Nước Anh ‘nếm trái đắng’ hậu Brexit

Hỗn loạn vì thiếu nhiên liệu

Ngày 28/9, Bộ trưởng Giao thông vận tải Anh đã kêu gọi các tài xế xe ô tô hạn chế đổ nhiên liệu vào các chai nước cũ tại các trạm xăng sau khi tình trạng cạn kiệt nguồn nhiên liệu xảy ra ở khắp các thành phố lớn và khiến chính phủ phải huy động quân đội sẵn sàng ứng phó.

Các lái xe người Anh sẵn sàng ngồi xếp hàng hàng giờ để tìm cách đổ đầy xăng cho xe của họ trong bối cảnh hàng chục trạm xăng đã bị đóng cửa vì không có xăng hoặc dầu diesel.

Ngành vận tải hàng hóa cho biết, Vương quốc Anh thiếu khoảng 100.000 nhân viên vận tải, do chính phủ buộc phải ngừng tổ chức thi sát hạch lấy giấy phép lái xe tải trong thời gian đất nước thực hiện các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt nhất để tránh lây lan Covid-19. Thêm vào đó, là việc lực lượng lao động già hóa và sự di cư của các nhân sự nước ngoài sau khi Anh rời Liên minh châu Âu vào năm ngoái. Theo các quy tắc nhập cư hậu Brexit, công dân EU không thể sống và làm việc ở Anh mà không cần thị thực, như họ có thể làm khi Vương quốc Anh là thành viên của khối.

Trước tình trạng trên, Hiệp hội Y khoa Anh và các công ty vận tải của nước này đã đưa ra cảnh báo, cuộc khủng hoảng nhiên liệu chưa từng có có thể làm gián đoạn nghiêm trọng các dịch vụ thiết yếu và ngành công nghiệp, theo đó đề xuất bộ phận y tế và các công ty vận tải được ưu tiên cung cấp xăng và dầu diesel.

Tiến sỹ Chaand Nagpaul, Chủ tịch điều hành Hiệp hội Y khoa Anh, cho biết, các nhân viên y tế cần được ưu tiên cung cấp nhiên liệu “để đến bệnh viện, cơ sở thực hành và các cơ sở chăm sóc sức khỏe hay xe cấp cứu để tiếp cận những người cần chăm sóc khẩn cấp”.

Về phần mình, ông David Brown, Chủ tịch Hiệp hội Chuyển phát nhanh và Gửi hàng quốc gia, cho biết các công ty chuyển phát đang từ chối nhận thêm đơn hàng vận chuyển và yêu cầu nhân viên ở nhà do không đảm bảo được nguồn cung cấp nhiên liệu.

Anh Roland McKibbin, một thợ điện ở London, cho biết, anh đã phải hủy bỏ công việc vì không thể mua được xăng. “Không có nhiên liệu có nghĩa là tôi không thể lái xe và không thể hoàn thành công việc với các công cụ lao động của mình”, anh nói.

Anh David Scade, một tài xế giao hàng 33 tuổi đã lái xe hàng giờ đồng hồ để tìm kiếm nhiên liệu ở London, thì thốt lên rằng: “Tôi không thể tin được, thật điên rồ”.

Anh Scade cho biết: “Họ liên tục nói rằng không thiếu nhiên liệu, nhưng tôi cho rằng mọi người đang hoảng loạn”.

Giải pháp tạm thời

Chính phủ Anh đang tìm cách giải quyết cuộc khủng hoảng bằng cách dừng áp dụng luật cạnh tranh để cho phép các công ty năng lượng hợp tác cung cấp lại nhiên liệu cho các trạm xăng dầu. Cùng với đó là việc đưa các chuyên gia sát hạch lái xe quân sự vào để giúp giải quyết tình trạng tồn đọng của những lái xe tải mới đang chờ các bài kiểm tra.

Bên cạnh đó, Chính phủ Anh cũng đã công bố kế hoạch cấp thị thực tạm thời cho 5.000 tài xế xe tải nước ngoài để giải quyết trước mắt cuộc khủng hoảng. Tuy nhiên, kế hoạch này được một số nhà vận tải Ba Lan đánh giá là “nực cười” và cho rằng sẽ có ít người chấp nhận nó.

Radu Dinescu, Tổng Thư ký của Liên minh quốc gia vận tải đường bộ ở Romania, cho biết, các tài xế Romania - những người đã làm việc tại Vương quốc Anh với số lượng lớn trước Brexit - hiện “thích sự ổn định của EU”. Ông Dinescu cho biết, Romania là một thành viên của EU và tài xế của họ có thể kiếm được mức lương cao khi làm việc tại Pháp hoặc Đức.

“Vương quốc Anh dường như đang trải qua một nghịch lý… Công dân Anh không muốn hành nghề lái xe tải, nhưng đồng thời họ cũng không muốn những người không phải người Anh làm công việc này”, ông Dinescu nói.

Các hãng vận tải, trạm xăng dầu và các nhà bán lẻ ở Anh cho biết, không có biện pháp khắc phục nhanh chóng nào vì tình trạng thiếu hụt tài xế xe tải hiện nay là quá nghiêm trọng, trong khi tài xế vận chuyển nhiên liệu đòi hỏi phải được đào tạo và cấp bằng bổ sung.

Các bộ trưởng muốn các doanh nghiệp dựa vào tài xế xe tải trong nước được trả lương cao hơn và đưa ra các điều kiện tốt hơn, thay vì dựa vào lao động nước ngoài giá rẻ. Tuy nhiên, những người vận chuyển hàng hóa và các doanh nghiệp lại cho rằng, đó chỉ có thể là một giải pháp lâu dài và nó sẽ đồng nghĩa với việc giá cả tăng và nguy cơ lạm phát gia tăng kéo dài.

Cũng trong ngày 27/9, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã nhóm họp các thành viên cấp cao trong chính phủ để bàn phương án giải quyết tình trạng này.

Tuy nhiên, sau đó phát ngôn viên của chính phủ Anh cho biết, hiện nước này không thiếu nguồn dự trữ nhiên liệu và sẽ tiếp tục hợp tác “chặt chẽ với ngành công nghiệp” để giải quyết vấn đề.

Quân đội Anh cũng đang được đặt trong tình trạng sẵn sàng với 150 binh sỹ túc trực để giúp phân phối nhiên liệu theo kế hoạch dự phòng được chính phủ gọi là Chiến dịch Escalin.

Tuy nhiên theo Chính phủ Anh, các tài xế xe téc của quân đội nước này sẽ phải trải qua khóa huấn luyện đặc biệt trước khi được triển khai để giải quyết những vấn đề liên quan đến chuỗi cung ứng nhiên liệu.

Kế hoạch này được lập ra từ nhiều năm trước nhằm chuẩn bị cho viễn cảnh “Brexit không có thỏa thuận” và Anh phải đối mặt với cuộc khủng hoảng thiếu hụt nguồn cung nhiên liệu.