Nhập khẩu mía đường tiếp tục bộc lộ bất thường

Dẫn số liệu tổng lượng nhập khẩu đường từ 5 quốc gia thuộc ASEAN (Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar và Indonesia) trong 6 tháng năm 2021, VSSA cho biết, lượng đường nhập khẩu lên tới 399.189 tấn, tăng gấp 10 lần so với con số 38,61 tấn của cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, toàn bộ số đường xuất khẩu này chỉ phải chịu thuế 5% so với mức thuế lẽ ra phải đóng là 33,88% và 48,88% tùy theo từng loại, điều này gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước.

Theo nhận định của VSSA, hoạt động xuất khẩu đường tăng đột biến đang cho thấy dấu hiệu của động thái lẩn tránh thuế chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC), khi cả 5 nước trên đều có nhập khẩu đường từ Thái Lan. Bởi cả 5 quốc gia nêu trên hoàn toàn không có phát triển gì về năng lực cạnh tranh mía đường, lại có thể xuất khẩu đường vào Việt Nam với mức độ tăng “bùng nổ” như vậy.

VSSA nhận định, hành vi buôn lậu đường qua biên giới không chỉ xảy ra gần đây mà đã kéo dài từ nhiều năm nay. Bản chất của hành vi này chính là việc bán phá giá đường từ Thái Lan nhưng không được để ý, vì năng lực sản xuất đường của Lào và Campuchia điều thua kém Việt Nam nhưng lại có nhập khẩu đường giá rẻ được trợ cấp của Thái Lan.

Điều này càng thấy thấy rõ hơn từ khi Việt Nam có động thái điều tra và chính thức áp thuế CBPG đối với sản phẩm đường Thái Lan, sản lượng đường xuất khẩu của những quốc gia kể trên đã tăng lên rõ rệt, ngay cả trong thời điểm Việt Nam đang ra sức chống dịch Covid-19. VSSA cho hay, Hiệp hội đã có báo cáo Bộ Công Thương về những dấu hiệu bất thường này. Sau khi được Cục Phòng vệ thương mại hướng dẫn, Hiệp hội đang tích cực đẩy nhanh việc hoàn thiện hồ sơ đề nghị khởi xướng điều tra hành vi bán phá giá đường.

Để từng bước giảm thiểu tác động của đường nhập khẩu, đại diện VSSA cho biết, sau khi áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại sẽ tiếp tục quy trình điều tra việc lẩn tránh thuế. Cùng với đó là tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan, ngăn chặn triệt để hành vi nhập lậu đường đang gây ảnh hưởng rất lớn đến thị trường cũng như ngành sản xuất mía đường trong nước.