Khi những cải cách tiếng Việt của PGS Bùi Hiền nằm trong hội thảo ngôn ngữ học toàn quốc tại Quy Nhơn (Bình Định) vào tháng 9/2017 để rồi vướng rất nhiều chỉ trích nặng nề, cho đến vấn đề cách đánh vần theo chương trình CNGD của GS Hồ Ngọc Đại, thậm chí các bản chụp chữ Mường trên báo Hòa Bình cũng bị dư luận đưa ra để phê phán… mới thấy hết sự quan tâm lớn của cộng đồng đối với tiếng Việt và chữ Việt. Nhưng trên thực tế, người hiểu biết bàn chuyện thì quá ít, còn người dùng việc để chửi bới, mạ
Việc đề xuất cải tiến chữ viết tiếng Việt, từ việc thay thế giản lược 38 đơn vị sang còn 31 đơn vị, dùng 2 đến 3 chữ cái để biểu đạt 1 âm vị, dùng 2 chữ cái ghép lại để biểu đạt một số âm vị, phụ âm đứng cuối vần, dùng 1 chữ cái để biểu thị các âm khác nhau,.. là do PGS. Bùi Hiền chỉ ra, “bộ chữ cái hiện hành không còn đáp ứng được đầy đủ những nhu cầu biểu đạt một cách chính xác, thống nhất, đơn giản các nội dung cần thiết trên văn bản của người viết và người đọc” và Nhà nước cần “lập lại trật tự đối với hệ thống chữ viết quốc gia để nó trở thành một công cụ sắc bén và thực sự hữu hiệu…”
Đây hoàn toàn là công trình nghiên cứu của cá nhân PGS Bùi Hiền nhằm đóng góp vào sự cải tiến hệ thống chữ viết quốc gia nhằm hạn chế những khiếm khuyết mà ông cho rằng vẫn còn tồn tại. Đề xuất ban đầu này của ông nằm trong hội thảo chuyên môn, chưa có quá trình đánh giá, kiểm nghiệm hay sự đồng tình đưa vào thực tế. Dù vậy, sau khi một số báo đăng tải lại, đề xuất đã bị nhận rất nhiều những lời phán xét thiếu văn hóa, thiếu hiểu biết từ cộng đồng, trong đó, người ta không phân tích được sự đúng sai trong nội dung đề xuất bởi đơn giản là không hề đọc nội dung bản đề xuất, càng không hiểu bản chất của vấn đề, cũng không có kiến thức chuyên môn, thay vào đó, họ xúc phạm và làm tổn hại sâu sắc đến danh dự cá nhân của PGS Bùi Hiền.
Từ những ác ý trên, những người thiếu hiểu biết lại tiếp tục trỉ chích chữ tiếng Mường đang được đăng tải trên Báo Hòa Bình là “chữ lạ phát âm như tiếng Trung”, hoặc học theo chữ của PGS Bùi Hiền.
Trường hợp cách đánh vần của chương trình GDCN do GS Hồ Ngọc Đại chủ biên cũng bắt đầu từ một video clip về tiết học cách đánh vần do một phụ huynh đăng tải trên mạng xã hội.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, THV xin giới thiệu Tiến sĩ Ngôn ngữ Đỗ Anh Vũ và tiến sĩ Văn học Nguyễn Thị Thanh Lưu.