Phạt nguội

Lâu nay, xảy ra không ít vụ việc CSGT bị phát hiện cầm giấy tờ xe có kẹp tiền của người vi phạm, để bảo kê “xe vua”, dung dưỡng hành vi phạm luật. Vì thế mà không ít địa phương đã thực hiện việc đầu tư, lắp đặt camera giám sát giao thông, vừa để phát hiện và xử lý vi phạm, vừa để lực lượng CSGT có chút kiêng dè mà không dám nhận tiền mãi lộ.

Khái niệm “phạt nguội” cũng ra đời từ đó. Nghĩa là thông qua việc ghi hình bằng camera trên các tuyến đường, CSGT sẽ xác định lỗi rồi gửi phiếu báo tới tận địa chỉ người vi phạm, yêu cầu tới kho bạc nộp phạt. Xét về mặt lý thuyết, “phạt nguội” rất tiện lợi, văn minh, hiện đại. Song, trên thực tế lại khó thực hiện bởi thiếu các biện pháp đồng bộ.

Đơn cử, khi nhận được phiếu phạt do CSGT gửi tới, không phải ai cũng “ngoan ngoãn” mang tiền tới kho bạc để nộp. Có không ít người chây ì, không chịu nộp phạt dù nhận được khá nhiều giấy báo lỗi vi phạm của CSGT. Vấn đề ở chỗ, không phải ai cũng có tài khoản để mà “khấu” tiền phạt, kể cả có tài khoản thì chưa chắc có tiền dư, hoặc ngân hàng cũng từ chối hợp tác trừ tiền với lý do “bảo mật thông tin” khách hàng.

Thời gian qua, cơ quan chức năng chỉ nghĩ ra được mỗi biện pháp chế tài người vi phạm giao thông, đó là cung cấp thông tin tới các trung tâm đăng kiểm, để không cho phương tiện lưu hành khi chủ nhân của nó chưa chịu nộp phạt. Cách xử lý này đối với ô tô có vẻ ổn, nhưng xe máy lại vô giá trị bởi phương tiện này không phải đăng kiểm định kỳ.

Vì thế mà trong những năm qua, việc “phạt nguội” xem ra vẫn không mấy khả quan, dù các cơ quan hữu trách đã rất cố gắng. Tới đây, khi quy định mới có hiệu lực thi hành, các ngân hàng thương mại sẽ phải cung cấp thông tin, hợp tác với các cơ quan quản lý nhà nước để chế tài người vi phạm (trong nhiều lĩnh vực), hy vọng mọi việc sẽ tốt hơn.

Có lẽ là trong đà “hy vọng” đó, TP HCM đang phấn đấu tới năm 2022 sẽ có tới 90% các vụ vi phạm giao thông được xử lý bằng “phạt nguội”, nhằm hạn chế lực lượng CSGT ra đường. Mục đích đặt ra thì rất tốt, song có khả thi khi triển khai trong thực tiễn hay không thì lại là vấn đề khác.

Dư luận nghi ngờ tính khả thi là bởi từ nay đến năm 2022 chỉ còn cách có một năm 2021, thời gian không còn nhiều, liệu TP HCM có thể đạt được “tiến độ” đã đặt ra hay không. Trong quỹ thời gian không dài ấy, liệu có bố trí đủ kinh phí để lắp đặt nhiều camera đến vậy? Ngay cả lắp đặt rồi, liệu có thể suôn sẻ thực hiện việc “phạt nguội”, để tiến tới hạn chế lực lượng CSGT làm nhiệm vụ trên đường?

Dù vậy, chúng ta vẫn phải lạc quan tin vào hướng tích cực là TP HCM sẽ đạt được mục tiêu đã đề ra: 90% vụ vi phạm giao thông được xử lý bằng “phạt nguội”, hạn chế lực lượng CSGT ra đường. Nếu được vậy, TP HCM sẽ là địa phương tiên phong trong việc hạn chế tối đa tiếp xúc trực tiếp để ngăn ngừa tiêu cực, nhận hối lộ.