Sản lượng đánh bắt và giá bán giảm mạnh, trong khi chi phí tăng cao khiến ngư dân đánh bắt cá vùng biển phía Nam lâm vào cảnh khó khăn, chật vật, nhiều tàu công suất lớn không thể ra khơi.
Chi phí tăng, sản lượng giảm
Ông Lê Văn Dững - ngư dân ở khóm 6A, thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời (Cà Mau) cho biết, bám biển hơn 20 năm nhưng ông chưa chứng kiến việc đánh bắt thủy sản của ngư dân ở đây rơi vào tình cảnh khó khăn như hiện nay. Chi phí nhiên liệu quá cao trong khi giá hải sản vẫn thấp nên các chủ tàu đang “sống dở chết dở”, thu không đủ bù chi khiến nhiều tàu cá phải hoạt động cầm chừng hoặc phải neo bờ vì bị lỗ nặng.
“Đáng lẽ ra mất mùa giá phải cao, đằng này giá các loài thủy sản lại giảm. Cá sòng, cá thu, cá ngừ đại dương, cá bớp đều giảm giá từ vài nghìn đồng đến hơn 10 nghìn đồng/kg. Cá ngừ năm rồi bán 35 nghìn đồng/kg, năm nay còn có 20 nghìn đồng/kg” - ông Dững nói.
Ông Lê Phong Phú - ngư dân ở khóm 6A, thị trấn Sông Đốc chia sẻ, cá ngừ đại dương sinh sống ở vùng biển Cà Mau là đặc sản biển có giá trị kinh tế cao, người dân Sông Ðốc rất chú trọng đầu tư phương tiện công suất lớn, đánh bắt xa bờ để khai thác loại cá này. Thế nhưng năm nay việc đánh bắt cá ngừ đại dương cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn, cá không còn nhiều như lúc trước.
“Nếu chuyến biển trước, các tàu đánh bắt được hơn 10 tấn cá ngừ, cá thu/tàu thì chuyến biển này chỉ được vài tấn. Cá ngừ năm rồi bán 35 nghìn đồng/kg thì năm nay còn có 20 nghìn đồng/kg, tôi lỗ gần 100 triệu đồng/ chuyến tàu” - ông Phú cho hay.
Trong khi sản lượng đánh bắt và giá bán giảm thì chi phí đi biển lại tăng lên. Nhiều ngư dân cho biết, trước đây giá dầu chỉ 17 - 18 nghìn đồng/lít, nay tăng lên 20 - 21 nghìn đồng/lít, tiền công bạn đi biển cũng tăng lên đến 12 - 13 triệu đồng/người, cộng với các chi phí khác tăng đã đẩy chi phí chuyến biển tăng lên chóng mặt.
Giám đốc Cảng cá Sông Đốc Phạm Anh Thương cho biết, hàng tháng tàu cá cập cảng trung bình khoảng 880 lượt tàu, sản lượng trung bình khoảng 4.500 tấn. Từ đầu năm đến nay sản lượng cá lên cảng giảm hẳn, giảm từ 20 đến 30%.
Cần có chính sách hỗ trợ ngư dân
Tỉnh Cà Mau có gần 4.500 tàu đánh bắt, khai thác hải sản. Theo nhiều ngư dân đánh bắt tại tỉnh Cà Mau chia sẻ, lượng cá bây giờ đánh không đạt như trước đây, giá lại không cao. Nếu cứ đà này thì ngành khai thác biển không thể phát triển được.
Ông Lê Thanh Việt - chủ cặp tàu đánh bắt xa bờ ở thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời chia sẻ, không thể cho tàu nằm bờ vì như thế bạn thuyền không có việc làm phải chuyển sang công việc khác. “Hiện nay tìm bạn thuyền để ra khơi đánh bắt rất khó khăn nên buộc phải hoạt động để có việc làm giữ chân bạn thuyền” - ông Việt nói.
Trong khi đó, tỉnh Bạc Liêu có trên 1.000 phương tiện đánh bắt thủy sản. Giá xăng dầu giữ ở mức cao suốt thời gian dài mà không có xu hướng giảm đã khiến cho ngư dân chật vật vươn khơi.
Biết ra khơi là lỗ nhưng theo ông Trần Văn Minh ngư dân chuyên hành nghề đánh cào đôi ở cử biển Nhà Mát, phường Nhà Mát, TP Bạc Liêu chia sẻ, “Nhiều năm gắn bó với nghề biển mà không đi biển thì lấy gì ăn nên đánh liều bám biển. Tàu nằm bờ dài ngày sẽ hư hỏng vì không được bảo dưỡng thường xuyên như lúc hoạt động trên biển. Càng đi càng lỗ, biết vậy nhưng vẫn phải ra khơi”. Để ngư dân yên tâm ra khơi, bám biển, ông Minh kiến nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét, làm sao có chính sách hỗ trợ cho các hộ làm nghề khai thác biển.
Theo ông Nguyễn Hoàng Xuân - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Bạc Liêu, để khai thác phát triển bền vững, trong thời gian tới ngành nông nghiệp sẽ sắp xếp, tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với trách nhiệm bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản. Đồng thời tăng cường, củng cố, đổi mới các tổ, đội hợp tác xã khai thác thủy sản. Đi liền với đó là phát triển mô hình liên doanh, liên kết chế biến doanh nghiệp thu mua và ngư dân, gắn kết các khâu trong quá trình sản xuất, từ chế biến và tiêu thụ sản phẩm phù hợp với từng ngành nghề.
“Thành lập đội tàu cung ứng dịch vụ hậu cần cho các tàu khai thác xa bờ, tạo điều kiện cho các tàu cá bám biển dài ngày nâng cao hiệu quả khai thác thủy sản cho ngư dân” - ông Xuân cho biết thêm.
Ông Võ Quốc Thống - Bí thư Đảng ủy thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời (Cà Mau) cho biết, tổng số phương tiện khai thác thủy sản và phương tiện dịch vụ hậu cần nghề thủy sản trên địa bàn được đăng kiểm hơn 1.110 phương tiện với trên 7.500 thuyền viên tham gia đánh bắt thủy sản. Sản lượng đánh bắt thủy sản trong 6 tháng đầu năm 2024 trên địa bàn đạt hơn 50.450 tấn, con số này giảm nhiều so với năm trước. “Giá dầu tăng, các mặt hàng thiết yếu khác tăng đã ảnh rất lớn đến ngư dân” - ông Thống cho hay.