Phát ngôn lệch chuẩn - Bài 1: Thể hiện cái tôi hay chiêu trò câu view?

Những phát ngôn “dậy sóng”

Trong giới Showbiz, không ít lần người hâm mộ giật mình khi nghe những phát ngôn lệch chuẩn của sao Việt. Đáng nói, nhiều lời nói của các nghệ sĩ vi phạm nghiêm trọng quy tắc ứng xử của Bộ Thông tin và Truyền thông, gây tác động xấu, hình thành những suy nghĩ lệch chuẩn trong đời sống và xã hội.

Mới đây, nhân ngày lễ Quốc tế phụ nữ 8-3, MC Trác Thúy Miêu đã có bài viết chia sẻ quan điểm về người phụ nữ trên trang cá nhân. Thoạt nghe, bài đăng của nữ MC là những lời khuyến khích phụ nữ làm đẹp, chăm chút cho bản thân.

Tuy nhiên, Trác Thúy Miêu sử dụng nhiều cách ví von khá nhạy cảm, chưa phù hợp khi có nhiều từ ngữ hạ thấp giá trị của người phụ nữ và bị cho là đánh tráo khái niệm "bình đẳng giới".

Cụ thể, nữ MC viết: "Mỗi người đàn bà là một nghệ sĩ… Phải trưng trổ, phải sửa soạn, phải duyên dáng, luyện đứng luyện nằm, luyện cả nữ công gia chánh, phong thái xã hội, một nét son cũng nghiêm cẩn như một lớp hóa trang sân khấu. Thảm cảnh của nghệ sĩ chính là… không có khán giả. Khán giả của đàn bà chính là đàn ông!".

Qua đó, Trác Thúy Miêu gây tranh cãi dữ dội khi kết luận: "Đàn bà đẹp và khéo thì được ái mộ. Xấu từ hồn tới xác thì vừa có lỗi với cộng đồng, xã hội, mà tội nhất chính là chồng".

Phát ngôn của Trác Thúy Miêu sau đó bị người hâm mộ phản bác, chê trách, một số người cho rằng Trác Thúy Miêu đang đề cao đàn ông thái quá và hạ thấp giá trị người phụ nữ. Tuy nhiên, một vài ý kiến khác lại cho rằng, Trác Thúy Miêu chỉ đang cố tình gây sự chú ý, câu view “bẩn” với những phát ngôn thiếu suy nghĩ.

Thực tế cho thấy, để nhanh chóng nổi tiếng, nhiều nghệ sĩ đã bất chấp đi lên từ tai tiếng với những nội dung “kém chuẩn mực” nhằm kích view từ người xem. Điển hình là trường hợp của đạo diễn Lê Hoàng.

Trong một vài chương trình lên sóng trực tiếp, nam đạo diễn nhiều lần gây sốc khi đưa ra những phát ngôn mang tính câu view. Lê Hoàng thẳng thắn bày tỏ quan điểm cá nhân, cùng những nhận thức xấu xí về cách làm vợ, về đàn bà… gây chấn động trên sóng truyền hình. Tuy việc bày tỏ quan điểm cá nhân là không sai, song cách mà đạo diễn Lê Hoàng thẳng thừng nói ra suy nghĩ của mình ngay trên sóng truyền hình cho thấy anh đang cố tình câu view nhờ những phát ngôn phiến diện, một chiều.

Trong vài năm trở lại đây, có không ít nghệ sĩ dùng chiêu trò để nổi tiếng, không chỉ trên mạng xã hội, ngày nay chiêu trò câu view diễn ra công khai, trực tiếp trên sóng truyền hình đã tác động vào nhận thức của lớp trẻ. Và cũng có lẽ chưa bao giờ văn hóa ứng xử của người nổi tiếng trên sóng truyền hình lại rơi vào mức đáng báo động như hiện nay.

Những phát ngôn phóng túng theo kiểu đưa ra quan điểm cá nhân, lệch chuẩn đã khiến nhiều nghệ sĩ mất điểm trong lòng công chúng. Trong khi đó, nghệ sĩ là những người làm văn hóa, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật, lan tỏa những điều tốt đẹp, nhân văn.

Nguồn cơn của những phát ngôn “dậy sóng”?

Trao đổi với Đại Đoàn Kết Online, TS Lê Hồng Minh, chuyên gia văn hóa cho rằng, hiện nay tình trạng phát ngôn bừa bãi trên các phương tiện truyền thông diễn ra khá phổ biến. Xuất phát của những phát ngôn trên đến từ những cá nhân mong muốn được mọi người biết đến. “Có thể nói là gây chú ý bằng cách tạo trend hoặc bằng scandal”, TS Minh nói.

“Không chỉ riêng các nghệ sĩ, một số chương trình đưa ra những quan điểm không phù hợp mang lên bàn luận trên các phương tiện truyền thông đã tác động vào nhận thức của lớp trẻ ngày nay, hình thành nên những suy nghĩ không phù hợp dẫn đến những hành vi sai trái”, TS Minh nhìn nhận.

Hiện nay, nhằm chấn chỉnh văn hóa ứng xử của giới văn nghệ sĩ, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã biên soạn "Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật"... Đây là động thái tích cực trong nỗ lực nhằm chấn chỉnh môi trường nghệ thuật lành mạnh, quy củ hơn.

Tuy nhiên, trước thực trạng phát ngôn nhằm mục đích câu view trên sóng truyền hình vẫn chưa có dấu hiện hạ nhiệt cho thấy bộ quy tắc vẫn còn những bất cập bị bỏ ngỏ, chưa được nhìn nhận và đưa ra hướng giải quyết đúng đắn.

Bộ quy tắc ứng xử dành cho nghệ sĩ ra đời đã thu hút sự quan tâm của giới giải trí lẫn công chúng. Tuy nhiên, muốn giải quyết dứt điểm thực trạng trên mỗi nghệ sĩ cần phải ý thức về vai trò, giá trị của mình và nhất thiết phải xứng đáng với hai tiếng nghệ sĩ trước công chúng.

Nhìn nhận về cách ứng xử của giới văn, nghệ sĩ hiện nay, nhà báo Ngô Bá Lục nêu ra quan điểm, mỗi nghệ sĩ cần biết điều chỉnh hành vi để có lối hành vi ứng xử rất văn minh, lịch sự. Nghệ sĩ và những người hoạt động trong showbiz nói chung luôn phải ý thức được vai trò của mình trong đời sống xã hội.

“Hoạt động nghệ thuật là một nghề đặc thù, nên không thể so sánh mình với những ngành nghề khác được, dù tất cả đều vất vả như nhau trong việc lao động tạo ra sản phẩm. Nếu như các nghệ sĩ luôn ý thức được việc ứng xử khôn khéo, lịch sự, văn minh thì hình ảnh nghệ sĩ luôn tốt đẹp trong lòng công chúng”, nhà báo Ngô Bá Lục nhấn mạnh.