Tỉnh Ninh Bình có lợi thế về phát triển du lịch vì vậy sản phẩm ngọc trai làm ra phục vụ cho khách du lịch trong và ngoài nước sẽ làm tăng giá trị của mỗi sản phẩm.
Ao nuôi trai cấy lấy ngọc.
Sau hơn hai năm triển khai, một doanh nghiệp tại xã Khánh Lợi, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình đã thực hiện thành công đề tài nuôi cấy ngọc trai nước ngọt, cho số trai cấy ngọc còn sống đạt tỷ lệ cao, ngọc trai đạt được các tiêu chí dày, tròn, bóng, màu sắc đẹp, kích cỡ to, cho giá trị kinh tế cao.
Ông Đinh Văn Việt - Giám đốc doanh nghiệp cho biết tỉnh Ninh Bình là địa phương có nhiều loài trai nước ngọt sinh sống, phân bổ tập trung ở các khu vực sông Hoàng Long, sông Đáy, sông Vạc và một số địa phương như huyện Yên Khánh, Yên Mô, Nho Quan, Gia Viễn. Ngoài ra, môi trường, thổ nhưỡng, khí hậu tại địa phương thuận lợi để phát triển nghề nuôi trai nước ngọt lấy ngọc kết hợp nuôi các loại thủy sản khác.
Bên cạnh đó, nghề nuôi trai cấy ngọc không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao thu từ các sản phẩm ngọc trai mà còn tận dụng được vỏ trai dùng để làm đồ thủ công mỹ nghệ, thịt trai dùng làm thực phẩm hoặc thức ăn chăn nuôi. Mặt khác, trai chủ yếu được nuôi ở tầng đáy nên có thể kết hợp với các loài thủy sản khác để tận dụng tối đa các tầng nước. Chính vì vậy, doanh nghiệp đã triển khai nuôi cấy ngọc trai nước ngọt và hướng đến chuyển giao kỹ thuật để nhân rộng mô hình.
Kỹ sư Đặng Văn Lưu, Chủ nhiệm đề tài, cho biết nuôi trai nước ngọt lấy ngọc được đưa vào triển khai áp dụng trên địa bàn xã Khánh Lợi, huyện Yên Khánh từ năm 2013 với diện tích 2ha.
Nuôi cấy ngọc trai nước ngọt bằng phương pháp cấy ghép mô tế bào và nhân vào khu vực xoang màng áo ngoài trên đối tượng trai nước ngọt. Đây là kỹ thuật cấy ghép tiên tiến cho ra sản phẩm ngọc trai nước ngọt hình tròn có kích cỡ lớn từ 4-12mm, màu sắc đa dạng, chất lượng ngọc cao.
Trai được chọn cấy ghép là loài trai xanh cánh mỏng và trai đen cánh dày, đây là loài trai có sức sống bền bỉ, tuổi thọ cao, trai trưởng thành có kích cỡ lớn từ 20-35cm, trọng lượng lên đến 2,8 kg/con. Thời gian nuôi thả trai cấy ngọc từ 18 tháng đến 3 năm tùy thuộc vào chất lượng nguồn nước ao nuôi và nhiệt độ thời tiết từng năm.
“Về mặt kỹ thuật, quy trình sản xuất khó nhất vẫn là kỹ thuật cấy ghép và nuôi dưỡng để trai không đào thải nhân, tỷ lệ trai ngậm nhân cao. Quá trình thao tác phẫu thuật có những chấn thương làm cho con trai bị đau và rất dễ nhiễm trùng. Trong giai đoạn nuôi dưỡng phải luôn giữ môi trường bể nuôi sạch và thực hiện các thao tác nhẹ nhàng để giảm thiểu tỷ lệ trai chết”- anh Việt chia sẻ.
Ngoài sản phẩm chính là ngọc trai, doanh nghiệp còn có nguồn thu từ thịt trai, vỏ trai và cá nuôi xen canh. Sau khi trừ chi phí, tổng lợi nhuận trên 1ha ao nuôi đạt trên 400 triệu đồng/năm.
Bà Đinh Thị Ân, xóm Tân 1, xã Khánh Lợi, cho biết: “Gia đình có diện tích ao trên 1.400m2, trước đây diện tích này tôi nuôi các loại cá truyền thống như trắm, trôi, mè, thu nhập thấp. Nhưng từ khi được Doanh nghiệp tư nhân Hồng Ngọc Pearl chuyển giao kỹ thuật, cung cấp về con giống và bao tiêu toàn bộ sản phẩm, thu nhập của gia đình tôi cao hơn nhiều lần so với nuôi các loại cá truyền thống trước đây.”
Ông Hoàng Trọng Lễ, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Ninh Bình, đánh giá đây là mô hình mới, bước đầu cho thấy hiệu quả và khả năng nhân rộng cao. Hiện nay, trên địa bàn các huyện Yên Khánh, Nho Quan, Gia Viễn và Yên Mô có nhiều diện tích ao với môi trường, điều kiện tự nhiên phù hợp, có lợi thế nuôi trai nước ngọt.