Nông dân gặp khó vì giá sầu riêng giảm sâu

Anh Nguyễn Văn Trung, 41 tuổi, một chủ vườn sầu riêng ở huyện Cái Bè (Tiền Giang) cho biết, anh chuẩn bị cắt hơn 6 tấn sầu riêng Ri6. “Hồi cuối tháng 3 vừa rồi giá sầu lên cao lắm, tới 150.000 đồng/kg loại 1 nhưng vườn chưa cắt được. Tôi biết tới chính vụ sẽ giảm giá nhưng không ngờ chỉ khoảng 10 ngày gần đây, giá sầu riêng giảm nhiều quá. Hiện nay loại 1 (từ 2,5 - 5kg/trái) giá giảm chỉ còn 80.000 đồng/kg, loại 2 thì khoảng 65.000 đồng/kg. Cứ vài ngày lại nghe thương lái báo một giá khác mà như ngồi trên đống lửa vì vài tuần nữa vào chính vụ, giá sầu có thể còn giảm nữa” - anh Trung chia sẻ và cho biết thêm, mặc dù vườn sầu riêng của gia đình được thương lái đặt cọc, ký hợp đồng từ tuần trước, thời điểm giá vẫn ở mức 100.000 đồng/kg nhưng do giá đang xuống, nhà vườn buộc phải bán cho thương lái với giá hiện tại, thay vì giá lúc trước. Nguyên nhân bởi dù ký hợp đồng nhưng do giá thấp, thương lái bị lỗ vốn nên không thể mua cao được. Nếu nhà vườn nhất quyết mang hợp đồng ra thì thương lái sẽ bỏ cọc, chấp nhận mất số tiền đó. Thậm chí nhiều thương lái còn chơi chiêu trò trì hoãn không cắt sầu riêng sau khi cọc khiến nhà vườn không thể bán tiếp cho khách khác được…

Ngoài ra, một số thương lái cũng đồng thời là người bán, cung cấp thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, vật tư cây trồng… nên nhà vườn đành phải chấp nhận. Đó là nguyên nhân khiến dù đặt cọc trước nhưng hầu hết nông dân vẫn phụ thuộc vào thương lái thu mua và giá cả thị trường lúc cắt.

Cũng đang buồn bã vì giá sầu riêng xuống thấp, bà Nguyễn Thị Thu, chủ của 7 công sầu riêng (ở huyện Cái Bè) cho biết so với mấy năm trước, năm nay năng suất kém hơn nhiều. “Năm nay hạn mặn xâm nhập tới vườn, mấy cây ngoài mé kênh không cứu kịp tháng trước rụng trái tơi tả. Năng suất chung chưa bằng 70% mọi năm vì nắng nóng, thời tiết khắc nghiệt trong khi trái sầu riêng ưa mát nhưng gốc cây lại phải ở khu vực khô ráo. “Nhà tôi phải mua thêm máy bơm, mua thêm máy lọc phèn để có nước tưới cây đó. Nhìn chung chi phí tăng mà năng suất giảm. Tháng trước thấy giá sầu riêng lên cao thì mừng lắm dù chưa tới vụ thu hoạch. Không ngờ giá lên nhanh mà xuống cũng nhanh nữa” - bà Thu cho biết.

Cũng theo bà Thu, mặc dù giá sầu riêng đang giảm nhiều, thậm chí chỉ bằng hơn một nửa lúc lập đỉnh hồi cuối tháng 3, nhưng với mức giá bán Ri6 (giống sầu riêng phổ biến nhất ở miền Tây Nam Bộ) loại 1 khoảng 80.000 đồng/kg thì nông dân vẫn có lãi. Cụ thể, hiện nay giá thành sản xuất sầu riêng của nông dân ở miền Tây Nam Bộ nếu không phải đi thuê đất thường rơi vào mức từ 30.000 tới 35.000 đồng/kg từ năm thứ 3 trở đi. Riêng 2 năm đầu thì người trồng phải bỏ vốn hoàn toàn mà không thu được gì. Vì vậy, tuỳ năng suất và chất lượng trái (loại 1, 2 hay 3) nhưng người trồng sầu riêng vẫn thu khoảng 40-50 triệu đồng mỗi công (1.000m2), chưa tính tới vụ nghịch cuối năm. Tuy nhiên, nếu giá sầu riêng tiếp tục giảm trong thời gian tới, tiền lãi của nông dân sẽ bị thu nhỏ lại đáng kể.

Trong khi đó, theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, giá sầu riêng ở khu vực miền Tây Nam Bộ có giảm nhưng vẫn ở mức cao so với mấy năm trước. Theo ông Nguyên, thời gian từ sau Tết tới đầu tháng 4/2024 là thời điểm nhiều nước trên thế giới như Thái Lan, Campuchia chưa thu hoạch sầu riêng nên giá sầu riêng ở Việt Nam đạt mức cao khi nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc. Hiện nay các nước trên cũng bắt đầu thu hoạch nên giá sẽ phải đi xuống là điều bình thường. Dù vậy, mức giá sầu riêng thời điểm này vẫn là cao và nông dân vẫn có lãi khi sản xuất loại trái cây này.

Được coi là cây trồng “tỷ phú” ở khu vực miền Tây Nam Bộ vài năm gần đây, sầu riêng luôn cho thu nhập lớn từ hàng trăm triệu cho tới cả tỷ đồng mỗi vụ thu hoạch. Vì vậy, việc giá sầu riêng giảm đã ảnh hưởng tới tâm lý, đời sống của người nông dân khi mùa thu hoạch chính vụ đã cận kề.