Nhớ ngâu

Sau Tết, cái đói gõ cửa hàng ngày. Còn gì ăn được đã dồn vào mấy ngày Tết. “ Đói ngày giỗ cha, no ba ngày Tết”, lối nghĩ ấy đã khiến người ta vét đến hạt gạo cuối cùng cho tết tư mà sau đó thế nào cũng cố chịu. Trời sinh voi, trời sinh cỏ nhưng chả cỏ nào bò đến miệng voi. Nhưng giời cũng chả chặn đường sống của ai. Với nhà khác thì không biết, nhà tôi tháng 2,3 có ốc biển, ngọn khoai lang và các thứ rau hoang ăn được mơn mởn xanh, mọc nhanh như để cho người nghèo là thứ lộc trời quý vô cùng.

Tháng 7 là mùa ngâu, tiết ngâu. Vẫn đói nhưng không rét. Những ngày ngâu nhìn lúa xanh ngăn ngắt nhưng ngó quanh chả có gì ăn được. Lại nhớ những ngày mưa xuống, nắng lên hơi nước bốc lên mờ cả mắt. Mẹ tôi bảo những hôm như thế độc lắm, lội ruộng, ngâm mình dưới nước phong thấp nhiễm vào người, già sẽ khổ vô cùng. Già thì còn lâu lắm, với lại, đói thì đầu gối phải bò, con nhà nghèo làm gì có quyền lựa chọn như những nhà no đủ? Thế là không ngày nào anh em tôi không sục gần hết ao làng bắt những con ốc bươu to bằng chén uống nước hay lặn xuống sông Sinh mò hến. Hai thứ của giời ban ấy cũng giúp chúng tôi sống qua đợt giáp hạt này.

Tôi thích nghe bà tôi kể về hai câu chuyện tình buồn gắn với hai mùa. Chuyện cô gái vụng về đan áo cho chồng xong thì trời hết rét. Nhưng vì con trời nên cô xin cha cho rét trở lại để chồng cô thử áo. Tôi ghét cô vì ý thích của cô mà nơi trần gian chúng tôi chịu khổ. Tôi thương vợ chồng Ngâu mỗi năm được gặp nhau có một lần và tối đến đã cố nhìn lên trời để tìm xem cầu Ô Thước ở chỗ nào? Tôi lúc đó còn nhỏ quá nên chưa biết rằng một năm được gặp nhau một lần cũng còn hạnh phúc lắm lắm vì biết bao người từ tuổi 20,30 đã một mình âm thầm thờ chồng, nuôi con, thậm chí có người còn không có được hạnh phúc làm vợ, làm mẹ một lần đến hết cuộc đời. Không ít người ngay cả cái ước mơ một năm gặp người thương một lần cũng chỉ còn trong mộng.

Vườn nhà tôi có cây cau năm nào đến mùa ngâu cũng bung buồng. Mùi thơm của hoa cau như ướp những giọt ngâu còn đọng lại trong tôi đến bây giờ với không ít bùi ngùi và thương nhớ.

Sáng nay đi qua chợ chợt thấy thoang thoảng mùi hoa cau. Ngó nghiêng một lúc thấy một bà đứng tuổi chở mấy bẹ hoa cau bán cho người ta cúng. Thấy tôi tần ngần, bà bảo “ mua đi ông. Cau này mới là cau sạch. Lễ bái thế này mới tỏ lòng thành”. Mấy người phụ nữ khác ngồi xuống chọn và bà bán hàng cũng quên luôn ông khách ngẩn ngơ là tôi. Tháng này cũng bắt đầu vào mùa Vu Lan, mùa báo hiếu và Xá tội vong nhân. Có giọt nước rơi vào cổ, lành lạnh. Ngẩng đầu lên nhìn trời, chợt nhận ra làn gió như gió đầu thu đã mơn man thổi. Gió này là do ảnh hưởng áp thấp thôi chứ chưa phải gió thu đâu. Vì còn sớm lắm. Nhưng đã sang tiết ngâu rồi. Lại thấy nhớ ngâu.