Gửi bình luận
Thứ Bảy, 12/7/2025
Tội phạm mạng ngày càng tinh vi, lợi dụng quá trình số hóa để đánh cắp dữ liệu cá nhân và lừa đảo xuyên biên giới. Trao đổi với phóng viên Báo Đại đoàn kết, Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu - chuyên gia Tội phạm học cho rằng, nếu người dân không trang bị kiến thức an toàn số và giữ kín thông tin cá nhân, họ sẽ là mục tiêu dễ dàng nhất đối với tội phạm mạng.
PV: Thưa ông, tội phạm mạng hiện đang lợi dụng quá trình số hóa dữ liệu cá nhân như thế nào để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản?
Thượng tá Đào Trung Hiếu: Tội phạm mạng đang tận dụng triệt để sự bùng nổ của công nghệ và xu hướng số hóa để khai thác dữ liệu cá nhân. Chúng thu thập thông tin từ các nền tảng yếu bảo mật, thậm chí từ cả mạng xã hội, nơi người dùng tự công khai quá nhiều thông tin. Khi đã có thông tin, chúng giả danh cơ quan chức năng hay ngân hàng, tòa án… để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản bằng cách đánh vào tâm lý hoảng loạn của người dân hoặc đánh vào lòng tham. Nguy hiểm ở chỗ là các thủ đoạn ngày càng tinh vi, có tổ chức, thực hiện xuyên biên giới và đa số nạn nhân không nhận ra mình bị lừa cho tới khi mất tiền. Hậu quả về tài sản, tâm lý và niềm tin là rất nặng nề.
Công tác phòng ngừa và đấu tranh hiện nay còn những bất cập nào? Điều gì đang khiến việc xử lý tội phạm mạng gặp khó khăn, thưa ông?
Đầu tiên phải nói đến là hạ tầng pháp lý, dữ liệu cá nhân bị rò rỉ nhưng chưa rõ trách nhiệm thuộc về ai. Luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân thì đang trong quá trình hoàn thiện, trong khi thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao càng ngày càng tinh vi, tổ chức bài bản và xuyên biên giới. Cứ vài tháng, thậm chí vài ngày lại thấy có kịch bản lừa đảo mới. Cái thứ hai là việc chia sẻ thông tin giữa các cơ quan còn rời rạc, còn tội phạm lại bài bản, có mạng lưới quốc tế, dùng tiền ảo và ẩn danh, sử dụng công nghệ để xóa dấu vết. Chúng liên tục thay đổi thủ đoạn, khiến lực lượng chức năng luôn phải chạy đua theo.
Theo ông, người dân cần làm gì để tự bảo vệ mình trên không gian mạng, nhất là trước các chiêu trò giả mạo, đánh cắp dữ liệu?
Trước hết, người dân cần phải giữ kín thông tin cá nhân, tuyệt đối không đăng ảnh Căn cước công dân, sổ hộ khẩu, mã số thuế… lên mạng. Không chia sẻ mã OTP, mật khẩu tài khoản ngân hàng cho bất kỳ ai, dù người đó xưng là Công an hay Ngân hàng. Khi có người gọi điện dọa dẫm, yêu cầu chuyển tiền để xác minh, điều tra thì phải thật bình tĩnh, ngắt máy, liên hệ với cơ quan chức năng để xác minh. Bởi vì sẽ không có cơ quan nào làm việc qua Zalo, Facebook hay yêu cầu người dân nộp tiền qua ví điện tử để chứng minh vô tội. Cuối cùng là người dân nên trang bị kiến thức an toàn số, đặc biệt với nhóm đối tượng là người già và trẻ em, là những người chưa quen tiếp xúc với công nghệ.
Trân trọng cảm ơn ông!
