Nguy cơ vô sinh do biến chứng quai bị

Biến chứng nguy hiểm

Bệnh quai bị (còn được gọi là bệnh viêm tuyến mang tai dịch tễ hay viêm tuyến mang tai do virus quai bị) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây trực tiếp bằng đường hô hấp, hay gây thành dịch trong trẻ em, thanh thiếu niên do virus quai bị gây nên.

Biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất là viêm tuyến nước bọt mang tai không hóa mủ. Bệnh tuy lành tính nhưng có khả năng gây biến chứng viêm tinh hoàn ở nam giới hoặc viêm buồng trứng ở nữ giới và có thể dẫn đến vô sinh, ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sống…

Theo ThS.BS Đinh Hữu Việt (Trưởng khoa Nam học - Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội), hiện nay có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh ở nam giới. Trong đó, một nguyên nhân chính là bệnh quai bị, gây ra tình trạng viêm và teo tinh hoàn, dẫn đến không có tinh trùng. Nguyên nhân này xảy ra ở khoảng 10-15% những cặp đôi không có tinh trùng tới khám tại Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội.

Theo BS. Việt, biến chứng sau quai bị là một trong những nguyên nhân phổ biến của tình trạng vô tinh không do tắc nghẽn, gây ra teo tinh hoàn, suy tinh hoàn không có tinh trùng…

Từ đó, tinh hoàn sinh tinh kém hoặc thậm chí không sinh tinh dẫn đến xuất tinh không có tinh trùng. Để có con, bệnh nhân cần được can thiệp sâu vào tinh hoàn để tìm tinh trùng và thực hiện Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) với trứng của người vợ.

Những năm gần đây, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội triển khai phương pháp phẫu thuật vi phẫu tinh hoàn tìm tinh trùng - Micro TESE cho nhóm bệnh nhân này để nâng cao tỷ lệ thành công, hiện thực hóa giấc mơ làm cha cho những nam giới không có tinh trùng trong tinh dịch.

Theo đó, phẫu thuật vi phẫu Micro TESE can thiệp sâu vào tinh hoàn để tìm những ống sinh tinh có chứa tinh trùng thông qua kính vi phẫu có độ phóng đại lớn. Khi tìm tinh trùng trên những mẫu mô nhỏ, việc lọc tách cũng rất khó khăn, đòi hỏi sự tỉ mỉ.

Phẫu thuật Micro TESE đôi khi chỉ có thể tìm được một vài tinh trùng hoặc vài chục con vừa đủ để làm thụ tinh ống nghiệm. Bác sĩ mổ phải có kinh nghiệm “căn” rất chuẩn sao cho tinh trùng lấy ra là vừa đủ, không lấy quá nhiều mô gây tổn thương tinh hoàn.

Phẫu thuật vi phẫu tinh hoàn tìm tinh trùng Micro TESE được xem là biện pháp cuối cùng để tìm tinh trùng, mang lại hiệu quả điều trị cao. Đối với những trường hợp bệnh nhân bị teo tinh hoàn do biến chứng quai bị, khi thực hiện mổ Micro TESE cho tỷ lệ tìm thấy tinh trùng là rất cao lên tới hơn 90%, hạn chế tổn thương mô tinh hoàn, ít để lại biến chứng.

Mổ tìm tinh trùng thành công sau biến chứng quai bị

Kết hôn năm 2016, chỉ sau 1 năm, vợ chồng anh Chu Văn Hải (1993) và chị Nguyễn Thị Thơm (1995), quê Quảng Ninh không khỏi hụt hẫng, buồn chán trước thông tin anh Hải bị vô sinh nam do teo tinh hoàn, không có tinh trùng bởi biến chứng quai bị năm 17 tuổi.

Thông tin không có tinh trùng như “sét đánh ngang tai” với hai vợ chồng vì khi đó đơn vị y tế dưới địa phương chưa thực hiện được phương pháp mổ tìm tinh trùng MicroTESE, cơ hội tìm con với vợ chồng anh Hải tưởng chừng như phải dừng lại.

Khi đến Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, với trường hợp của anh Hải, không có tinh trùng trong tinh dịch, bác sĩ chỉ định làm phẫu thuật vi phẫu tinh hoàn tìm tinh trùng (Micro TESE) kết hợp Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để tìm con.

Phẫu thuật thành công, anh Hải tìm thấy tinh trùng để tạo phôi. Tuy nhiên, lần chuyển phôi đó, may mắn chưa ghé thăm gia đình khi que thử thai vẫn không xuất hiện hai vạch, mang tin vui đến gia đình anh chị.

“Mình chuyển phôi 2 lần nhưng kết quả là vẫn về con số 0, vẫn chưa thấy hai vạch. Lúc đấy mình buồn, thất vọng lắm”, chị Thơm nhớ lại.

Kiên trì trên hành trình “tìm con”, năm 2022 vợ chồng anh Hải chị Thơm quyết tâm quay lại Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội. May mắn, năm đó vợ chồng anh Hải được phẫu thuật miễn phí. Kết quả sau phẫu thuật, anh Hải tìm thấy tinh trùng đủ để tạo phôi.

Sau 19 ngày chuyển phôi, chị Thơm đi siêu âm và được bác sĩ thông báo đã có thai. Trải qua nhiều khó khăn, cuối cùng con yêu đã tới với gia đình anh Hải - chị Thơm như một phép màu, điều mà trước đây anh Hải chưa bao giờ dám nghĩ tới khi biết mình “vô tinh”.

Tháng 7/2023, vợ chồng anh Hải - chị Thơm hạnh phúc đón chào một thiên thần nhỏ kháu khỉnh. Anh Hải không khỏi xúc động khi nhớ lại khoảnh khắc con chào đời: “Ngồi chờ bên ngoài phòng mổ, nghe thấy tiếng con khóc là mình khóc theo luôn. Mình cảm ơn các bác sĩ và nhân viên bệnh viện đã tạo điều kiện, giúp đỡ vợ chồng mình rất nhiều”.