Phải đảm bảo tính thực tế, tránh dàn trải

Dự phiên khai mạc có: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính,

Khôi phục nhanh chuỗi sản xuất

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội nhằm khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5-7%/năm giai đoạn 2021-2025, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn.

Theo ông Dũng, chương trình xác định những vấn đề trọng tâm, cần tập trung giải quyết, bao gồm 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu với quy mô thực hiện dự kiến trong năm 2022-2023. Giải pháp về tài khóa thì tổng quy mô là 291 nghìn tỷ đồng. Bên cạnh đó, giải pháp tiền tệ sử dụng khoảng 46 nghìn tỷ đồng từ các nguồn tài chính hợp pháp khác để nhập khẩu vaccine, thuốc điều trị và thiết bị, vật tư y tế phục vụ phòng, chống dịch; theo dõi sát tình hình, sẵn sàng can thiệp thị trường ngoại tệ trong trường hợp phát hành trái phiếu chính phủ ngoại tệ trong nước tác động tới thị trường ngoại hối…

Thẩm tra báo cáo, ông Vũ Hồng Thanh - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội bày tỏ quan điểm chấp nhận thâm hụt ngân sách nhà nước tăng ở mức cao hơn, mỗi năm tăng khoảng 1-1,2% GDP trong 2 năm thực hiện chương trình để triển khai gói chính sách.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc quy mô, liều lượng của việc miễn, giảm thuế; tiếp tục nghiên cứu biện pháp cho trừ bổ sung theo tỉ lệ nhất định trên cơ sở chi phí thực tế để tính thuế thu nhập doanh nghiệp, áp dụng trong ngắn hạn. Nghiên cứu tăng thuế đối với giao dịch chứng khoán, bất động sản, lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng kỹ thuật số hoặc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số mặt hàng cần hạn chế tiêu dùng.

Đại biểu Phạm Thị Hồng Yến (đoàn Bình Thuận) cho rằng, cần làm rõ nét hơn định hướng thực hiện các giải pháp phục hồi kinh tế. Theo bà Yến, việc suy thoái kinh tế, ảnh hưởng của dịch bệnh cũng một phần do phát triển kinh tế, khai thác tài nguyên quá mức. Cho nên bên cạnh việc hỗ trợ sản xuất kinh doanh thì cần hỗ trợ trong các lĩnh vực số hóa, xanh hóa để việc phục hồi bền vững hơn.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Danh Tú (đoàn Kiên Giang) lại nhấn mạnh đến việc cần phải đánh giá tác động đầy đủ, nhiều chiều của việc thực hiện các chính sách hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, từ đó đưa ra giải pháp khắc phục kịp thời. Theo đó, Chính phủ cần phân tích rõ hơn những bất lợi có thể có khi thực hiện gói chính sách này. Ví dụ như thực hiện chính sách tiền tệ tài khóa có khả năng gây ra lạm phát thế nào? Tác động của chính sách tài khóa với nợ công thì giải pháp gì để hạn chế những bất lợi này?

Theo đại biểu Trần Đức Thuận (đoàn Nghệ An), dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, tác động đến đời sống xã hội, tới mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội. Nếu không ban hành Nghị quyết kịp thời sẽ ảnh hưởng đến dài hạn. Tuy nhiên, ông Thuận lưu ý cần quan tâm tới những giải pháp khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn. Đặc biệt nên quan tâm hỗ trợ các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động bị ảnh hưởng nặng như dệt may, dịch vụ, ăn uống, nhà hàng.

“Bởi hỗ trợ cho các doanh nghiệp này tức là hỗ trợ trực tiếp cho người lao động cũng như kích cầu, tạo điều kiện cho các ngành kinh tế phát triển - ông Thuận nói và cho rằng: “Bơm tiền lớn để kích cầu thì nguy cơ lạm phát lớn cho nên cần có giải pháp để kiềm chế lạm phát. Phải kiểm tra xem việc bơm tiền thì thị trường có hấp thụ được hay không để tránh tiêu cực”.

Cần có chính sách đột phá cho khoa học công nghệ

Phát biểu tại tổ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho rằng: Cần đặt trọng tâm ưu tiên hoàn thiện thể chế pháp luật, cơ chế chính sách và tăng nguồn lực đầu tư cho y tế, giáo dục, an sinh xã hội. Việc hoàn thiện thể chế gắn với cơ chế chưa đủ mà phải tạo nền tảng thúc đẩy tăng trưởng trong dài hạn. Đồng thời, Chủ tịch nước đề nghị bổ sung nhóm giải pháp làm tăng hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước, đảm bảo thu ngân sách nhà nước bền vững, tăng tính minh bạch của ngân sách.

“Nếu chỉ đưa tiền ra mà không có biện pháp quản lý thì hậu quả rất nghiêm trọng trong chính sách tài khóa, tiền tệ. Chúng ta làm việc này không chỉ cho năm 2022 mà chính là cột mốc tăng trưởng 2023-2024-2025 tốt nhất, cố gắng đạt được mục tiêu Đại hội XIII đề ra. Tăng trưởng không chỉ trong ngắn hạn, dài hạn mà cần có chính sách đột phá cho khoa học công nghệ, tương xứng quốc sách” - Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác thực thi, Chủ tịch nước yêu cầu “khẩn trương, quyết liệt triển khai để những khoản hỗ trợ đến ngay với người dân, doanh nghiệp; trong quá trình đó cần giám sát chặt chẽ để phòng chống tham ô, lãng phí”. Tương tự, công cụ thuế cần được sử dụng thật tốt để giúp đỡ được doanh nghiệp trong lúc khó khăn, nhưng cũng đảm bảo cân bằng ngân sách, an ninh tài chính quốc gia.

Cùng với đó, cần nâng cao sức chống chịu của nền kinh tế; phát huy tính tự cường, nâng cao năng suất lao động thông qua công tác đào tạo nghề… Đồng ý với giải pháp hỗ trợ lãi suất, nhưng Chủ tịch nước lưu ý hài hòa lợi ích giữa tất cả các bên.

Chống tiêu cực, trục lợi chính sách

Phát biểu khai mạc kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Tại kỳ họp bất thường này Quốc hội sẽ xem xét, thông qua Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Nghị quyết này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để đối phó với dịch Covid-19, khắc phục những thiệt hại, phục hồi và phát triển bền vững kinh tế-xã hội, phục hồi thị trường lao động, giải quyết các vấn đề an sinh, phúc lợi xã hội. Đây là chính sách bổ sung, ngoài khung khổ chính sách tài chính, tiền tệ đã được Quốc hội quyết định trong kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội; kế hoạch tài chính, kế hoạch vay và trả nợ công, kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm giai đoạn 2021-2025.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung phân tích làm rõ: Cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý, sự cần thiết, cấp bách của từng chính sách và tổng thể các chính sách, sự phù hợp với các chủ trương, định hướng lớn của Trung ương Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội; các quan điểm, định hướng lớn cần quán triệt để đảm bảo giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế, gắn kết chặt chẽ với mục tiêu các kế hoạch 5 năm, hằng năm và kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025; Quy mô cụ thể các nguồn lực huy động cả về chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa; khả năng huy động, mục tiêu ngắn hạn, dài hạn, cụ thể và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế, những lĩnh vực và địa bàn trọng tâm sao cho kịp thời, khả thi và hiệu quả; Phạm vi, thời gian thực hiện chính sách; Các giải pháp để tổ chức thực hiện nhanh, dễ kiểm tra, giám sát, công khai, minh bạch, chống tiêu cực, lợi ích nhóm, trục lợi chính sách; và trách nhiệm của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và cơ quan hữu quan trong việc triển khai thực hiện, giám sát, đánh giá và kiểm tra việc thực hiện chương trình.

Tại sao không có chính sách đẩy nhanh cổ phần hóa?

Đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung (đoàn Vĩnh Phúc) cho rằng: Trong năm qua thị trường chứng khoán rất phát triển, vậy tại sao không có chính sách để đẩy nhanh cổ phần hóa? Việc đó Nhà nước không nên “ôm” mà để cho thị trường làm. Thời gian qua sản xuất dừng lại vì dịch Covid-19 nên tiền dồn cho chứng khoán và bất động sản rất lớn. Như TP Hồ Chí Minh bị ảnh hưởng nặng do dịch mà năm qua thu ngân sách vượt 3% là nhờ thu thuế chứng khoán và bất động sản. Cho nên cần tính toán trong năm 2022-2023 để tận dụng các nguồn lực, cũng như đẩy nhanh cổ phần hóa. Đồng thời các chính sách cần quan tâm đẩy nhanh các dự án đầu tư công để phát triển kinh tế, bởi đẩy nhanh đầu tư là cách phát triển kinh tế nhanh nhất cũng như giúp cải thiện việc làm.