Nỗi lo sạt lở ven kênh rạch

Nhiều ý kiến cho rằng, tình trạng sạt lở ven sông ngòi, kênh rạch ở khu vực miền Tây Nam bộ dẫn đến nhiều hệ lụy.

Thứ nhất là tình trạng xây dựng nhà cửa ven sông ngòi, kênh rạch. Tình trạng này khá phổ biến ở nhiều tỉnh, thành miền Tây Nam bộ dẫn đến những căn nhà này dễ bị hư hỏng, nhấn chìm khi có các tác động dù nhỏ từ hệ sinh thái nước.

Việc xây dựng nhà ven sông ngòi, kênh rạch để tiện bề di chuyển, sinh hoạt dù hiện không còn phổ biến nhưng mật độ nhà cửa ven mặt nước vẫn chiếm phần lớn, nhất là vùng nông thôn. Vì thế, với hàng triệu căn nhà ven sông ngòi, kênh rạch ở miền Tây Nam bộ thì việc bị sạt lở, cuốn trôi diễn ra phổ biến hơn những địa phương khác.

Thứ hai, là tình trạng khai thác cát ở lòng sông, kênh rạch. Với nhu cầu xây dựng ngày càng lớn, giá cát ở mức cao và dễ dàng khai thác nên tình trạng khai thác trái phép diễn ra phức tạp, nhiều nơi.

Việc khai thác cát khiến cho tình trạng sạt lở, bồi lấn và thay đổi dòng chảy là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới nhiều cung đường, nhà cửa bị cuốn trôi xuống nước. Dù cơ quan chức năng đã ngăn chặn, tuyên truyền hay xử phạt nhưng rất khó để xóa bỏ tận gốc tình trạng này bởi địa bàn rộng, ban đêm hay trời mưa gió là lúc mà những ghe, thuyền hút cát lậu dễ hoạt động. Dù xác định đây là nguyên nhân trực tiếp và quan trọng nhất nhưng việc ngăn chặn lại không hề dễ dàng. Nhiều người cho rằng, chỉ cần vài giờ đồng hồ vào ban đêm, các ghe cát lậu có thể khai thác được cả trăm triệu đồng khiến nhiều người bất chấp, tìm nhiều thủ đoạn, phương thức để hút cát trái phép.

Tình trạng sạt lở ở miền Tây Nam bộ còn đến từ một số nguyên nhân thứ yếu khác như hệ thống đê, bờ bao không được gia cố, tình trạng ghe tàu lớn di chuyển liên tục ở các tuyến kênh rạch cũng làm gia tăng đáng kể việc sạt lở, xói mòn. Bên cạnh đó tình trạng biến đổi khí hậu dẫn tới mưa lớn thất thường cũng khiến cho việc sạt lở phức tạp và khó lường, khó dự đoán hơn trước.