Nhọc nhằn phận xe ôm công nghệ

Chạy xe công nghệ không “ngon” như người ta tưởng.

Giấc mơ làm giàu

Nằm trong quán cà phê võng nhỏ trên đường Phan Văn Hớn (quận 12), khi vừa nghe tiếng ting, ting là anh Nguyễn Văn Hoài, 23 tuổi, quê ở Càng Long (Trà Vinh) bật dậy, nổ máy chạy đi. Chủ quán, một người quen của Hoài bảo cậu ấy đang làm tài xế chạy Grab, một hình thức xe ôm công nghệ đang rất phổ biến ở thành phố hiện nay. Chừng khoảng hơn 10 phút sau, Hoài đã quay về quán, tiếp tục nằm nghỉ trên võng. Chia sẻ với chúng tôi, anh bảo mình bắt đầu chạy xe ôm công nghệ được hơn một năm rồi.

“Tôi học xong lớp 10 thì theo bạn bè đi làm hồ bên Cần Thơ kiếm sống vì nhà nghèo, hồi tết năm ngoái thấy người ta bảo chạy xe ôm công nghệ kiếm dữ lắm nên lên Sài Gòn chạy thử. Nghe nói khi có khách mình mới chạy còn không thì nằm nhà cũng được. Quán cà phê võng này là người quen cùng ấp dưới quê. Tôi cũng xin ở trọ ngay phía dãy nhà hẻm đối kiện quán này luôn. Do là ứng dụng công nghệ nên khi nào có khách mình chạy. Nhưng cuốc xe bây giờ cũng hẻo lắm, như cuốc vừa nãy chỉ được hai mươi sáu ngàn đồng thôi, mà đã trả công ty mất gần bảy ngàn rồi. Có bữa chạy được một vài trăm, có bữa hên thì được bốn năm trăm. Tuy nhiên mình phải đóng tiền trước cho bên Grab không là họ khóa mạng, không bắn khách cho nữa”, anh Hoài cho biết.

Hoài còn bảo, ban đầu nghe quảng cáo tưởng dễ kiếm tiền, nhàn hơn đi phu hồ nhưng thật ra cũng chưa hẳn. Làm hồ thì biết trước lương của mình, có khi còn xin chủ thầu cho ứng trước nhưng chạy xe ôm công nghệ thì ngược lại, mình phải đóng tiền trước cho họ. Lâu lâu khách không hài lòng, hủy chuyến là mình bị trừ tiền.

Chia sẻ những khó khăn của nghề chạy xe ôm công nghệ, anh Hoài bảo mặc dù là ứng dụng công nghệ hiện đại nhưng tài xế làm nghề này lại rất hên xui. Có khi mình ngồi đây nhưng khách đặt ở Cầu Lớn hay Tham Lương mà mình chạy tới thì lại có tài khác nhận khách mất tiêu rồi. Mà nữa, hồi mới lên thành phố, mấy ông xe ôm truyền thống ở bên khu An Sương nhìn thấy mặc áo xanh Grab là ổng nhào vô gây sự, đánh đấm tùm lum kêu giành khách, chiếm địa bàn.

Một tài xế khác, ông Nguyễn Văn Tư, 58 tuổi ở khu vực Ngã Năm chuồng chó (quận Gò Vấp) kể, nhà ông ở bên An Phú Đông (quận 12) nhưng mấy chục năm qua, ông chạy xe ôm quanh khu vực ngã năm này. “Mấy năm trước, nghe bảo có dịch vụ xe ôm công nghệ, tui cũng không chú ý lắm, thậm chí còn bảo mình làm ăn tử tế, nhiều năm chạy xe ở đây ai cũng biết, dễ gì lấy khách của mình. Thế nhưng chỉ hơn một năm sau, tui phải thay đổi suy nghĩ vì người ta toàn đặt xe ứng dụng công nghệ gì đó. Thế là tui phải mua cái điện thoại iphone sáu rồi bảo đứa cháu nó cài ứng dụng, đi lên công ty đăng ký giùm. Ban đầu cũng khó khăn nhưng giờ quen rồi, có tin báo là mình nhìn trên bản đồ, đọc tên đường để hình dung ra rồi chạy tới mà thôi. Nói chung, nghề này cũng chả khác gì nghề… xe ôm, cũng chạy xe như vậy và thu nhập cũng không khá hơn là mấy”, ông cười chia sẻ.

Chỉ trong khoảng ba bốn năm nay, số lượng tài xế chạy xe ôm công nghệ ở khu vực thành phố Hồ Chí Minh đã tăng vọt, nên đến hàng chục ngàn người với khá nhiều công ty cung cấp công nghệ khác nhau, từ các hãng nước ngoài như Grab, Go-Viet cho tới những hãng ít tên tuổi hơn chút như như của Mai Linh, Aber… đang thu hút hàng ngàn tài xế.

Từ những cậu thanh niên trẻ mới lần đầu lên thành phố cho tới những bác tài xế già nửa đời kiếm sống bằng nghề xe ôm hay cả những bạn sinh viên, công chức nhàn rỗi… Tất cả đều bị cuốn theo với những mục đích và hy vọng khác nhau, dẫu nhỏ nhoi rằng, sẽ kiếm đủ số tiền mình cần khi chạy xe ôm công nghệ. Thế nhưng, thật không dễ dàng gì để kiếm được tiền từ những dịch vụ hiện đại bởi thực tế, những người được lợi nhất luôn là các ông chủ cung cấp dịch vụ này.

Đồng tiền xương máu

Tuy nhiên, cuộc sống của những tài xế chạy xe ôm công nghệ đang ngày càng khó khăn, đối diện với nhiều nguy cơ hơn. Ngoài những vụ bị cướp giật tài sản, thậm chí có người còn bị cướp giết chết, những tai nạn giao thông hay nhẹ hơn nữa là thua lỗ đang diễn ra ngày một nhiều hơn.

“Mình quê dưới La-Gi, Bình Thuận lên thành phố chạy xe ôm công nghệ hơn hai năm rồi. Lúc trước “đầu quân” cho Uber còn bây giờ đang chạy cho Grab. Tháng rồi chở khách qua bên Bình Chánh chẳng may bị tai nạn, người thì không sao nhưng xe hư hỏng nặng, sửa mất hơn 3 triệu mà chạy cứ lọc cọc nên đánh liều mua chiếc xe Vision trả góp để chạy. Mỗi tháng phải trả hơn 4 triệu mà giờ khách ít, tài nhiều nên không dư dả mấy. Có khi tết sang năm còn chưa trả hết nợ chứ đừng nói dư dả gửi tiền về quê cho vợ con. Thành phố kiếm tiền dễ mà tiêu cũng dễ, ngày nào tiền ăn uống cũng mất cả trăm ngàn rồi”, anh Tĩnh, 36 tuổi, một tài xế xe ôm công nghệ ở khu vực quận Tân Bình kể.

Cũng theo anh Tĩnh, nghề chạy xe ôm công nghệ đang ngày một nhiều rủi ro. “Có khi khách họ đặt nhưng chạy tới nơi thì kêu hủy bất ngờ vậy đó. Điện thoại thì họ tắt máy nên công ty phải trừ tiền mình thôi. Rồi bây giờ có thêm dịch vụ giao nhận thức ăn nữa. Khách đặt mấy tô bún bò mà chạy đem đến, chút nước lèo sóng sánh ra ngoài họ cũng không chịu, bắt mang trả cực lắm. Đấy là chưa kể khách đặt cuốc buổi tối, buổi đêm. Vẫn biết là chạy ban đêm nguy hiểm nhưng giá cước cao nên ham” - anh trần tình thêm.

Theo thống kê của Công an TP HCM, chỉ trong 10 tháng đầu năm nay, đã có hàng chục vụ án mà các tài xế xe ôm công nghệ là nạn nhân. Nguyên nhân bởi dịch vụ đặt xe kết nối khiến tài xế không lường trước được nguy hiểm đối với mình, nhất là thời gian buổi tối. Vì vậy, lực lượng chức năng yêu cầu các tài xế cần hết sức cẩn thận khi hoạt động kinh doanh vào ban đêm.

Rất dễ để thấy rằng, những người chạy xe ôm công nghệ đang ngày một nhiều hơn ở thành phố, vì những màu áo đồng phục in lô-gô công ty họ mặc trên lưng. Tuy nhiên, một điều nghịch lý là khi các tài càng nhiều, thì cuộc sống của họ lại càng khó khăn.