những người có thể không có nhiều cơ hội tiếp cận các tài liệu báo chí gốc. Các công cụ công nghệ này làm cho việc khám phá lịch sử báo chí không còn là một quá trình khô khan, mà trở thành một trải nghiệm thú vị và bổ ích.

Với những tài liệu và hiện vật được sưu tầm trong suốt những năm qua, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã và đang trở thành nơi lưu giữ lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam. Công tác số hóa và các màn hình cảm ứng hiện đại giúp bảo tàng không chỉ bảo vệ được di sản mà còn tạo ra một không gian sống động để các thế hệ tiếp theo có thể hiểu rõ hơn về quá trình đấu tranh của những người làm báo trong suốt một thế kỷ qua. Bảo tàng không chỉ là nơi lưu giữ di sản mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa các thế hệ làm báo trong quá khứ và những người làm báo hôm nay.