Phát huy bản lĩnh, tâm thế người Mặt trận trong giai đoạn mới: Bài cuối: Tạo đà cho bộ máy Mặt trận vận hành hiệu quả

Bài toán nhân sự và tài chính

Ghi nhận của PV Báo Đại đoàn kết tại một số tỉnh, thành như Hà Nội, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Lâm Đồng, Đắk Lắk cho thấy, quá trình thực hiện nhiệm vụ, khối lượng công việc của cán bộ Mặt trận cơ sở tăng lên đáng kể, địa bàn rộng hơn, dân cư đông hơn, trong khi đội ngũ cán bộ một số nơi còn mỏng, kinh phí hoạt động hạn chế. Không ít cán bộ cơ sở vừa kiêm nhiệm nhiều vị trí, vừa phải gánh thêm công việc mới.

Ở một số xã, trong quá trình sắp xếp, sáp nhập do chưa kiện toàn, bố trí được nhân sự phù hợp tại một số tổ chức thành viên nên các tổ chức chưa thể hoạt động độc lập nên hạn chế trong việc tổ chức các hoạt động phong trào, chương trình phối hợp với MTTQ.

Báo cáo tổng hợp về tình hình thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, việc vận hành hoạt động và những khó khăn vướng mắc của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ cấp tỉnh, cấp xã khi triển khai thực hiện cũng nêu rõ, về cơ cấu bộ máy, ở cấp tỉnh vẫn chưa có sự thống nhất trong toàn quốc về việc giao biên chế của cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh. Hiện nay, một số địa phương trực tiếp giao biên chế riêng cho MTTQ Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, không giao biên chế chung về cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh (bao gồm biên chế của các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh).

Do đó, Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh gặp khó khăn trong việc xây dựng quy chế làm việc của cơ quan, ban hành chức năng, nhiệm vụ của các ban, đơn vị trực thuộc; điều hành bộ máy cơ quan; quản lý, điều động cán bộ giữa các Ban để thực hiện nhiệm vụ.

Ở cấp xã, trong quá trình sắp xếp, sáp nhập vẫn còn tình trạng do chưa kiện toàn, bố trí được nhân sự phù hợp tại một số tổ chức thành viên nên các tổ chức chưa thể hoạt động độc lập, gây hạn chế trong việc tổ chức các hoạt động phong trào, chương trình phối hợp với MTTQ Việt Nam cấp xã của địa phương đó.

Những ý kiến tâm huyết từ cơ sở

Từ một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện mô hình mới ở cơ sở, ông Lê Bá Cảnh - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đắk Lắk kiến nghị: Để MTTQ cơ sở tiếp tục phát huy vai trò trong bối cảnh mới, cần có những giải pháp căn cơ, đồng bộ từ cấp Trung ương đến địa phương. Trước hết là việc phân bổ kinh phí cho hoạt động của Mặt trận sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, cần dựa trên đặc điểm thực tế địa bàn (rộng, khó khăn, dân số đông) chứ không chỉ dựa vào số lượng đơn vị hành chính.

Một điểm nữa theo ông Cảnh, là cần tăng cường tập huấn, nâng cao kỹ năng cho cán bộ Mặt trận, đặc biệt là kỹ năng ứng dụng công nghệ, kỹ năng dân vận trong bối cảnh địa bàn rộng, dân số đa dạng và trình độ dân trí ngày càng cao. Đồng thời, tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành và tổ chức thành viên, đảm bảo tính đồng bộ trong triển khai nhiệm vụ.

Cùng đưa ra những góc nhìn thực tế từ cơ sở, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Sơn La Vi Đức Thọ cho rằng, về việc phân định quản lý, điều hành ngân sách đối với MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội Bộ Tài chính cần có hướng dẫn cụ thể để các tỉnh triển khai thực hiện. Bộ Nội vụ có hướng dẫn phân cấp cho địa phương. “Nếu không có nội dung phân cấp về biên chế cũng như về kinh phí thì tính độc lập của các tổ chức chính trị - xã hội gần như không có, rất khó trong triển khai nhiệm vụ của các tổ chức xã hội” - đại diện MTTQ Việt Nam tỉnh Sơn La nêu.

Phản ánh những vấn đề cụ thể tại địa phương, ông Ngô Chí Thanh - Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP Đà Nẵng cũng đề nghị Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương sớm ban hành Hướng dẫn về cơ chế chỉ đạo, phối hợp giữa MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, cấp xã; Hướng dẫn quy chế làm việc của Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã theo mô hình tổ chức bộ máy mới; Hướng dẫn về quản lý tài chính, các loại quỹ của các tổ chức chính trị-xã hội cấp tỉnh, đặc biệt là tài chính, tài sản của hệ thống công đoàn…

Giải đáp, định hướng từ Mặt trận Trung ương

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc phản ánh khó khăn, vướng mắc và các giải pháp khắc phục trong việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà đã trao đổi, giải đáp nhiều câu hỏi từ cán bộ Mặt trận địa phương. Về vấn đề biên chế, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký cho biết, hiện nay, đầu mối về biên chế và kinh phí ở Trung ương chỉ có một đầu mối giao là UBTƯ MTTQ Việt Nam, không giao cho các tổ chức chính trị - xã hội. Đây chính là căn cứ để đề nghị giao một đầu mối về Mặt trận cấp tỉnh, cấp xã cũng vậy.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà, Quyết định 304-QĐ/TW của Bộ Chính trị đã nêu rõ cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ định hướng hoạt động và quản lý về biên chế, quản lý về kinh phí, quản lý chung về tài sản của các tổ chức chính trị - xã hội. Tuy nhiên, các tổ chức chính trị - xã hội vẫn có tính độc lập tương đối, có tư cách pháp nhân riêng, có tài khoản và con dấu riêng, có điều lệ riêng và tiến hành tổ chức Đại hội theo nhiệm kỳ.

Về khó khăn mà các địa phương phản ánh liên quan đến tài chính, tài sản và điều kiện làm việc còn phân tán, trang thiết bị thiếu đồng bộ… Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà, cho rằng Mặt trận các địa phương cần tổng hợp và có ý kiến chính thức với Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy, với cấp ủy chính quyền địa phương để tạo điều kiện thuận lợi cho Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động thuận lợi.

Bà Hà cho biết, UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ chung tay để hỗ trợ các địa phương. Trên cơ sở báo cáo của các tỉnh, thành phố, nếu thấy các địa bàn thực sự còn khó khăn, Trung ương sẽ có hình thức phù hợp để hỗ trợ, nhất là đối với các xã khó khăn, vùng sâu vùng xa. Ngay tại thời điểm hiện nay sẽ là hỗ trợ về chuyển đổi số, để vừa tổ chức hiệu quả các hoạt động, vừa đảm bảo công tác phối hợp, vận hành thông suốt, hiệu quả theo mô hình mới.

Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà khẳng định, với tinh thần tư duy mới, cách làm mới, sản phẩm mới, UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ tiếp tục tạo điều kiện, đồng hành với Ủy ban MTTQ các tỉnh, thành phố, các tổ chức chính trị - xã hội để tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong các tác điều hành, vận hành, để góp phần đưa công tác Mặt trận sang trang mới, bộ máy mới, sức sống mới, năng lượng mới, kết quả mới.

Hội nghị này chính là minh chứng rõ nét cho thấy sự chủ động của Mặt trận Trung ương trong việc nắm bắt tình hình ở cơ sở. Những giải đáp, định hướng từ Mặt trận Trung ương tạo sự yên tâm, vững tin để cán bộ Mặt trận cơ sở tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần nâng cao hiệu quả công tác Mặt trận trong tình hình mới.