Thảo quả vốn là loại thảo dược có thế mạnh của Hà Giang, đây là cây xóa đói giảm nghèo nhanh nhất. Tuy nhiên, chỉ sau đợt rét kéo dài sau Tết, người dân nhiều vùng trồng thảo quả đã phải “khóc” về loại cây này.
Thảo quả nguồn thu chính đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Theo số liệu của Sở NN&PTNT tỉnh Hà Giang, trận rét đậm, rét hại vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề nhất cho diện tích 4.935,6 ha thảo quả, thiệt hại ước lên đến con số khoảng 120 tỷ đồng. Số diện tích thảo quả bị thiệt hại tập trung ở Yên Minh, Xín Mần, Vị Xuyên và Hoàng Su Phì. Nghiêm trọng hơn là trong tổng số diện tích thảo quả bị thiệt hại có đến 3.436,6 ha chiếm tới 70% không có khả năng phục hồi. Số diện tích này nếu được chăm sóc tốt thì phải 2 năm sau mới cho thu hoạch lại. Tại huyện Xín Mần, toàn bộ diện tích thảo quả ở các xã trên địa bàn huyện bị ảnh hưởng do băng giá. Nhiều diện tích bị cháy lá, mức độ ảnh hưởng từ 30% – 70% và trên 70%, một số diện tích thảo quả bị chết hoàn toàn. Hiện tại, huyện Xín Mần đang tích cực tiến hành rà soát, trồng lại những diện tích thảo quả bị chết hẳn.
Đợt rét đậm, rét hại kỷ lục, trên địa bàn huyện Xín Mần, nhiệt độ xuống thấp phổ biến từ 0 – 1 độ C. Một số nơi, nhiệt độ xuống đến âm 4 độ C, gây thiệt hại nhiều đến sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. Đối với cây thảo quả trên địa bàn đang trong giai đoạn ra mầm non, do vậy băng tuyết và giá rét đã làm cho nhiều diện tích thảo quả bị cháy lá, hư hại mầm. Đặc biệt là ở các xã phía Bắc của huyện như: Nàn Xỉn, Xín Mần, Chí Cà nhiều diện tích thảo quả đã bị chết gốc hoàn toàn.
Nàn Xỉn là một trong những xã bị thiệt hại về cây thảo quả nhiều nhất. Toàn xã có 140 hộ dân trong xã với 245 ha thảo quả bị thiệt hại. Theo lãnh đạo xã Nàn Xỉn cho biết, có đến 30ha diện tích thảo quả bị chết hẳn, số diện tích còn lại bị thiệt hại với mức độ từ 70% trở lên. Đối với xã vùng biên khó khăn như Nàn Xỉn, thiệt hại về thảo quả đang trở thành nỗi khó khăn của người dân nơi đây. Bởi cây thảo quả mỗi năm mang về nguồn thu nhập đáng kể cho người dân địa phương. Ông Sùng Dùng Chính, thôn Péo Suối Ngài buồn bã cho biết, gia đình có 5ha thảo quả bị chết mầm và chết hẳn. Trước đây mỗi năm gia đình thu về trên 100 triệu đồng từ thảo quả, bây giờ mất hết. Số diện tích thảo quả này chỉ còn trơ trọi mỗi gốc, năm nay sẽ không có thu nhập từ thảo quả.
Hiện nay, toàn huyện Xín Mần có 1.129ha thảo quả bị ảnh hưởng. Trong đó có 419ha thảo quả ở các xã vùng thấp phía Nam như: Nấm Dẩn và Quảng Nguyên có mức độ thiệt hại lớn nhất. Do sự chênh lệch nhiệt độ giữa các vùng trong huyện khác nhau nên các xã phía Bắc của huyện có vị trí nằm trên núi cao thì số diện tích thảo quả bị thiệt hại nhiều hơn gồm có hơn 709ha với mức độ trên 70% tập trung vào các xã: Nàn Xỉn, Chí Cà, Xín Mần và Thu Tà.
Cây thảo quả đang là hướng phát triển, nâng cao thu nhập cho người dân. Trong khi đó, Xín Mần được xem là một trong những huyện có diện tích thảo quả nhiều nhất của tỉnh. Hiện tại, toàn huyện có tổng diện tích thảo quả là 2.774,46ha. Huyện đang phấn đấu đến năm 2020, diện tích cây thảo quả sẽ đạt 3.500,46ha. Trước những thiệt hại đó, một năm thất thu về thảo quả là chuyện không tránh khỏi. Vì thế, người dân Xín Mần đang mong muốn có sự hỗ trợ kịp thời của Nhà nước để khôi phục số diện tích thảo quả đã mất trong đợt băng giá vừa qua.
Ngay sau đợt rét đậm, rét hại, trước tình trạng cây thảo quả bị chết tại 4 huyện, cuối tháng 1 vừa qua, Sở NN&PTNT tỉnh Hà Giang đã phối hợp với các huyện vận động bà con nhân dân khắc phục trồng lại ngay những diện tích đã bị ảnh hưởng và thiệt hại. Đồng thời rà soát cụ thể để có mức hỗ trợ người dân theo Quyết định 49/2012/QĐ-TTg và Thông tư số 33/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính.