Sau vụ cháy kinh hoàng chung cư mini tại ngõ 29/70 phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân (Hà Nội) cướp đi sinh mạng của hàng chục người, làm thương vong nhiều người khác, thêm một lần nữa câu chuyện an toàn phòng, chống cháy nổ, đặc biệt là cháy nổ ở khu dân cư, chung cư mini lại được nhắc đến.
Vụ cháy chung cư mini tại Khương Hạ sẽ còn được nhắc đến nhiều năm sau như một nỗi đau của người dân Thủ đô; bởi hậu quả của nó quá sức tưởng tượng và việc khắc phục hậu quả này, vượt qua nỗi đau này với mỗi gia đình có người thân từng sinh sống tại chung cư ấy sẽ là câu chuyện kéo dài nhiều năm về sau.
Sau khi vụ cháy xảy ra, nhiều câu hỏi đã được dư luận đặt ra: Trách nhiệm thuộc về ai? Công tác cấp phép xây dựng thế nào? Hậu kiểm ra sao? Chủ đầu tư đồng thời là chủ chung cư mini tại Khương Hạ đã bị khởi tố và bắt tạm giam để điều tra. Việc ấy là cần thiết; thế nhưng câu hỏi nhức nhối mà ai cũng băn khoăn, chưa có lời giải, đó là: Vì sao một chung cư mini xây sai phép, vượt tầng lại có thể mọc lên giữa Thủ đô mà không ai hay biết, chỉ đến khi xảy ra cháy, cướp đi sinh mạng nhiều người, người ta mới vỡ lẽ: Nó được xây dựng sai phép! Và, dư luận chắc chắn còn có một câu hỏi khác: Liệu còn bao nhiêu chung cư mini xây dựng sai phép như thế tại Hà Nội, tại các thành phố lớn và các địa phương khác?
Trở lại với vụ cháy tại chung cư mini ở Hà Nội, rõ ràng, công tác cứu hộ đã gặp không ít khó khăn khi địa điểm xảy ra vụ cháy nằm trong ngõ sâu, xe cứu hỏa khó khăn khi tiếp cận và giải cứu người dân, dù rằng lực lượng cứu hộ đã nỗ lực hết sức; đã giải cứu được nhiều người dân nhưng, giá như, chung cư mini ấy nằm ở vị trí thuận tiện hơn; tiếp cận dễ dàng hơn thì sẽ có thể ứng cứu được kịp thời hơn.
Ngay trong chiều 13/9, UBND TP Hà Nội đã có Công điện số 02 về tăng cường phòng cháy, chữa cháy (PCCC) với loại hình nhà ở nhiều căn hộ trong đó: Giao các quận, huyện, thị xã tổ chức tổng kiểm tra, rà soát 100% các cơ sở, nhà ở nhiều căn hộ, nhà cho thuê trọ trên địa bàn quản lý, đặc biệt là chung cư mini; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm về trật tự xây dựng, PCCC theo quy định của pháp luật.
Theo đó, thực hiện Công điện số 796 ngày 13/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ; ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang; chỉ đạo của Bí thư Thành ủy Hà Nội tại buổi làm việc về vụ cháy nhà dân tại ngõ 29/70 phố Khương Hạ (phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội)... Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành thành phố, Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã tiếp tục bám sát mục tiêu, yêu cầu, triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, hiệu quả các chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy, HĐND, UBND thành phố về công tác PCCC và cứu hộ cứu nạn trên địa bàn…
UBND TP Hà Nội giao Công an thành phố chỉ đạo các đơn vị chức năng khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan; xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật (nếu có). Thường xuyên kiểm tra, rà soát các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao trên địa bàn, nhất là loại hình nhà ở nhiều căn hộ, cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ có mật độ người ở cao, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm về PCCC theo quy định của pháp luật. Yêu cầu, hướng dẫn chủ hộ gia đình, chủ cơ sở khắc phục ngay các tồn tại vi phạm về PCCC, đặc biệt là các hành vi vi phạm dẫn đến cháy lớn, cháy gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản, báo cáo đề xuất giải pháp, biện pháp xử lý, khắc phục trước ngày 30/10/2023...
Một loạt biện pháp đã được nêu trong Công điện số 02 của Hà Nội - tất cả đều nhằm mục đích: Siết chặt quản lý chung cư mini trên địa bàn thành phố. Nhưng câu hỏi đặt ra là, nếu tổng kiểm tra tất cả các chung cư mini trên địa bàn phát hiện các chung cư không đảm bảo công tác PCCC mà biện pháp khắc phục là không thể, ví như: Không thể có lối thoát hiểm đúng tiêu chuẩn; không dễ tiếp cận trong công tác PCCC thì các chung cư ấy có bị cấm cho thuê, mua hay không? Và, phải làm sao để đảm bảo cuộc sống những người trót mua tại các chung cư mini ấy? Nếu không có biện pháp dứt khoát và thích đáng thì câu chuyện quản lý công tác PCCC ở các chung cư mini sẽ vẫn còn khó khăn và không biết lúc nào lại xảy ra những nỗi đau không mong muốn.
Chỉ hy vọng, vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội sẽ được các nhà quản lý ở tất cả các địa phương lấy làm bài học đắt giá cho chính mình trong việc bảo đảm tính mạng, tài sản của dân.