Những ai dễ bị bệnh phổi kẽ?

Tiêu bản tổn thương bệnh phổi.

Bệnh phổi kẽ thường xảy ra ở những đối tượng như sau: Bệnh nhân mắc một trong số các bệnh lý viêm khớp dạng thấp, lupus, xơ cứng bì, trào ngược dạ dày thực quản gây viêm phổi mạn tính và xơ hóa phổi, nhiễm virus,vi khuẩn, nhiễm nấm và ký sinh trùng, viêm tiểu phế quản, viêm phổi kẽ, người trên 50 tuổi, người hút thuốc lá thuốc lào, người bị suy giảm miễn dịch…

Một số nghề nghiệp phải tiếp xúc lâu dài với các chất độc hại như hít phải bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại, hít khói, hoá chất, xăng dầu, amoniac, khí clo, các bụi hữu cơ như bụi ngũ cốc, mía đường, bụi nấm mốc... Người bệnh đã được trị liệu bức xạ, dùng các loại thuốc điều trị rối loạn nhịp tim, thuốc tâm thần và một số thuốc kháng sinh… Ngoài ra còn có một số bệnh nhân mắc bệnh không rõ nguyên nhân.

Dấu hiệu phát hiện bệnh

Bệnh nhân bị bệnh phổi kẽ sẽ có các dấu hiệu chủ yếu như sau: Lúc đầu thấy khó thở và ho khan, khó thở ở nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng, đặc biệt là trong hoặc sau khi lao động hay vận động thể lực vừa và nặng hoặc gắng sức. Người bệnh thường xuyên ho khan và thở khò khè kèm theo đau ngực. Nếu bệnh đã tiến triển thời gian lâu, móng tay của bệnh nhân có đường cong trên các đỉnh gọi là dấu hiệu (club). Theo thời gian, các triệu chứng của bệnh có xu hướng nặng dần, càng ngày bệnh nhân càng bị khó thở, sau đó khó thở thường xuyên dù chỉ làm việc nhẹ như đi lại, mặc quần áo, ăn uống…

Các bác sĩ chuyên khoa cho biết: Nguyên nhân làm cho bệnh nhân bị khó thở là do bệnh phổi kẽ gây viêm thành của các túi khí và các mô làm cho các túi khí bị dày lên và thành sẹo. Trong khi ở người bình thường khi thở các túi khí đàn hồi tốt, mở rộng và giãn nở nhịp nhàng theo từng hơi thở, thì ở bệnh nhân viêm phổi kẽ, khi đã bị sẹo, hay tình trạng xơ hóa phổi, thành túi khí vừa cứng vừa dày làm cho khả năng đàn hồi và co giãn của nó bị hạn chế gây ra khó thở. Đến lúc này, khí oxy cũng khó vào máu qua những bức thành dày của túi khí làm cho cơ thể bị thiếu oxy. Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp xquang, chụp cắt lớp vi tính, có thể thấy hình ảnh tổn thương của phổi.

Biến chứng nặng do bệnh phổi kẽ có thể đe dọa tính mạng của bệnh nhân như tình trạng thiếu oxy trong máu; bệnh nhân bị suy tim phải, suy hô hấp; tăng huyết áp ở mạch máu phổi; tổ chức mô sẹo gây cản trở lưu thông của các mao mạch trong phổi làm hạn chế lưu lượng máu trong phổi, dẫn đến tăng áp suất trong động mạch phổi rất nguy hiểm.

Phòng bệnh ra sao?

Những biện pháp phòng bệnh đơn giản và hiệu quả gồm: bỏ hút thuốc, sử dụng quần áo và các phương tiện bảo hộ lao động trong các nghề nghiệp phải tiếp xúc với các chất ô nhiễm, bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại, khói, hoá chất, bụi hữu cơ, chăn nuôi…Mọi người cần khám và điều trị triệt để các bệnh nhiễm khuẩn toàn thân và bệnh nhiếm khuẩn ở phổi.

Đối với những bệnh nhân đã trị liệu bức xạ, hóa trị liệu hoặc dùng các thuốc điều trị bệnh tim mạch, thuốc tâm thần và một số thuốc kháng sinh…cần chú ý khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh phổi kẽ và điều trị kịp thời. Trong mùa đông xuân, ở những vùng giá rét, mọi người và bệnh nhân cần mặc ấm, đội mũ, quàng khăn giữ ấm vùng đầu, cổ, ngực để hạn chế các triệu chứng bệnh tăng nặng. Bệnh phổi kẽ tiến triển chậm nhưng ngày càng nặng, không hồi phục, điều trị rất khó khăn, vì thế mọi người cần chú ý phòng bệnh.

Điều trị thế nào?

Việc điều trị bệnh phổi kẽ thường rất khó khăn, khi các mô sẹo đã tiến triển không thể hồi phục được nữa. Điều trị chống viêm nhằm giảm các triệu chứng bệnh cần dùng thuốc corticosteroid. Mặc dù vậy, loại thuốc này rất khó cải thiện được chức năng phổi ở những bệnh nhân đã bị xơ hóa phổi. Mặt khác không thể dùng corticosteroid trong thời gian dài vì có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm như tăng nhãn áp, loãng xương, tăng đường huyết dẫn đến bệnh tiểu đường, làm chậm lành vết thương, bệnh nhân rất dễ bị nhiễm khuẩn…

Trong nhiều trường hợp, các bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc azathioprine kết hợp với corticosteroid để điều trị bệnh phổi kẽ. Nên sử dụng thuốc acetylcystein để làm giảm tổn thương sẹo hóa phế nang. Hoặc có thể dùng anti – fibrotics để làm giảm sự phát triển của mô sẹo. Việc sử dụng oxy liệu pháp có thể cải thiện giấc ngủ, giảm huyết áp ở buồng tim phải cho bệnh nhân. Để hồi phục chức năng hô hấp, bệnh nhân mắc bệnh phổi kẽ cần tập thở với sự hướng dẫn của bác sĩ để cải thiện tình trạng khó thở. Ngoài ra bệnh nhân cần được đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ để tăng sức đề kháng. Phẫu thuật cấy ghép phổi được sử dụng khi các biện pháp điều trị nội khoa không có kết quả.