Nguồn nhân lực điện tử Việt Nam: Quản lý chủ yếu là chuyên gia nước ngoài

Lan Hương• 30/09/2016 10:15

Những năm gần đây, số lượng việc làm trong ngành này đã tăng nhanh. Tổng số lao động trong ngành điện tử đã tăng lên 7 lần trong vòng 8 năm, từ 46.000 lao động vào năm 2005 đến hơn 327.000 vào năm 2013. Tuy nhiên lao động Việt Nam chủ yếu làm lắp ráp, thủ công với thu nhập thấp và phải chịu không ít rủi ro về sức khỏe.

Ảnh minh họa.

Một nghiên cứu của tổ chức Lao động quốc tế ( ILO) cho thấy, ngành điện tử Việt Nam đang đối diện với khá nhiều thách thức như: Làm sao để cải thiện điều kiện lao động trong ngành, nắm bắt được công nghệ và kiến thức, nâng cao kỹ năng tay nghề cho người lao động và hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào thị trường toàn cầu.

Khoảng 80% người lao động ở phân khúc dưới của ngành công nghiệp này hầu hết là lao động nữ làm việc trong các dây chuyền lắp ráp vốn không mang lại nhiều giá trị gia tăng cho sản phẩm. Phụ nữ cũng hầu như không giữ các vị trí kỹ thuật hay quản lý. Và các vị trí quản lý cấp cao trong ngành đều do người nước ngoài nắm giữ. Cũng theo ILO các thách thức về tuân thủ luật lao động vẫn còn tồn tại như: vi phạm thời gian làm thêm giờ(vượt quá giới hạn 300 giờ/năm), phân biệt đối xử về giới (trong tuyển dụng và đối với phụ nữ có thai),một số vấn đề về an toàn lao động và đóng bảo hiểm xã hội. Ngoài ra, đối thoại xã hội trong ngành vẫn còn yếu và có thể được cải thiện tốt hơn.

Nghiên cứu của ILO cũng chỉ ra rằng 99 trong số 100 doanh nghiệp điện tử lớn nhất Việt Nam hiện nay đều là doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Chiếm đa số trong 20 doanh nghiệp lớn nhất là doanh nghiệp Nhật Bản, sau đó là các doanh nghiệp Hàn Quốc. 20 doanh nghiệp lớn nhất nàysử dụng một nửa tổng số lao động trong ngành.

“Mặc dù ngành điện tử là một biểu tượng cho sự hội nhập, các doanh nghiệp nội địa Việt Nam gần như đứng ngoài chuỗi cung ứng đó,” Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc, cho biết. “Các doanh nghiệp có lẽ chỉ cung cấp được thùng carton, bao bì, đóng gói.”

Về vấn đề này ông Mai Đức Chính, Phó chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thẳng thắn cho rằng, đây là hệ quả của các chính sách đầu tư trước đây. Địa phương trải thảm đỏ đón các nhà đầu tư mà không chú ý nhà đầu tư có trình độ công nghệ thế nào, trong khi các nhà đầu tư lại chỉ quan tâm tới lao động giá rẻ.