Trong 8 tháng đầu năm 2024, thị xã Cửa Lò (tỉnh Nghệ An) đạt tổng doanh thu từ du lịch khoảng 4.800 tỷ đồng. Vậy nhưng, sản lượng tiêu thụ nước máy lại ở mức rất thấp. Số lượng đơn vị được cấp phép khai thác nước ngầm cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay, vậy nguồn nước phục vụ du lịch ở Cửa Lò lấy từ đâu?
Nước máy tiêu thụ ít
8 tháng đầu năm nay, thị xã Cửa Lò đón khoảng 4,5 triệu lượt khách du lịch. Khách lưu trú ước đạt 1,7 triệu lượt, tăng 39% so với cùng kỳ, đạt 119% so với kế hoạch. Khách quốc tế 6.000 người, tăng 12% so với cùng kỳ. Doanh thu các hoạt động du lịch ước đạt 4.800 tỷ đồng.
Riêng thời điểm cuối tháng 5 và trong tháng 6 là khoảng thời gian cao điểm của du lịch khi học sinh, sinh viên bước vào kỳ nghỉ hè và có thời tiết nắng nóng gay gắt. Cũng bởi vậy nên nhu cầu du lịch tại bãi biển Cửa Lò tăng cao. Các khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng nơi đây đa phần đều đạt công suất phục vụ lớn, thường xuyên trên mức 85% công suất buồng, phòng, nhất là vào các ngày cuối tuần thì công suất phòng đạt trên 90%.
Vậy nhưng, đối nghịch với số lượng du khách đông đúc trong những tháng mùa cao điểm du lịch là sản lượng tiêu thụ nước máy của nhiều khách sạn, nhà hàng, tổ chức doanh nghiệp trên địa bàn phục vụ cho mục đích kinh doanh ở mức rất thấp. Điều này đã khiến cho dư luận không khỏi băn khoăn, hoài nghi về nguồn gốc và chất lượng nước của một số khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng ở Cửa Lò dùng để cung cấp cho khách hàng.
Cụ thể, qua số liệu của Công ty CP cấp nước Cửa Lò cung cấp, sản lượng nước máy tiêu thụ trong tháng 6/2024 của nhiều khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng trên địa bàn phần lớn chỉ dừng lại ở mức dưới 10m3. Thậm chí, có rất nhiều đơn vị không phát sinh tiêu thụ nước. Cũng theo số liệu trên, số khách sạn thường xuyên sử dụng nước máy và có mức tiêu thụ cao trong những tháng cao điểm mùa du lịch chỉ đếm được trên đầu ngón tay.
Ông Nguyễn Hữu Hải - Giám đốc Công ty CP cấp nước Cửa Lò cho biết: Qua thống kê, trên địa bàn thị xã Cửa Lò hiện có gần 450 khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng lớn nhỏ đang hoạt động phục vụ mục đích kinh doanh du lịch, nhưng tính đến ngày 30/5/2024, chỉ có 176 khách hàng là khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng ký hợp đồng sử dụng nước sạch do công ty cung cấp, đạt tỷ lệ dưới 40%.
Nước ngầm cấp phép hạn chế
Khi số lượng các nhà hàng, khách sạn, cơ sở lưu trú sử dụng ít nước máy, vậy nguồn nước để sản xuất kinh doanh tại thị xã Cửa Lò sẽ lấy từ đâu? Quá trình tìm hiểu từ Phòng Tài nguyên nước, biển đảo, Khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An được biết: Trên địa bàn thị xã Cửa Lò hiện chỉ có vỏn vẹn 7 đơn vị được cấp giấy phép khai thác nước dưới đất, trong đó chỉ có 2 đơn vị hoạt động trong lĩnh vực du lịch.
Ông Phan Văn - Phó Phòng TNMT, UBND thị xã Cửa Lò lại xác nhận rằng: Trên địa bàn có 13 đơn vị được cấp phép khai thác nước dưới đất. Trong số đó, số đơn vị được cấp phép liên quan đến du lịch cũng chỉ hơn một nửa. Ông Văn cho rằng, do nhiều văn bản quy định chưa rõ ràng, nên việc quản lý các đơn vị khai thác nước dưới đất rất khó. “Cái khó nhất là làm sao xác định được khách sạn này, nhà nghỉ kia khai thác nước dưới đất vượt trên 10m3 ngày; khi không có tham chiếu, quy đổi đối với các hạng mục khác như quy đổi có bao nhiêu phòng thì tương đương bao nhiêu m3 nước, hay đối chiếu về thuế...” - ông Văn nói.
Như vậy, liệu rằng các đơn vị du lịch tại thị xã Cửa Lò hiện đang sử dụng nguồn nước để kinh doanh có đảm bảo công tác vệ sinh, an toàn? Về vấn đề này, bà Dương Thị Sơn Hải - Trưởng phòng Y tế, UBND thị xã Cửa Lò cho biết: Đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch là nhà hàng, Phòng Y tế thị xã sẽ kiểm tra sử dụng nguồn nước gì. Có hai hình thức, một là sử dụng nguồn nước máy thì kiểm tra hóa đơn sử dụng nước máy, còn nước giếng khoan thì phải có qua hệ thống lọc và nguồn nước của họ có kết quả xét nghiệm đạt tiêu chuẩn theo quy định. Hầu hết các nhà hàng trên địa bàn đều sử dụng nước máy để kinh doanh phục vụ khách du lịch. Riêng với khách sạn, chỉ kiểm tra về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, do có sự phân cấp nên Phòng ít khi tiến hành kiểm tra những đơn vị này.
Được biết, tháng 7/2023, Sở TNTM và UBND tỉnh Nghệ An đã có văn bản và chỉ đạo thị xã Cửa Lò rà soát, hoàn thiện các quy định có liên quan đến công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước ở địa phương. Trong đó, lưu ý hướng dẫn các khách sạn nhà hàng, bể bơi… có khai thác sử dụng nước dưới đất phải thực hiện việc đăng ký hoặc cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước và lập hồ sơ cấp quyền khai thác sử dụng nước dưới đất theo đúng quy định. Tuy nhiên, ngày 15/8, trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, ông Phan Văn cho biết: Đến nay thị xã chưa nhận được văn bản của Sở TNMT và của UBND tỉnh (văn bản số 4818/STNMT-NBĐ&BĐKH và văn bản 6073/UBND-CN).