Phát huy hiệu quả mô hình Tổ truyền thông cộng đồng ở Đắk Lắk
Sau thời gian đi vào hoạt động, mô hình Tổ truyền thông cộng đồng tại nhiều địa phương trong tỉnh Đắk Lắk đã tạo được những chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Bà con dần thay đổi nếp nghĩ, cách làm, từng bước xoá bỏ định kiến và khuôn mẫu giới vốn tồn tại dai dẳng trong cộng đồng.

Từng bước thay đổi nhận thức, xoá bỏ tập tục lạc hậu
Thời gian qua, các Tổ truyền thông cộng đồng xã Liên Sơn Lắk hoạt động rất hiệu quả nhờ phương thức truyền thông đa dạng và gần gũi. Thành viên của tổ là những người trực tiếp gắn bó với buôn làng như bí thư chi bộ, trưởng buôn, già làng, cán bộ hội, đoàn thể…, nên am hiểu tâm tư, phong tục của người dân, từ đó giúp việc tuyên truyền đạt hiệu quả cao hơn.
Ngoài tuyên truyền tại các cuộc họp buôn, các tổ còn chủ động cập nhật tài liệu, sách báo để mở rộng kiến thức, tìm những câu chuyện thật để chia sẻ nhằm tạo sức thuyết phục. Một ví dụ điển hình là việc thay đổi nhận thức trong cộng đồng người Mnông vốn theo chế độ mẫu hệ. Trước đây, phụ nữ thường phải gánh vác phần lớn trách nhiệm gia đình.
Tổ truyền thông cộng đồng buôn Dơng Riêng đã sử dụng câu chuyện “Nhà hai nóc” cùng các tài liệu về bình đẳng giới để đến từng hộ dân vận động, giải thích. Nhờ sự kiên trì, người dân dần thay đổi quan niệm, vợ chồng cùng chia sẻ công việc nhà, cùng chăm lo phát triển kinh tế.
Chị H’Loen Kbuôr (buôn Dơng Riêng) phấn khởi nói: Được cán bộ địa phương tuyên truyền nhiều lần, chồng tôi đã thay đổi hẳn. Giờ anh ấy chủ động làm việc nặng, chăm lo kinh tế. Tôi thì làm những việc nhẹ hơn, phù hợp sức khỏe. Gia đình hòa thuận, kinh tế cũng khá hơn.

Còn tại xã Đắk Liêng, các Tổ truyền thông cộng đồng thường xuyên bám nắm đời sống nhân dân, tìm hiểu định kiến giới, những tập tục có hại hay các vấn đề xã hội liên quan đến phụ nữ và trẻ em.
Nhờ xây dựng kế hoạch truyền thông sát thực tế, Tổ truyền thông cộng đồng buôn Yang Lah 2 đã trở thành điểm sáng trong việc thay đổi nhận thức của người dân. Chị H’Phữn Je, Tổ phó tổ TTCĐ, chia sẻ: Để bà con hiểu rõ về bình đẳng giới, hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống hay tác hại của sinh đẻ tại nhà, chúng tôi chia thành từng nhóm nhỏ, ‘đi từng ngõ, gõ từng nhà’ để trò chuyện. Khi nghe nhiều lần, chính bà con tự nhận ra vấn đề.
Tổ cũng kể lại những trường hợp sinh nở tại nhà gặp biến chứng nguy hiểm như băng huyết, vỡ tử cung, nhiễm trùng, mất tim thai, uốn ván sơ sinh… Qua đó, người dân hiểu được nguy cơ và tự thay đổi. Đến nay, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và sinh nở tại nhà ở buôn đã chấm dứt. Thậm chí, bà con đã chủ động tìm đến các cơ sở y tế đủ điều kiện để được hỗ trợ sinh sản an toàn.
Bà H’Wuan Hmok, Chủ tịch Hội LHPN xã Đắk Liêng, cho biết: Các tổ hoạt động kiêm nhiệm, mỗi tháng họp giao ban và tổ chức một buổi truyền thông. Khi phát hiện vấn đề mới, các thành viên đều phản ánh kịp thời để Ban điều hành xây dựng kế hoạch tuyên truyền phù hợp.
Tiếp tục nâng cao hiệu quả mô hình
Mô hình Tổ truyền thông cộng đồng được đánh giá là một trong những giải pháp quan trọng góp phần thực hiện hiệu quả Dự án 8: Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em giai đoạn 2021–2025.
Mỗi tổ có từ 8 -10 thành viên, hoạt động theo hình thức tự quản dựa vào cộng đồng, trên tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch và hoàn toàn tình nguyện. Trong quá trình triển khai mô hình, Hội LHPN các xã đã vận dụng linh hoạt theo đặc thù từng địa bàn, đồng thời phát huy vai trò của hội viên, người dân và cộng đồng trong tổ chức, tham gia các hoạt động truyền thông.
Để mô hình vận hành hiệu quả, Hội LHPN các cấp đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, đào tạo kỹ năng cho thành viên về các nội dung: kiến thức cơ bản về giới và bình đẳng giới; kỹ thuật lập kế hoạch truyền thông; viết tin, bài; kỹ năng truyền thông thay đổi khuôn mẫu giới trong việc nhà… Nhờ được bồi dưỡng bài bản, các tổ Tổ truyền thông cộng đồng hiện nay đều phát huy tốt vai trò nòng cốt trong công tác truyền thông ở cơ sở.

Theo Hội LHPN tỉnh Đắk Lắk, thời gian tới các cấp tỉnh Đắk Lắk sẽ tiếp tục phối hợp tổ chức các chiến dịch truyền thông xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới; xây dựng môi trường sống an toàn cho phụ nữ và trẻ em; tổ chức các hội thi, liên hoan chia sẻ kinh nghiệm về các mô hình hay, sáng tạo và hiệu quả; đồng thời chú trọng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ nữ người dân tộc thiểu số.
Ông Nguyễn Hoàng Giang, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Đắk Lắk nhấn mạnh, những kết quả đạt được cho thấy mô hình Tổ truyền thông cộng đồng không chỉ là kênh truyền tải thông tin mà còn là cầu nối quan trọng giữa chính quyền, hội đoàn và người dân. Mô hình này sẽ tiếp tục hoạt động sâu rộng để tạo nền tảng để xây dựng cộng đồng đoàn kết, tiến bộ, văn minh, góp phần thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao chất lượng cuộc sống của phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số.