Phía sau những làn khói Shisha

Dụng cụ hút Shisha.

Vài ngày không hút cũng bồn chồn

Không khó để bắt gặp ở những quán bar, karaoke hay thậm chí cả những quán café, trà chanh vỉa hè tại một số tuyến phố ở Hà Nội như Bà Triệu, Đào Duy Từ, Tạ Hiện, Lương Ngọc Quyến… từng nhóm thanh niên ngồi tán gẫu, uống rượu, trà và hút shisha. Không chỉ những nam thanh nữ tú, nhiều bóng áo trắng học trò cũng có mặt và sành điệu không kém ai.

Ngồi ở một quán trà chanh trên phố Đào Duy Từ tôi hỏi Tuấn, người đã có thâm niên hút shisha đến cả gần năm nay, hút shisha hại gì không? Nhả một hơi điệu nghệ, Tuấn thản nhiên, ông anh lạc hậu thế, shisha còn lành hơn thuốc lá, chẳng gây hại gì vì thành phần của nó chủ yếu là mật ong, lá và rễ cây nên hút chỉ để thơm miệng thôi. Liệu có gây nghiện như thuốc lá không? Tôi lại hỏi. Tuấn cười bảo, nó không gây cảm giác thèm như thuốc lá, nhưng vài ngày không được hút cũng cảm thấy bồn chồn.

Nhiều thanh niên hút Shisha ngay tại các quán trà, bia
vỉa hè phố Lương Ngọc Quyến (Hà Nội).

Một số áo trắng khi được hỏi cũng trả lời rất bay, đã chơi thì không ngại. Người ta hút cả có sao đâu. Bọn cháu cũng không đến đây thường xuyên, chỉ khi trong nhóm có đứa sinh nhật, noel hay ngày cuối tuần mới đi hút. Mấy đứa hút thuốc lá giờ lạc hậu rồi, sang chảnh là phải ra chú ạ. Thế đi thế này bố mẹ có biết không? Nó bảo, biết thì có nước cấm cửa ngay.

Ngồi quán tôi cũng nghe nhiều chuyện khá thú vị. Có cậu ấm khi bị cha mẹ phát hiện đến quán bar hút shisha lập tức cấm cửa, phong tỏa mọi đường đi lối về. “Thèm, thì phải gọi người ta mang đến nhà dưới dạng một bưu phẩm quà”- Thắng, cậu học sinh lớp 11 tiết lộ. Thế nhưng, cũng theo cậu trò này đã chơi shisha phải ra quán mới đủ độ phê. Với lại, ra đây giá mềm hơn, một bình shisha với nhiều vị khác nhau như bạc hà, dâu, táo... giá chỉ 150 nghìn đồng/bình.

Không chỉ ở quán bar, café hay trà chanh vỉa hè, việc mua bán shisha trên các trang mạng xã hội cũng sôi động không kém. Vào một số trang web bán hàng trực tuyến như vatgia, raovat hay www.shisha.vn…chỉ cần một vài cú kích chuột là có đủ mọi phụ kiện cho một bình shisha như chụp than shisha, bình thủy tinh shisha, chén silicon…

Thậm chí ngay cả mạng xã hội facebook cũng có những fanpage dành riêng cho những người mua, bán và sử dụng shisha. Và hoạt động của các tín đồ shisha cũng sôi động và công khai không kém.

Hút shisha nguy hiểm thế nào?

Đa phần các bạn trẻ cho rằng shisha không gây nghiện và an toàn vì khi được hút qua nước, toàn bộ chất độc hại đã được lọc qua bộ lọc chỉ còn lại hương thơm để kích thích độ phê. Thế nhưng theo tìm hiểu của chúng tôi sự thật hoàn toàn không phải vậy.

Thường thì 4,5 người hút chung một bình shisha kéo dài 40 phút đến 1 tiếng vì thế lượng khói hít vào có thể bằng cả trăm điếu thuốc lá. Những nghiên cứu ở Anh, Mỹ đã cho thấy, nếu so 1 giờ hút shisa với 1 giờ hút thuốc lá thì lượng hắc-ín vào người là nhiều hơn và lượng nicotin cũng nhiều hơn 70% so với thuốc lá điếu cùng các độc tố khác có thể gây ung thư.

Theo PGS Chu Thị Hạnh- Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, hút shisha đơn giản là hình thức hút thuốc lá qua nước và các nguyên liệu để hút được tẩm thêm các chất hương liệu, các chất gây mùi thơm hay vị ngọt như hương hoa quả, dầu bạc hà, cà phê, socola. Với những hương vị như thế này thì nó rất hấp dẫn giới trẻ, do đó nó dễ lan truyền trong cộng đồng. Từ đó, rất khó để quản lý được, bởi hiện nay chưa có một chính sách, luật cụ thể nào cho loại hút thuốc lá shisa này.

Thế nhưng, đằng sau sự hấp dẫn chính là hệ lụy. Những độc hại mà hút shisha gây ra cũng sẽ giống như độc hại mà thuốc lá gây ra và những người hút thuốc qua nước (tức shisa) cũng có nguy cơ mắc ung thư phổi và các bệnh phổi mãn tính gấp 2 lần, gây ra đẻ non và các bệnh gây nhiễm trùng…Bởi vậy, PGS Hạnh khuyến cáo, tác hại của shisha rất lớn đối với sức khỏe cho nên cả hút thuốc lá thông thường và hút thuốc lá qua nước (hút shisha) đều không nên sử dụng.

Còn theo bà Phan Thị Hải- Phó Chánh văn phòng Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia (Bộ Y tế), tác hại của việc hút shisha không kém gì việc hút thuốc lá. Nó cũng gây ung thư họng, phổi, dạ dày, thực quản... Khói shisha cũng độc hại không kém gì khói thuốc lá với những người hít phải.

Hiện giá một bình shisha rất chênh nhau. Nếu ở các quán bar giá dao động từ 800 đến1 triệu đồng thì ở các quán trà chanh vỉa hè giá chỉ khoảng 150-200 ngàn đồng/bình. Nhiều người lo ngại, không loại trừ cả các chất cấm như ma túy cũng được trộn vào shisha làm tăng nguy cơ gây nghiện. “Việc sử dụng shisha có chứa ma túy sẽ dẫn đến tình trạng nghiện từ nhẹ tới nặng, gây ảo giác liên tục, ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ thần kinh và não bộ, tương tự như tác hại của hiện tượng “phê” ma túy”- theo lời Bác sỹ chuyên khoa II Tâm thần và Tâm lý y học Nguyễn Minh Tuấn, Phó viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia.

Được biết, hiện Văn phòng Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá cũng đã phối hợp với Đại học Y Hà Nội để khảo sát, đánh giá về thực trạng sử dụng thuốc lá và sản phẩm shisha tại một số thành phố lớn của Việt Nam. Chương trình dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2015.