Phát huy tiếng nói từ cơ sở, đồng hành cùng chính quyền

Tại Thủ đô Hà Nội, địa phương có quy mô dân số và ngân sách đầu tư phát triển lớn, hoạt động giám sát của hai Ban này ngày càng phát huy hiệu quả rõ nét, góp phần nâng cao chất lượng công trình, củng cố lòng tin của nhân dân vào chính quyền các cấp.

Từ phản biện xã hội đến đồng hành cùng chính quyền

Công tác giám sát, phản biện xã hội luôn được Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Trong những năm qua, MTTQ các cấp trên địa bàn Thủ đô đã có nhiều nỗ lực đổi mới nội dung, phương thức thực hiện, chủ động đề xuất các hoạt động giám sát, phản biện, bám sát yêu cầu thực tiễn và nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Một điểm nổi bật trong hoạt động phản biện xã hội của MTTQ TP Hà Nội là việc tổ chức các hội nghị phản biện đối với các đề án, dự thảo nghị quyết, kế hoạch quan trọng của thành phố như: Quy hoạch đô thị, phát triển giao thông, giáo dục - đào tạo, xây dựng nông thôn mới nâng cao... Nhiều ý kiến phản biện sâu sắc, xác đáng từ các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện các tổ chức thành viên Mặt trận đã được tiếp thu, chỉnh sửa và hoàn thiện chính sách trước khi ban hành.

Theo ông Nguyễn Tiến Quyết - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam quận Hà Đông, chúng tôi coi các hoạt động giám sát, phản biện xã hội là một bước để đồng hành cùng chính quyền. Những gì nhân dân chưa đồng thuận, còn băn khoăn thì Mặt trận cần có tiếng nói để cơ quan ban hành chính sách lắng nghe, điều chỉnh. Đó chính là cách để củng cố niềm tin của người dân. Vì vậy, các hội nghị phản biện ngày càng được chuẩn bị công phu, bài bản, có phân tích, dẫn chứng và giải pháp cụ thể.

Trong bối cảnh xây dựng Thủ đô văn hiến – văn minh – hiện đại, vai trò giám sát, phản biện của MTTQ càng trở nên thiết yếu. Để nâng cao hiệu quả công tác này, cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp. Bên cạnh đó, hoàn thiện cơ chế pháp lý; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Mặt trận; phát huy vai trò của các tổ chức thành viên, chuyên gia, trí thức và người dân trong hoạt động phản biện; ứng dụng công nghệ để tăng cường minh bạch và kết nối thông tin. Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội cũng đang triển khai kế hoạch tăng cường ứng dụng nền tảng số trong công tác giám sát như: tiếp nhận phản ánh qua cổng thông tin điện tử, cập nhật tiến độ xử lý kiến nghị trên hệ thống quản lý thông tin. Những bước đi này thể hiện quyết tâm của Mặt trận trong việc bắt nhịp với xu thế quản trị hiện đại và chính quyền điện tử. MTTQ TP Hà Nội đang từng bước cụ thể hóa điều đó bằng những hành động thiết thực, trách nhiệm và đổi mới, góp phần xây dựng một Thủ đô dân chủ, công bằng, kỷ cương và phát triển bền vững.

Phát huy hiệu quả giám sát ở cơ sở

Thực tiễn cho thấy, Ban TTND và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã phát huy vai trò trong việc phát hiện sai phạm, kiến nghị điều chỉnh, bảo vệ quyền lợi chính đáng của cộng đồng dân cư. Qua giám sát, các Ban đã phát hiện những vấn đề bất cập, từ chậm tiến độ, sử dụng vật liệu không đúng thiết kế, thi công kém chất lượng đến không công khai thông tin dự án. Nhờ đó, các kiến nghị đã được tiếp thu và khắc phục kịp thời, góp phần ngăn chặn lãng phí ngân sách và bảo vệ tài sản công. Không chỉ là cơ quan hướng dẫn, Ủy ban MTTQ các cấp còn đóng vai trò định hướng, đào tạo và giám sát chính các Ban TTND và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng. Trong năm 2024, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội đã tổ chức các lớp tập huấn cho hàng trăm thành viên các Ban, trang bị kiến thức pháp luật, kỹ năng giám sát, cách thức lập biên bản, tổng hợp kiến nghị và phối hợp với chính quyền.

Ông Nguyễn Sỹ Trường - Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội cho biết, giám sát của nhân dân chỉ hiệu quả khi có tổ chức, có phương pháp và được luật pháp bảo vệ. Chính vì vậy, Mặt trận không chỉ thành lập Ban TTND, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng mà còn theo sát hoạt động, hỗ trợ chuyên môn và bảo vệ tiếng nói chính đáng của họ. Ngoài ra, Mặt trận các quận, huyện, thị xã còn chủ động lồng ghép hoạt động giám sát này vào các chương trình giám sát chung của MTTQ như giám sát xây dựng nông thôn mới nâng cao, bảo vệ môi trường, cải cách hành chính… Sự lồng ghép này giúp nâng cao hiệu quả tổng thể và tạo ra “mạng lưới giám sát nhân dân” thực sự đồng bộ, rộng khắp.

Muốn người dân đồng hành cùng sự phát triển của Thủ đô, trước hết phải để họ được giám sát, được lên tiếng và được lắng nghe. Phát huy tốt vai trò giám sát và phản biện xã hội chính là cách để xây dựng một nền dân chủ thực chất, một chính quyền liêm chính và một xã hội công bằng, văn minh ngay từ gốc rễ, từ cơ sở.