Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang: Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia cần quyết liệt hơn nữa

Hội nghị có sự tham dự của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh, Bí thư Tỉnh uỷ Bạc Liêu Lữ Văn Hùng, các bộ, ngành và lãnh đạo các tỉnh, thành ĐBSCL.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương cho biết, trong giai đoạn 2021 - 2025, Trung ương đã chi hơn 9.740 tỷ đồng cho các địa phương thuộc vùng ĐBSCL để thực hiện ba CTMTQG (gồm mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; mục tiêu giảm nghèo bền vững; và mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới). Đến nay, các địa phương đã hoàn thành việc phân bổ, giao kế hoạch vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021- 2025.

Riêng trong năm 2023, ngân sách Trung ương phân bổ kinh phí thực hiện ba chương trình mục tiêu quốc gia cho vùng trên 4.200 tỷ đồng. Các địa phương trong vùng đã phân bổ trên 2.400 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển, đạt 99,5%, còn 2 tỉnh chưa phân bổ.

Về tình hình giải ngân đối với nguồn vốn của năm 2023, tính đến ngày 31/7/2023, vốn giải ngân 3 chương trình của các địa phương trong vùng hơn 1.050 tỷ đồng, đạt 44 % so với kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao.

Các địa phương trong vùng đã quyết liệt trong việc triển khai các nội dung, hoạt động thuộc từng dự án, tiểu dự án thành phần của chương trình, cơ bản hoàn thành một số mục tiêu trong giai đoạn. Có 11 chỉ tiêu thuộc CTMTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số như: thôn có đường đến trung tâm xã, hộ dân sử dụng điện lưới quốc gia, đồng bào dân tộc thiểu số được sử dụng nước sạch đạt và vượt kế hoạch giao; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều vùng ĐBSCL giảm từ 7,61% xuống còn 5,73%..

Qua triển khai, một số địa phương đã có nhiều cách làm hay: tỉnh Trà Vinh phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn bằng hình thức chuyển trồng lúa sang các loại cây trồng khác và nuôi thuỷ sản đã nâng cao đáng kể hu nhập cho người dân trên địa bàn; tỉnh Tiền Giang đã triển khai phòng trào thi đua “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, Tổ hội nông dân nghề nghiệp theo nguyên tắc “5 tự” và “5 cùng”, từ đó đã xuất hiện nhiều mô hình hay, hiệu quả trong xây dựng nông thôn mới; Tỉnh Bến Tre đã đẩy mạnh thực hiện Chương trình môi xã một sản phẩm, đưa luỹ kế sản phẩm OCOP toàn tỉnh lên 200 sản phẩm, trong đó có 90 sản phẩm đạt 4 sao; Tỉnh Sóc Trăng chú trọng đối với hỗ trợ nhà ở, đất ở cho hàng ngàn hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số đã góp phần ổn định cuộc sống của người dân góp phần phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn; Tỉnh An Giang đã xây dựng nâng cấp về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị công ngệ thông tin để hiện đại hoá hệ thống thông tin thị trường lao động, hình thành sàn giao dịch việc làm trực tuyến và xây dựng các cơ sở dữ liệu về việc làm từ đó hỗ trợ việc làm bền vững cho người dân trong toàn tỉnh.

Tuy nhiên, quá trình triển khai các CTMTQG còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc như năng lực quản lý, tổ chức thực thiện CTMTQG ở các địa phương chưa đồng đều, dó đó một số nơi gặp khó khăn khi triển khai các nội dung: giao xã làm chủ đầu tư, cơ chế đặc thù trong đầu tư xây dựng, hỗ trợ phát triển sản xuất, nhân rộng mô hình giảm nghèo. Tại một số cơ quan địa phương thực hiện nhiệm vụ chỉ đạo, kiểm tra còn chưa sâu sát, thường xuyên, công tác phối hợp giữa các cơ quan cấp tỉnh còn chưa được chặt chẽ, chưa quan tâm đúng mức đến công tác triển khai CTMTQG. Bên cạnh đó, trong huy động nguồn lực để thực hiện CTMTQG, một số địa phương rất khó khăn bố trí vốn đối ứng, huy động nguồn vốn doanh nghiệp, người dân còn hạn chế, trong khi đó yêu cầu thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ là rất cao. Ngoài ra, việc phân bố vốn sự nghiệp cho mọt số địa phương chưa phù hợp do địa phương không có đối tượng hoặc có đối tượng nhưng địa bàn không phù hợp theo quy định ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân….

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang bày tỏ sự lo ngại khi có một số địa phương tỷ lệ giải ngân rất thấp. “Tôi đề nghị các địa phương giải ngân cho được nguồn vốn 2022, có tiền mà không giải ngân được đó là do mình. Đồng thời, để thực hiện chương trình này được tốt hơn, yêu cầu các bộ, ngành và các địa phương phải trách nhiệm, tích cực chủ động và quyết liệt hơn nữa trong triển khai”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng, qua phát biểu của đại diện các địa phương cũng cho thấy, việc thực hiện chương trình này cũng còn vướng nhiều thứ, đặc biệt là các quy định. Việc thực hiện chương trình khó đến đầu gỡ các địa phương trước tiên cần phải nhìn lại mình chưa quyết liệt đến nơi đến chốn, còn ỷ lại, cần phải phân cấp rõ ràng, ngành và các địa phương phải quyết liệt hơn nữa, phải cố gắng thực hiện.

"Tôi cũng đề nghị các bộ, ngành liên quan kết nối với các địa phương tốt hơn để tháo gỡ vướng mắc trong việc thực hiện ba CTMTQG. Đồng thời, Văn phòng Chính phủ theo dõi, đôn đốc các văn bản quy định trong thực hiện các CTMTQG”. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị.

Sáng cùng ngày đoàn kiểm tra, giám sát của Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021 - 2025 do Phó Thủ tướng Chính Phủ - Trần Lưu Quang làm trưởng đoàn đã đến thăm các hộ nghèo trên địa bàn huyện Hòa Bình, tham quan các mô hình sản xuất của TX, Giá Rai và làm việc với TX Giá Rai, đoàn đã nghe báo cáo tình hình triển khai các Chương trình MTQG trên địa bàn. Đồng thời Phó Thủ tướng Chính Phủ - Trần Lưu Quang và đoàn đã đến thăm, tặng quà cho hộ ông Thạch Ngọc Lâm và hộ ông Châu Hoàng Tây được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở từ Chương trình MTQG giảm nghèo dành cho đồng bào dân tộc thiểu số ở thị trấn Hoà Bình, huyện Hoà Bình tỉnh Bạc Liêu.