Người nuôi trồng thủy sản Quảng Ninh: Ám ảnh bão
Bão số 9 chưa qua, bão số 10 đã tới. Mỗi lúc nghe tin báo bão, anh Đỗ Văn Tiệp, một chủ bè nuôi hàu ở thôn Vị Khê, xã Liên Hòa (tỉnh Quảng Ninh) lại buông tiếng thở dài.
Nhớ lại những tổn thất nặng nề sau siêu bão Yagi hồi tháng 9/2024, Tiệp lại vùng dậy, lẩm nhẩm những thứ cần mua để gia cố 2 giàn bè nuôi hàu trên vùng cửa biển sông Hốt.
Tối 22/9, nghe tin siêu bão Ragasa mạnh nhất năm 2025, cường độ vượt cả siêu bão Yagi, với sức gió cấp 16-17, Tiệp bỗng thấy người bải hoải. 2 giàn bè nuôi hàu mới được đầu tư nửa năm nay, ngót tỷ đồng, cùng biết bao nhiêu mồ hôi, công sức đã đổ xuống sông Hốt, chỉ khoảng 3 tháng nữa là thu hoạch vụ đầu, không lẽ lại bị bão “nuốt chửng”?
Cả đêm đó, anh Tiệp ngủ chập chờn. 6h sáng ngày 23/9, anh xục xạo khắp nhà, tìm những cây gỗ chắc chắn nhất, rồi ra chợ mua dây thừng, thép, ống tuýp…, tập kết ở đê Hà Nam để vận chuyển bằng thuyền máy ra khu vực nuôi, đặng gia cố 2 giàn hàu.
Chiều tối 24/9, công việc tạm xong xuôi, cũng là lúc lực lượng công an xã, biên phòng phóng xuồng tới từng khu vực nuôi, kêu gọi tất cả lên bờ, không ai được ở lại dưới bè, nhằm bảo toàn tính mạng. Tiệp bước đi trên đê, cứ mấy bước lại ngoái nhìn về phía biển. Giàn hàu của anh chỉ cách đó vài trăm mét.
Còn nhớ vụ bão Yagi hồi tháng 9/2024, trước ngày bão vào, thấy công an, bộ đội "làm căng", sáng - trưa - chiều đi ép người dân vào bờ trú tránh, chính Tiệp cũng lẩm bẩm: “Làm gì đến mức căng vậy”. Thế rồi bão đến, 1 giàn hàu cùng 8 lồng cá nuôi bị Yagi đánh tan nát. Tiệp mất hơn 2 tỷ đồng, còn may là giữ được người khỏe mạnh để làm lại.
“Nhiều người đã chủ quan trước bão Yagi, nhưng cũng nhiều người chống bão cẩn thận bằng việc kéo bè vào chân núi, đóng cọc, chằng buộc kỹ lưỡng... Thế nhưng, sức mạnh của Yagi đã vượt quá khả năng phòng thủ của con người”, Tiệp nhớ lại.
Tại đặc khu Vân Đồn - thủ phủ nuôi thủy sản của Quảng Ninh, vợ chồng ông Vũ Văn Hựng (chủ một bè nuôi cá ở khu vực Hòn Cò) đang trên đà gây dựng lại cơ nghiệp mà 1 năm trước bão Yagi đã lấy đi.
36 lồng cá, khối lượng thương phẩm khoảng 25 tấn, tương đương 4 tỷ đồng, vợ chồng ông Hựng chắc mẩm xuất bán vụ Tết 2025 là trả dứt nợ. Ai ngờ bão mang đi hết, để lại khoản nợ 1 tỷ đồng gồm 400 triệu đồng vay ngân hàng, phần còn lại vay lãi ngoài. Với nhiều ngư dân, mất tài sản cả đời tích góp còn đáng sợ hơn cả cơn bão. Nhưng chỉ sau bão Yagi, những người nuôi thủy sản ở Quảng Ninh mới thực sự “biết sợ”.
Đến sáng 26/9, dự báo về đường đi của bão số 10 Bualoi vẫn chưa thực sự rõ ràng, nhưng dù tốn cả chục triệu mua vật liệu chằng chống, ông Hựng vẫn cho rằng, “Đó là việc phải làm!”.
Anh Nguyễn Văn Tuân, một hộ nuôi hàu ở khu vực Vạn Yên (đặc khu Vân Đồn), nói giọng ưu tư: "Cứ mỗi lần nghe dự báo bão là cả nhà lại không ngủ yên. Bao nhiêu công sức, vốn liếng dồn hết vào các lồng nuôi. Chỉ cần một trận bão mạnh đi qua mà mình không gia cố kịp thời là có thể mất trắng".
Nỗi ám ảnh lớn nhất của anh Tuân, cũng như nhiều bà con nuôi thủy sản khác, là cảnh lồng bè bị sóng đánh tan tác, tôm, cá, hàu văng ra biển khơi, cuốn theo cả tương lai của gia đình.
Trước thực tế ngày càng khắc nghiệt của thiên nhiên, việc tìm kiếm các giải pháp bền vững là vô cùng cấp thiết. Chính quyền địa phương và các ngành chức năng đã có những động thái hỗ trợ, như việc khuyến khích áp dụng khoa học công nghệ vào nuôi trồng.
Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ninh cũng đã đưa ra khuyến nghị, một trong những hướng đi hiệu quả là chuyển đổi sang các mô hình nuôi lồng HDPE, hoặc xây dựng các khu nuôi tập trung có hệ thống đê chắn sóng kiên cố. Ngoài ra, việc đa dạng hóa đối tượng nuôi, không chỉ tập trung vào một vài loại thủy sản chủ lực, cũng giúp giảm thiểu rủi ro.
Dù đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng bằng ý chí kiên cường, sự nhạy bén trong sản xuất, nhiều người nuôi thủy sản ở Quảng Ninh vẫn đang từng ngày tìm cách vượt lên khó khăn, giữa nỗi ám ảnh mỗi khi nghe tin bão.
