Ngày 25/6, TAND TP HCM tiếp tục ngày thứ ba xét xử sơ thẩm đại án tại Ngân hàng TMCP Đông Á (DAB) giai đoạn 2 đối với bị cáo Trần Phương Bình (61 tuổi, nguyên Tổng GĐ, Phó Chủ tịch HĐQT, Chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB và 11 đồng phạm về hành vi gây thiệt hại số tiền gần 8.800 tỷ đồng tại DAB.
Tại tòa, HĐXX xét hỏi đối với các khoản vay tín dụng có tài sản bảo đảm “khống” không đúng quy định, gây thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng cho DAB. Đại diện cơ quan tố tụng cáo buộc ngân hàng nhận thế chấp tài sản đảm bảo chưa công chứng và đăng ký giao dịch đảm bảo là trái quy định pháp luật.
Bị cáo Trần Phương Bình đã thừa nhận có vai trò trong việc cho vay không đúng quy định đối với các nhóm khách hàng, bao gồm Hiệp Phú Gia, Đồng Tiến, M&C, Tân Vạn Hưng, từ đó đã gây thiệt số tiền hơn 8.751 tỷ đồng.
Trước tòa, bị cáo Trần Phương Bình cũng thừa nhận việc chỉ đạo cấp dưới duyệt cho Công ty CP Đầu tư xây dựng kỹ thuật Đông Á vay sai quy định 250 tỷ đồng. Trên thực tế, số tiền này sau đó cũng được chuyển qua nhiều công ty trước khi đến Công ty TNHH MTV Ba Son vào năm 2011. Trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng xác định khoản tiền đầu tư trên là trái pháp luật, trở thành vật chứng của vụ án nên cơ quan điều tra đã gửi nhiều công văn đề nghị Công ty Ba Son phải chuyển trả 250 tỷ đồng về tài khoản tạm giữ của Bộ Công an.
Theo cáo trạng, vào năm 2007, Trần Phương Bình được giới thiệu gặp ông Phùng Ngọc Khánh (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng GĐ Công ty CP M&C) đang đầu tư dự án Sài Gòn One Tower (số 34 Tôn Đức Thắng, Q.1) và có nhu cầu về vốn. Ông Bình đã đồng ý tài trợ tiền và đề nghị ông Khánh cho DAB cùng cá nhân ông mua 5% cổ phần Công ty CP Địa ốc Sài Gòn M&C (công ty con, thực hiện dự án cao ốc).
Sau đó, DAB giải ngân tài trợ vốn bằng hình thức cho công ty con này vay 679 tỷ đồng vốn dài hạn, với tài sản đảm bảo là một phần của dự án. Ngoài ra, ông Bình cũng cho một số cá nhân khác vay vốn hợp tác với công ty mẹ là Công ty CP CP M&C, dẫn đến dư nợ của nhóm khách hàng M&C tại DAB ngày càng lớn.
Đến 2011, M&C tiếp tục ký với Công ty TNHH MTV Ba Son để đầu tư làm dự án Trung tâm phức hợp Sài Gòn - Ba Son (số 2 Tôn Đức Thắng, Q.1, trong đó khoản đặt cọc của M&C là 500 tỷ đồng và ông Khánh tiếp tục đề nghị DAB rót vốn. Ông Bình đã đồng ý với điều kiện DAB sẽ tham gia khai thác dự án sau này, từ đó nhận tài sản thế chấp là dự án hình thành trong tương lai.
Khi các mối quan hệ giữa DAB và các công ty mẹ, công ty con của ông Khánh trở nên không thể tách rời quyền lợi, cơ quan điều tra đã phát hiện nhiều thủ thuật vay đảo nợ, phù phép nhiều hồ sơ vay vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư khống, gây thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng cho DAB.
Ngoài các sai phạm liên quan đến các công ty con và công ty mẹ M&C của ông Phùng Ngọc Khánh thì ông Bình cũng có vai trò trong việc cho ông Nguyễn Thiện Nhân (nhóm khách hàng Hiệp Phú Gia, hiện đang bỏ trốn) vay một khoản tiền để thực hiện một dự án bất động sản…
Kết quả điều tra xác định, đến cuối năm 2018, nhóm của ông Nhân còn dư nợ 3.100 tỷ đồng và không có khả năng trả nợ. Ngoài ra, để đảm bảo cho quá trình hoàn tiền cho VinaCapital, ông Bình lại chỉ đạo cấp dưới cho nhóm ông Nhân tiếp tục được vay tiền để đảo nợ, dẫn đến thiệt hại lớn cho DAB, bản thân ông Bình cũng bị truy tố đối với 2 tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn. Ông Khánh bị truy tố về vai trò giúp sức đắc lực cho ông Bình về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.
Trước tòa, bị cáo Trần Phương Bình cũng thừa nhận áp lực trong việc thực hiện cam kết với VinaCapital, sợ ảnh hưởng đến uy tín ngân hàng, ảnh hưởng đến chính sách kêu gọi đầu tư nước ngoài nên bị cáo đã chỉ đạo các thuộc cấp thực hiện các hành vi về cho vay khống, nâng khống tài sản bảo đảm để đảm bảo cho quá trình khách hàng trả nợ cho VinaCapital. Trước các cáo buộc với mình, bị cáo Bình cũng thừa nhận cáo trạng truy tố là đúng người, đúng tội.
Như Đại Đoàn Kết đã thông tin, trong giai đoạn 1 của vụ án, đã xét xử hai cấp vụ cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, thiếu trách nhiệm gây hậu quả thiệt hại khoảng 3.600 tỷ đồng của DAB liên quan đến bị cáo Trần Phương Bình và Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP xây dựng Bắc Nam 79).