TP Hội An, tỉnh Quảng Nam có hơn 1.000 ngôi nhà cổ có niên đại hàng trăm năm, nhiều nhà đã xuống cấp dễ dẫn đến hỏa hoạn. Thời gian qua đã từng xảy ra những vụ cháy nhà cổ. Vậy làm sao để bảo vệ những ngôi nhà cổ này.
Nỗi lo cháy nhà cổ
Trao đổi với phóng viên Báo Đại Đoàn Kết, ông Võ Duy Trung - cán bộ Trung Tâm quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho biết, TP Hội An có hơn 1.000 ngôi nhà cổ, trong đó khoảng 30 ngôi nhà thuộc sở hữu của Nhà nước, còn lại của tư nhân và tập thể. Các ngôi nhà ở phố cổ Hội An phân bổ với mật độ dày, mỗi ngôi nhà đều gắn liền với sinh hoạt thường ngày của người dân như thờ cúng, buôn, bán,... nếu không cẩn trọng thì hỏa hoạn có thể xảy ra, nên chính quyền địa phương luôn chú tâm cho công tác kiểm tra, tuyên truyền người dân nâng cao ý thức trong phòng, chống cháy nổ (PCCN).
Ông Lý Sỹ Bình - trú phường Minh An (TP Hội An) cho biết: Ngôi nhà cổ của ông xây dựng đã rất lâu, hiện tại ngôi nhà có hơn 10 nhân khẩu đang sinh sống. Ông rất lo sợ sự cố cháy nổ xảy ra. Để PCCN ông đã lắp đặt thiết bị tự ngắt điện khi có sự cố với hệ thống điện trong nhà và không để hàng hóa dễ cháy gần bóng điện như dây dẫn, ổ cắm, các thiết bị. “Giá trị nhà cổ không thể tính được, do đó để xảy ra cháy nổ thì thiệt hại rất lớn, chưa nói rủi ro cháy lan sang nhà khác, còn của cải và tính mạng của mình nữa. Theo tôi nguyên nhân chính dẫn đến cháy nổ là do chập điện, thờ cúng hương phát hỏa. Vì thế, đèn, hương, nến phải đặt cách xa các vật liệu dễ cháy, hạn chế tối đa vàng mã, hương, nến để trên bàn thờ” - ông Bình chia sẻ.
Thực tế đã có những vụ cháy nghiêm trọng xảy ra, như vụ cháy tối 6/3/2022, lửa bốc lên từ tầng 2, tại ngôi nhà số 134, đường Nguyễn Thái Học, phường Minh An, TP Hội An rồi cháy lan xuống tầng 1. Sau đó, 5 xe chữa cháy cùng hàng chục chiến sĩ có mặt tại hiện trường để dập tắt đám cháy. Tuy nhiên toàn bộ tầng 2 ngôi nhà cùng các vật dụng bị thiêu rụi.
Hay như trước đó vào lúc 22h tối ngày 7/8/2021, nhà số 1 đường Tiểu La của hộ ông Hà Văn Nhật, ở phường Minh An, TP Hội An đã xảy ra vụ hỏa hoạn. Lực lượng cứu hộ đã có mặt khẩn trương dập lửa nhưng không thể tránh khỏi thiệt hại nặng.
Người dân có thể làm đơn đề nghị hỗ trợ duy tu, bảo dưỡng
Ông Nguyễn Trần Vũ - Chủ tịch UBND phường Minh An cho biết: “Lực lượng công an luôn đi kiểm tra và kết hợp tuyên truyền các hộ dân sinh sống trong khu vực phố cổ về ý thức PCCN. UBND phường còn thành lập tổ liên gia gồm 6 hộ gia đình với nhau để kịp thời xử lý các tình huống xảy ra sự cố cháy nổ. Bên cạnh đó, chúng tôi tiếp tục phát thanh lưu động trong khu vực phố cổ để nhân dân thấy được các nguy cơ, chủ động các giải pháp phòng ngừa”.
Theo ông Võ Duy Trung - cán bộ Trung Tâm quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An, chúng tôi cử đoàn đi kiểm tra, khảo sát đánh giá hiện trạng các ngôi nhà cổ. Qua đó nắm được số lượng di tích xuống cấp để lên kế hoạch duy tu sửa chữa phòng, chống lụt bão, cháy nổ hàng năm. Hiện tại tổng số di tích nhà cổ xuống cấp là 45 cái, trong đó di tích xuống cấp nghiêm trọng 11 cái, di tích xuống cấp nhẹ 13 cái, di tích xuống cấp nặng là 21 cái”.
Về nhà cổ xuống cấp, ông Trung cho rằng, khi nhà cổ của tư nhân hoặc tập thể xuống cấp thì họ làm đơn gửi UBND TP Hội An đề nghị hỗ trợ duy tu sửa chữa, sau đó UBND thành phố gửi về các cơ quan chuyên môn và sẽ cử đoàn đi kiểm tra, xác minh hiện trạng ngôi nhà đó thuộc loại di tích, vị trí di tích rồi xem xét trường hợp này có được hỗ trợ hay không và thuộc diện hỗ trợ mức độ nào để có quyết định hỗ trợ.
Chia sẻ về công tác PCCN, Đại tá Đinh Xuân Nghĩ - Trưởng Công an TP Hội An cho biết, mới đây HĐND tỉnh Quảng Nam đã thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án phòng, chống chữa cháy khu phố cổ Hội An. Theo đó sẽ đầu tư xây dựng hệ thống báo cháy tự động; hệ thống cấp nước chữa cháy, chữa cháy vách tường và hệ thống dây điện, cáp quang trong hào kỹ thuật; điện chiếu sáng thông minh;…Tổng mức đầu tư dự án khoảng 200 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách Trung ương. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2021 đến năm 2024.
“Việc tuyên truyền, nhắc nhở người dân trong công tác PCCN là nhiệm vụ thường xuyên của đơn vị. Bây giờ chúng tôi tập trung cho công tác kiểm tra homestay, quán karaoke và các ngôi nhà ở phố cổ Hội An để chủ động ngăn ngừa tình trạng cháy nổ xảy ra” - Đại tá Đinh Xuân Nghĩ nói.
Ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch UBND TP Hội An cho biết, tại kỳ họp thứ 22 HĐND tỉnh Quảng Nam đã thông qua Nghị quyết đầu tư dự án PCCC khu phố cổ Hội An. UBND TP Hội An giao Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản văn hóa rà soát, đánh giá tính hiệu quả của các Dự án PCCC đã triển khai trong thời gian qua; Đối với hệ thống báo cháy, chữa cháy phải lựa chọn các thiết bị hiện đại, có tính chính xác cao, dễ nâng cấp, vận hành quản lý; Đối với hệ thống nước ngầm thì nghiên cứu tính toán bố trí vị trí nguồn nước chính và nguồn nước dự phòng từ nước sông Hoài trong những trường hợp cần thiết; Đối với hệ thống điện thì kiểm tra, đề xuất phương án cải tạo, sửa chữa hệ thống điện đã xuống cấp, không đảm bảo an toàn, nâng cấp, hoàn thiện, tạo sự đồng bộ với việc đầu tư của dự án.