Những người ‘chép sử bằng hình’

Phóng viên Báo Đại Đoàn Kết đã có buổi trò chuyện với NSƯT Nguyễn Quang Tuấn, Chủ tịch Hãng phim.

PV: Tuy gọi là Hãng phim nhưng đặc thù của những thước phim tư liệu hoặc phim tài liệu, khoa học vẫn là những thước phim ghi lại lịch sử một cách chân xác. Trong thời gian đại dịch Covid-19 bùng phát, Hãng phim đã có những bộ phim gì?

NSƯT Nguyễn Quang Tuấn: Trong cuộc chiến chống lại đại dịch bệnh Covid-19, Hãng phim đã ghi lại được rất nhiều tư liệu. Từ những chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, UBTƯ MTTQ Việt Nam… cho đến những điểm nóng, bối cảnh cách ly, hoạt động cứu trợ… thành công của công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19.

Tuy ghi lại được nhiều tư liệu, nhưng đến nay, chúng tôi mới chỉ sản xuất được một bộ phim tài liệu mang tên “Cuộc chiến không giới hạn”. Bộ phim tài liệu dài 35 phút, lấy bối cảnh thôn Hạ Lôi, xã Mê Linh (Hà Nội) làm tâm điểm. Bộ phim góp phần cho bạn bè thế giới hiểu rằng, Việt Nam đã hạn chế được sự lây lan của dịch bệnh ra sao, trong khi nhiều nước trên thế giới có nền y tế phát triển vẫn phải chịu nhiều thiệt hại do dịch bệnh; đồng thời phản ánh tinh thần đoàn kết, đồng lòng trong phòng chống, dịch Covid-19.

Hiện tại, dịch bệnh ở hai tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh diễn biến phức tạp, số ca lên tới vài ngàn, chiếm nửa số ca mắc trên toàn quốc. Hãng phim có dự tính thực hiện một bộ phim về bối cảnh này?

-Chính vì diễn biến phức tạp và điều kiện tác nghiệp không đảm bảo nên chúng tôi chưa thể đặt ra được mục tiêu sản xuất. Nhưng nếu hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh đảm bảo được điều kiện phòng dịch cho đoàn phim thì chúng tôi sẽ nghiên cứu, lên kế hoạch.

Từ mô hình bao cấp, Hãng phim được chuyển đổi sang cơ chế công ty TNHH một thành viên với 100% vốn Nhà nước thì chức năng, nhiệm vụ có gì thay đổi?

-Được thành lập năm 1956, trải qua 65 năm, Hãng phim vẫn có chức năng chính là ghi những lại dấu ấn lịch sử và chặng đường phát triển của đất nước bằng những thước phim chân thực. Với chức năng của mình, Hãng phim đã có nhiều đóng góp cho ngành điện ảnh Việt Nam với hàng chục giải thưởng danh giá tại các Liên hoan phim quốc tế, Liên hoan phim quốc gia…

Với cơ chế mới, Hãng phim ngoài việc được Nhà nước, các bộ ngành đặt hàng còn có thể thoải mái đi liên kết, giao dịch và tổ chức sản xuất những bộ phim ngoài kế hoạch, với nhiều mảng đề tài phong phú.

Là những người chép sử bằng hình ảnh trong giai đoạn phát triển mới của đất nước, Hãng phim đang từng bước đổi mới toàn diện cả nội dung, hình thức. Trung thành với sứ mệnh là người chép sử bằng hình ảnh của quốc gia. Hàng năm Hãng phim thực hiện hàng chục bộ phim tài liệu về mọi lĩnh vực. Ghi lại hầu hết những sự kiện trọng đại của đất nước như các kỳ Đại hội Đại biểu toàn quốc của Đảng, các kỳ Bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng Nhân dân các cấp, các hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Bên cạnh hoàn thành nhiệm vụ của Bộ VHTTDL, Hãng phim hoàn thành nhiệm vụ của Đảng giao như những bộ phim kỷ niệm lãnh tụ, các bậc lãnh đạo tiền bối của Đảng do Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ đạo. Đổi mới toàn diện về nội dung có thể thấy rõ ở những bộ phim tài liệu mang hơi thở của cuộc sống. Điển hình như những bộ phim về đề tài biển đảo, chống tham nhũng… Những tác phẩm này được đánh giá cao, thu hút được sự quan tâm của công chúng.

Ông có thể nói rõ hơn về những sự đổi mới đó?

-Để có được những thành công, Hãng phim có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về định hướng phát triển bền vững. Về nhân sự, Hãng chủ động trong công tác đào tạo nguồn nhân lực từ đội ngũ biên kịch, quay phim, đạo diễn, kỹ thuật viên. Vừa tận dụng kinh nghiệm của các thế hệ nghệ sĩ đi trước, bồi đắp, rèn giũa thế hệ tiếp theo, vừa cập nhật, bổ sung tri thức mới của điện ảnh tài liệu thế giới thông qua những cuộc cọ sát thực tế tại các liên hoan phim quốc tế, các cuộc hội thảo, tập huấn với sự tham gia của các chuyên gia điện ảnh tài liệu hàng đầu khu vực và thế giới.

Hãng đã tạo cơ chế để các nghệ sĩ chủ động phát huy khả năng, tìm kiếm, phát triển những đề tài hay, đồng thời mạnh dạn giao cho những đạo diễn trẻ làm phim với sự trợ giúp của hội đồng nghệ thuật của hãng.

Đứng trước những thay đổi như vũ bão của khoa học kỹ thuật, Hãng phim đã chủ động chuyển đổi từ hệ phim nhựa sang kỹ thuật số, đáp ứng những tiêu chuẩn mới của kỹ thuật điện ảnh, truyền hình. Đồng bộ hệ thống từ máy quay phim, bàn dựng, hòa âm để đảm bảo những bộ phim đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Ông đánh giá như thế nào về đội ngũ trẻ làm phim tài liệu hiện nay?

-Có thể nói, thế hệ những người làm phim trẻ của Hãng đã rất tự tin bước tiếp trên con đường mà lớp cha, anh đã đặt nền móng. Trên hành trình ấy, họ luôn tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất đạo đức, cập nhật tri thức mới, và dám dấn thân, thậm chí thể nghiệm nhiều thủ pháp điện ảnh tài liệu, cũng như làm chủ trang thiết bị mới nhất. Có thể nói, dù tuổi đời, tuổi nghề của họ còn ít, nhưng hành trang đã khá đầy đủ về cả phẩm chất chính trị và kỹ năng nghề nghiệp.

Định hướng phát triển của Hãng trong thời gian tới là gì, thưa ông?

Trước hết, hãng phim luôn trung thành với sứ mệnh của mình là người chép sử bằng hình ảnh, đồng hành cùng đất nước. Bên cạnh việc hoàn thành tốt nhất sứ mệnh ấy, chúng tôi sẽ mở rộng hợp tác với các đơn vị, đối tác trong, ngoài nước để khẳng định thế đứng của điện ảnh tài liệu Việt Nam quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới. Việc mở rộng hợp tác diễn ra nhiều hình thức đa dạng hơn, phong phú hơn như các liên hoan phim, hội thảo, giao lưu trực tuyến, kể cả việc hợp tác trong các dự án thương mại.

Trân trọng cảm ơn ông!