Những khu ‘đất vàng’ lãng phí ở Hải Phòng

Đất đô thị hoang hóa cả chục năm

Quận Dương Kinh nằm ngay cửa ngõ ra, vào Hải Phòng với lợi thế đầu mối các tuyến đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, đường bộ ven biển, gần Cảng cửa ngõ Quốc tế, Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải,... được xác định là khu vực có khả năng đô thị hóa cao. Tuy nhiên, nằm ngay trên tuyến đường Phạm Văn Đồng, tuyến trục giao thông chính của quận Dương Kinh là những khu đất rộng vài chục ha đất “bỏ hoang” từ nhiều năm nay.

Được biết, năm 2001-2002, Hải Phòng quy hoạch 47 ha đất mặt đường Phạm Văn Đồng, trên địa bàn phường Anh Dũng (quận Dương Kinh) xây Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc tế Hải Phòng. Năm 2004, tòa nhà cánh diều và một số công trình phụ trợ trên diện tích gần chục ha được hoàn thành, đưa vào sử dụng. Hơn 30 ha đất còn lại được để hoang hóa nhiều năm, cỏ mọc um tùm, để người dân làm nơi chăn thả gia súc. Mấy năm gần đây, khu đất được san lấp, thỉnh thoảng làm bãi tập kết ô tô tải nhập khẩu về Hải Phòng trước khi tiêu thụ.

Cũng trên trục đường Phạm Văn Đồng, cách khu đất trên khoảng 7 km, khu đất rộng hơn 43 ha trên địa bàn phường Hải Thành từ gần 20 năm trước được UBND thành phố giao cho Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) làm khu vui chơi giải trí. Tuy nhiên, VCCI để hoang hóa nhiều năm trước khi giao cho Công ty cổ phần Thương mại Vạn Xuân làm chủ đầu tư. Từ năm 2010, sau khi được xây tường bao, khu đất “đắc địa” nằm ngay trục giao thông chính quận Dương Kinh, trước “cửa ngõ” Khu du lịch Đồ Sơn vẫn để cỏ hoang, làm nơi chăn thả gia súc, gia cầm của người dân.

Không chỉ có những dự án cũ có sử dụng đất mới rơi vào tình trạng “bất động”. Năm 2016, TP Hải Phòng có quyết định chấp thuận cho Công ty cổ phần Him Lam đầu tư Dự án nghỉ dưỡng cao cấp Hòn Dấu với quy mô hơn 497.649 m2 tại khu vực phường Vạn Hương (quận Đồ Sơn). Sau đó, dự án được điều chỉnh chủ trương đầu tư còn 204.800 m2. Do là khu vực lấn biển, theo các quyết định này, giai đoạn 2017 – 2019, nhà đầu tư thực hiện san lấp mặt bằng, giai đoạn 2019- 2021, nhà đầu tư tiến hành xây dựng các công trình. Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn còn “hoang hóa”, mặt biển vẫn chưa được lấn.

Cần kiên quyết xử lý

Năm 2016, qua rà soát sơ bộ, Hải Phòng ghi nhận có tới 117 tổ chức, doanh nghiệp (DN) đang quản lý 554 ha đất có dấu hiệu vi phạm pháp luật đất đai. Trong đó có 68 tổ chức mới được Hải Phòng giao, cho thuê 522 ha tại các khu vực mới phát triển đô thị, đất kinh doanh và 49 tổ chức đang quản lý tổng cộng 32 ha đất trong khu vực nội thành cũ.

Theo xác định của Hải Phòng, việc xử lý những sai phạm trong quản lý, sử dụng đất giai đoạn cũ có nhiều tồn tại như văn bản xử lý vi phạm chưa đồng bộ; cơ chế và nguồn lực tài chính cho việc thu hồi đất vi phạm còn thiếu; việc xử lý của cá nhân người lãnh đạo còn nể nang, các chủ sử dụng đất vi phạm không hợp tác là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.

Để xử lý dứt điểm vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, Hải Phòng đã ban hành Nghị quyết 06/2016 về việc thu hồi những diện tích đất đã giao, cho thuê nhưng có vi phạm. Theo đó, lộ trình xử lý được xác định giai đoạn 2016-2017, kiểm tra, xử lý, thu hồi diện tích đất của các tổ chức, DN vi phạm; giai đoạn 2 từ 2018 tiếp tục xử lý đối với tổ chức, DN, cá nhân, hộ gia đình sử dụng đất vi phạm Luật Đất. Hải Phòng rà soát được 253 dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật đất đai

Tại Kỳ họp thứ 11, HĐND TP Hải Phòng khóa XV (tháng 12/2019), Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) Hải Phòng thông tin, thực hiện Nghị quyết số 06/2016, Sở TNMT đã rà soát được 253 dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật đất đai, với tổng diện tích 5.461ha. Trong số này, Sở TNMT đã tham mưu cho thành phố xử lý 151 trường hợp với tổng diện tích hơn 4.126 ha đất; đã thu hồi được 19 trường hợp vi phạm với tổng diện tích 295,62ha. Ngoài ra, thành phố cũng yêu cầu 45 trường hợp là DN đang có vướng mắc thủ tục giải phóng mặt bằng hoặc không có khả năng thực hiện đầu tư trên 684,97 ha đất tạm dừng đầu tư…

Thời điểm hiện tại, Hải Phòng vẫn còn hơn 600 ha đất đã được giao, cho thuê nhưng chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng. Việc khai thác sử dụng quỹ đất sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phi nông nghiệp chưa hiệu quả, nhiều dự án chưa đưa đất vào sử dụng, không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất, còn ảnh hưởng đến môi trường đầu tư khi có tổ chức, DN muốn thuê đất làm cơ sở sản xuất kinh doanh không thuê được đất.