Dậy thì sớm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ. Đáng nói là số ca trẻ dậy thì sớm đang gia tăng, một hệ quả của tình trạng thừa cân béo phì ở trẻ nhỏ nước ta.
Hai tháng trở lại đây, gia đình thấy bé H.A.L., (7 tuổi, Bắc Giang) có những dấu hiệu phát triển bất thường trên cơ thể. Lo lắng trước dấu hiệu bất thường đó, gia đình quyết định đưa bé L. đến Phòng khám đa khoa Medlatec Tây Hồ thăm khám.
Tại đây, sau khi được bác sĩ thăm khám và thực hiện các xét nghiệm liên quan, trẻ được chẩn đoán xác định dậy thì sớm.
BS Ngô Thị Cam - Chuyên khoa Nhi (Phòng khám đa khoa Medlatec Tây Hồ) cho biết, dậy thì sớm khi trẻ có các dấu hiệu dậy thì bắt đầu trước 9 tuổi ở bé trai và trước 8 tuổi với bé gái. Bé trai thường có biểu hiện chiều cao tăng nhanh, giọng ồm... Ở bé gái, dậy thì sớm có dấu hiệu như tuyến vú phát triển, kinh nguyệt, mụn trứng cá...
“Dậy thì sớm có thể tác động rất lớn đến suy nghĩ, tâm lý của trẻ. Đáng lo ngại hơn, đây còn là bệnh lý và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe” – BS Cam cho hay.
Cụ thể, khi có những thay đổi về ngoại hình sớm hơn so với các bạn trong cùng độ tuổi, trẻ thường xấu hổ và tự ti. Trong nhiều trường hợp, trẻ có thể bị bạn bè bắt nạt hoặc trêu chọc vì sự thay đổi quá sớm này. Bên cạnh đó, những thay đổi về ngoại hình và tâm lý khi dậy thì sớm khiến trẻ thường xuyên bị lơ đãng, ảnh hưởng đến thành tích học tập. Ngoài ra, những trẻ dậy thì sớm thì giai đoạn dậy thì sẽ ngắn hơn. Ban đầu, trẻ có thể phát triển nhanh về chiều cao so với các bạn. Tuy nhiên, giai đoạn phát triển về chiều cao này thường không kéo dài và trong tương lai, trẻ sẽ có thể không đạt chiều cao bằng các bạn bè cùng độ tuổi. Trẻ nữ dậy thì sớm còn có nguy cơ cao mắc bệnh buồng trứng đa nang so với những bạn bè cùng trang lứa
“Với những trẻ dậy thì sớm, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ làm chậm lại quá trình dậy thì sớm, giúp bố mẹ không chỉ an tâm con phát triển chiều cao lý tưởng, bảo đảm học tập như bạn bè cùng trang lứa. Đồng thời, làm giảm áp lực tâm sinh lý ở trẻ, hạn chế các hệ lụy khôn lường gây nên như quan hệ tình dục sớm làm tăng tỷ lệ nạo, phá thai, tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang khi trưởng thành với các bé gái” - BS Cam thông tin.
Bác sĩ khuyến cáo, khi nhận biết những biểu hiện dậy thì sớm ở trẻ, cha mẹ cần xử trí đúng cách để hỗ trợ con và phòng tránh tối đa nguy cơ về sức khỏe và tâm lý của trẻ.
“Ở giai đoạn dậy thì, trẻ thường khá nhạy cảm và rất dễ cảm thấy tự ti, xấu hổ, thậm chí trẻ rất e ngại và không dám tâm sự với bất cứ ai về những thay đổi trong cơ thể mình. Giai đoạn này vô cùng quan trọng, cha mẹ nên gần gũi con, lắng nghe và tâm sự với con nhiều hơn để trẻ biết rằng những thay đổi trên cơ thể trẻ là hoàn toàn bình thường (nếu trẻ dậy thì đúng độ tuổi). Nếu trẻ dậy thì sớm, cha mẹ cũng nên đồng hành để trẻ biết thêm về vấn đề của mình và cần điều trị để được sống đúng với lứa tuổi.
Cha mẹ nên chia sẻ với con từ những điều nhỏ nhặt nhất. Khi con đạt được thành tích, hãy động viên, khen ngợi con. Nếu trẻ mắc sai lầm, cha mẹ nên bao dung và lắng nghe sự giải thích của trẻ. Không nên bàn tán về sự thay đổi về ngoại hình của trẻ.
Để điều trị bệnh hiệu quả, cần tìm chính xác nguyên nhân, bệnh lý gây dậy thì sớm. Tùy theo nguyên nhân, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Trẻ có thể được dùng thuốc để cân chỉnh nồng độ hormone giới tính để phòng ngừa sự phát triển cơ thể do tình trạng dậy thì sớm gây ra.
Nhiều trường hợp dậy thì sớm không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, để hạn chế việc dậy thì sớm của trẻ, cha mẹ cần lưu ý cho trẻ ăn cân bằng dưỡng chất, hạn chế để trẻ bị thừa cân, nhất là đối với các bé gái. Cho trẻ thăm khám sức khỏe định kỳ. Không cho trẻ dùng mỹ phẩm hoặc các loại thuốc gây ảnh hưởng đến nội tiết tố quá sớm.