Nỗ lực cho mục tiêu tăng trưởng trên 8%

Bãi bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh từ ngày 1/1/2026

ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Đoàn Hòa Bình) đặt vấn đề, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp (DN) rút khỏi thị trường, tạo thêm áp lực với mục tiêu đạt 2 triệu DN vào năm 2030. “Đề nghị Bộ trưởng nêu giải pháp phát triển DN cả về số lượng và chất lượng?” - bà Ngọc chất vấn.

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, mục tiêu đạt 2 triệu DN có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện khát vọng phát triển của nền kinh tế, song cũng là thách thức rất lớn khi môi trường kinh doanh khó khăn, năng lực cạnh tranh của DN còn yếu.

Nhìn nhận trong 5 tháng đầu năm nhiều DN rút khỏi thị trường, ông Thắng cho rằng, cần kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch hiệu quả, tháo gỡ rào cản cho DN, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh. Bên cạnh đó, cần rà soát, tháo gỡ vướng mắc trong đầu tư, kinh doanh, quy hoạch để tạo hành lang thông thoáng cho DN có động lực sản xuất và phát triển.

“Với hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đây là nguồn lực lớn để hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu DN. Bộ Tài chính đang hoàn thiện các quy định để thu hẹp sự chênh lệch giữa hộ kinh doanh và DN về quản trị, tài chính, kế toán, nhất là triển khai bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026, thúc đẩy minh bạch hóa, chuyên nghiệp hóa” - ông Thắng nói.

Ông Thắng cũng cho biết, Bộ đang xây dựng các chính sách như: miễn thuế thu nhập DN trong 3 năm, bãi bỏ thuế môn bài, cung cấp phần mềm kế toán miễn phí để nâng cao năng lực quản trị cho DN. Ngoài ra, DN cũng sẽ được hỗ trợ về đất đai, vốn, thị trường công nghệ, chuyển đổi số, phát triển nguồn lực, tăng khả năng chống chịu, thích ứng.

Liên quan đến vấn đề này, ĐBQH Lã Thanh Tân (Đoàn Hải Phòng) nêu, trong số hơn 5 triệu hộ kinh doanh hiện nay, nhiều hộ có quy mô hoạt động rất lớn nhưng vẫn chưa chính thức gia nhập khu vực DN do còn e ngại về chi phí, thủ tục và nghĩa vụ tài chính. Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành DN, Bộ sẽ rà soát, hoàn thiện khung pháp lý về hộ kinh doanh để thu hẹp tối đa khoảng cách về tổ chức quản trị và sổ sách kế toán, tài chính giữa hộ kinh doanh và DN. Đồng thời, sẽ tham mưu sớm hoàn thiện khung pháp lý về nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để triển khai bãi bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh từ 1/1/2026. Đây là giải pháp để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh, thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình DN. Cùng với đó, nhiều chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang DN cũng đã được triển khai...

Đề cập đến việc bỏ thuế khoán đã khiến nhiều hộ kinh doanh có tâm lý e ngại, ĐBQH Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) đặt vấn đề: “Chính phủ có kế hoạch và giải pháp gì để chuẩn bị cho các hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán, để các hộ cảm thấy thuận lợi trong việc nộp thuế?”.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, hệ thống thuế của Việt Nam đã được cơ quan quốc tế đánh giá tiệm cận với thông lệ quốc tế, song tính minh bạch trong một số loại thuế thu thủ công đang là rào cản lớn tạo sự không minh bạch. Vừa qua, Nghị quyết của Quốc hội đã yêu cầu bỏ thuế khoán trong năm 2026. Việc bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 là chủ trương rất đúng là bước đi căn cơ và cần thiết để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh; thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình DN và khu vực chính thức.

Ông Thắng thông tin, Bộ Tài chính đang chuẩn bị đồng bộ về pháp lý, công cụ để thực hiện đảm bảo thuận lợi, giảm gánh nặng về thủ tục, chi phí cho người dân; đang rà soát, sửa luật quản lý thuế, thu nhập cá nhân, hướng đến mô hình quản lý thuế mới đơn giản, minh bạch, dễ thực hiện; đơn giản hóa sổ sách, hóa đơn chứng từ…

Giải pháp để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8%

ĐBQH Khang Thị Mào (Đoàn Yên Bái) đặt câu hỏi: Những giải pháp đối với DN nhà nước để đạt được mục tiêu tăng trưởng năm 2025 là 8%, tiến tới tăng trưởng 2 con số như mục tiêu Chính phủ đã đề ra?

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính hiện là cơ quan đại diện chủ sở hữu của 18 tập đoàn, tổng công ty. Bộ đã yêu cầu các DN này xây dựng lại kế hoạch kinh doanh, bổ sung mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8% trở lên để góp phần vào mục tiêu tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Cùng với đó, các luật liên quan hoạt động của DN cũng được sửa đổi, như các Luật: Quản lý và Đầu tư vốn Nhà nước tại DN, Đầu tư, Đấu thầu, các luật về thuế... Việc này để khơi thông nguồn lực và tăng hiệu quả hoạt động của cộng đồng DN.

Tuy nhiên, theo ông Thắng, bản thân DN nhà nước cũng phải chủ động đổi mới tư duy, quản trị điều hành. Nhà nước đã mở hết cỡ về chính sách, chỉ quản lý phần vốn góp tại DN. DN được quyền chủ động, như tự quyết cơ chế tiền lương, thưởng, tăng vốn…

Với những tập đoàn, tổng công ty phải đồng thời thực hiện nhiệm vụ chính trị như điện, dầu khí, ông Thắng cho biết thông qua người đại diện vốn tại DN, Nhà nước sẽ theo dõi cho hoạt động và hỗ trợ kịp thời cho các DN này, giúp họ vượt qua khó khăn trong triển khai mục tiêu, kế hoạch.

ĐBQH Tạ Văn Hạ (Đoàn Quảng Nam) đề nghị Bộ trưởng làm rõ tính khả thi khi giao chỉ tiêu tăng trưởng trên 8% của DN nhà nước. Đại biểu dẫn báo cáo của Chính phủ cho biết năm 2023, có 134 DN nhà nước lỗ khoảng 115.270 tỷ đồng, tương đương gần 5 tỷ USD. Trong bối cảnh DN bị thua lỗ, yêu cầu họ phải kinh doanh có lãi và tăng trưởng trên 8% liệu có khả thi?

Ông Thắng cho hay, Nhà nước đã mở cơ chế, DN nhà nước được chủ động gần như DN tư nhân. Trong bối cảnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả nước năm nay ở mức trên 8% thì DN nhà nước là lực lượng nòng cốt cũng phải tham gia.

Theo ông Thắng, 18 tập đoàn, tổng công ty do Bộ Tài chính quản lý đều có sức khỏe tốt, không thể đặt mục tiêu kinh doanh dưới 8%. “Nếu DN không đạt kết quả ở mức độ nào thì sẽ nhắc nhở, hoặc trừ lương, xem xét trách nhiệm. DN phải công khai, minh bạch và sòng phẳng. Mục tiêu kinh doanh trên 8% năm nay của các DN nhà nước sẽ góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế cả nước năm nay” - ông Thắng khẳng định.