Người uy tín tuyên truyền trong phòng, chống tảo hôn

Một trong những giải pháp hiệu quả đang được nhiều địa phương của huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai thực hiện nhằm thiểu giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, đó là phát huy vai trò của người có uy tín trong tuyên truyền, vận động người dân nhằm loại bỏ dần các hủ tục lạc hậu. Tiêu biểu trong số đó là ông Chảo Văn Chẳn, người uy tín của đồng bào Dao thôn Sải Dần, xã Phìn Ngan.

Bằng nhận thức đúng đắn và trách nhiệm của mình ông Chẳn đã kiên quyết từ chối không xem ngày cưới, ngày hỏi cho những cặp nam nữ chưa đủ tuổi kết hôn. Ông đã cùng với cấp ủy, chính quyền đi tuyên truyền, vận động được nhiều gia đình không cho con lấy vợ, lấy chồng khi chưa đủ tuổi.

Đặc biệt, mỗi khi chính quyền xã cần tuyên truyền về nội dung này thì ông Chẳn đã tích cực đến từng nhà dân vận động để mọi người thấy được tác hại của nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Khi đi tuyên truyền, nhiều bà con không biết tiếng Kinh, ông Chẳn lại kiêm nhiệm làm phiên dịch viên để cho bà con dân tộc Dao cùng hiểu.

Ông Chảo Văn Chẳn cho biết, từ trước đến nay, tôi đã chứng kiến không ít nỗi đau vì tục tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống ở trong thôn của mình. Cho nên khi được bầu làm người có uy tín trong thôn, tôi đã không ngừng tuyên truyền phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống bằng cách dẫn chứng ra những tác hại và hệ lụy của hủ tục này.

“Lúc đầu, khi đi tuyên truyền, vận động, bà con không nghe, bỏ về hoặc không quan tâm. Song bằng phương pháp “mưa dầm thấm lâu”, kiên trì vận động, dần dần người dân cũng quan tâm và làm theo.

Nhờ có vai trò chính quyền địa phương và người uy tín trong tuyên truyền, vận động mà anh Lý Quẩy Phú, thôn Van Hồ, xã Phìn Ngan đã hiểu hơn về tác hại và hệ lụy của tảo hôn. Anh Lý Quẩy Phú cho biết, nhà tôi có 2 con, một trai và một gái. Hiện nay con gái tôi đã đủ tuổi kết hôn nhưng gia đình cũng chưa vội vàng để cho con đi lấy chồng sớm. Còn cậu con trai, gia đình cũng định hướng khi nào con có công ăn việc làm ổn định thì mới tính chuyện lập gia đình. Gia đình tôi nhận thức được việc này là nhờ chính quyền xã đã vận động quá tốt nên ai cũng nhận thức được việc làm của mình.

Được biết, những năm qua, 160 người có uy tín trên địa bàn huyện Bát Xát đã trở thành những tuyên truyền viên tích cực, phân tích cho đồng bào thấy rõ những hệ lụy khi kết hôn chưa đủ tuổi. Người uy tín còn đứng ra làm Lý để xử phạt bằng chính quy ước, hôn ước thôn bản đối với những cặp tảo hôn. Riêng năm 2021, toàn huyện Bát Xát đã phát hiện 44 trường hợp chưa đủ tuổi kết hôn nhưng có ý định chung sống. Sau khi vận động, thuyết phục đã có 37 trường hợp ký cam kết không kết hôn khi chưa đủ tuổi.

Ông Lý Việt Hùng, Trưởng phòng Dân tộc huyện Bát Xát cho biết, khi người uy tín đã có tiếng nói thì các cháu và gia đình sẽ nghe hơn. Bản thân gia đình cũng thấy rằng người uy tín tuyên truyền như thế rất đúng. Khi người uy tín vận động đa số các trường hợp đều có ý định tảo hôn thì không tảo hôn nữa. Nhờ đó, số cặp vợ chồng tảo hôn qua các năm có xu hướng giảm dần.

Bằng trách nhiệm với cộng đồng, những người uy tín huyện Bát Xát không chỉ nêu gương sáng, vận động bà con phát triển kinh tế mà còn tích cực tuyên truyền cho bà con hiểu đúng về hậu quả của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Qua đó, từng bước xóa bỏ hủ tục này trong đời sống.