Chỉ tính riêng giai đoạn giữ cương vị Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP HCM đến lúc là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM, ông Tất Thành Cang đã có nhiều vi phạm, làm thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước.
Hai “thương vụ” gây thiệt hại lớn cho ngân sách
Tại Dự án KDC Phước Kiển, huyện Nhà Bè do Công ty Tân Thuận chuyển nhượng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai, ông Cang đã có các vi phạm vì ra quyết định không đúng thẩm quyền; vi phạm quy định của Nhà nước về quản lý tài sản, đầu tư trong các doanh nghiệp nhà nước về kinh doanh bất động sản; không đảm bảo quy trình, nguyên tắc xử lý công việc của Đảng bộ TP; thiếu kiểm tra trong triển khai thực hiện các quyết định.
Việc vi phạm của ông Tất Thành Cang ở “thương vụ” này đã “mở đường” cho một loạt sai phạm của lãnh đạo Công ty Tân Thuận, trong đó toàn bộ quy trình chuyển nhượng khu đất đã không qua đấu thầu mà chỉ định hợp tác, chuyển nhượng. Là doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước, nhưng tập thể lãnh đạo Công ty Tân Thuận đã không họp bàn bạc để thống nhất chủ trương chuyển nhượng và giá chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại khu đất, dẫn đến việc đề xuất giá bán thấp hơn giá thị trường, thậm chí còn thấp hơn cả giá do Hội đồng thẩm định giá TP HCM thẩm định.
“Thương vụ” thứ hai: Từ chỉ đạo, điều hành của ông Tất Thành Cang đã giúp cho thương vụ Công ty Nguyễn Kim thâu tóm SADECO (có 13 cổ đông từ lúc được thành lập), trong đó có Công ty Tân Thuận, với cổ phiếu sở hữu đến hơn 74%.
SADECO được UBND TP HCM cho thành lập vào năm 1994 (Quyết định 934) nhằm thực hiện chủ trương nhằm sắp xếp lại dân cư, xây dựng các khu định cư mới, và thực hiện giải tỏa 2.600ha, quản lý sử dụng và kêu gọi đầu tư, khai thác quỹ đất theo quy hoạch. Đến năm 2015, IPC muốn thoái vốn khỏi SADECO, đã chủ trương đấu giá 5,3 triệu cổ phần, tương ứng 30,8% vốn tại SADECO vào thời điểm đó. Kết quả, bên mua vào thành công là Công ty CP bất động sản Exim (Eximland) với mức giá 26.100 đồng/cổ phần. Đến tháng 9/2016, Eximland lại bán toàn bộ cổ phiếu trên cho Công ty Nguyễn Kim với giá 57.000 đồng/cổ phần. Đến năm 2017, Nghị quyết Đại hội cổ đông thường niên của SADECO đã thông qua phương án phát hành 9 triệu cổ phiếu cho cổ đông chiến lược là Công ty Nguyễn Kim, đi ngược với chủ trương về tái cơ cấu được UBND TP HCM phê duyệt trước đó.
Đáng chú ý, mức giá phát hành cổ phiếu của SADECO vào thời điểm đó cho Nguyễn Kim là 40.000 đồng/cổ phiếu, đã giảm gần 30% so với mức giá Eximland chuyển nhượng cổ phiếu. Chênh lệch đáng ngờ này đã gây thiệt hại ít nhất 153 tỷ đồng ngân sách thành phố.
Xâu chuỗi lại trong những hành vi thâu tóm kể trên có vai trò của ông Tất Thành Cang - lúc đó đã là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM.
Còn đó sai phạm tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm
Đây là sai phạm lớn của ông Tất Thành Cang trong giai đoạn giữ cương vị là Giám đốc Sở GTVT TP HCM. Cùng với ông Cang, có 66 cán bộ khác cũng bị kỷ luật tại siêu dự án này.
Thực hiện thông báo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm liên quan quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm (Q.2, TP HCM), Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM đã chỉ đạo xem xét trách nhiệm của ông Tất Thành Cang và hàng chục cán bộ, đảng viên có khuyết điểm, vi phạm.
Tiếp đó, tháng 8/2020 Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM có văn bản báo cáo, đề nghị Ủy ban Kiểm tra Trung ương xem xét theo thẩm quyền đối với ông Tất Thành Cang. Cụ thể, ông Cang được xác định đã vi phạm quy định pháp luật về đất đai và quản lý đầu tư xây dựng trong việc ký quyết định phê duyệt dự án và ký tắt hợp đồng dự án đầu tư xây dựng 4 tuyến đường chính trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đối với các sai phạm này, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP HCM truyền đạt kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định: “Những vi phạm của ông Tất Thành Cang là rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội, làm ảnh hưởng lớn đến uy tín của Thành ủy, đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật”.
Dư luận và cử tri đã nhiều lần chất vấn trách nhiệm cá nhân và tập thể trong triển khai thực hiện dự án 4 con đường chính tại khu đô thị này với tổng số tiền đầu tư lên đến 12.000 tỷ đồng. Thanh tra Chính phủ kết luận (ngày 26/6/2019) xác định một số khoản phê duyệt đã không đúng quy định với tổng giá trị lên đến hơn 1.519 tỷ đồng ở dự án xây dựng 4 tuyến đường chính trong khu đô thị mới Thủ Thiêm. Sau đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị UBND TP HCM thực hiện thu hồi về ngân sách nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung và lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay của doanh nghiệp liên quan kể trên.
Trong đó, trách nhiệm của ông Tất Thành Cang là không thể chối bỏ.
Ông Tất Thành Cang (49 tuổi, tại Long An), ngày 16/12 bị Cơ quan điều tra Công an TP HCM tống đạt quyết định khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt tạm giam về hành vi “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo Điều 219 Bộ luật Hình sự 2015. Trước đó, tháng 12/2018, Hội nghị Trung ương 9 khóa XII đã thông qua việc kỷ luật ông Tất Thành Cang bằng hình thức cách chức Ủy viên Trung ương Đảng (khoá XII), Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy TP nhiệm kỳ 2015-2020 do có nhiều khuyết điểm, vi phạm rất nghiêm trọng.